Thành Vatican – Giáo hoàng Leo XIV, vị Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên trong lịch sử, hôm Chủ Nhật đã cam kết nỗ lực vì sự đoàn kết để Giáo hội Công giáo trở thành dấu chỉ hòa bình trên thế giới.
Trong Thánh lễ nhậm chức được tổ chức tại Quảng trường Thánh Phêrô, trước sự tham dự của khoảng 150.000 tín hữu, các tổng thống, thượng phụ và vương công, vị Giáo hoàng 69 tuổi đã gửi đi một thông điệp về sự hiệp thông.
Giáo hoàng Leo chính thức mở đầu triều đại giáo hoàng của mình bằng chuyến đi đầu tiên trên xe Giáo hoàng (popemobile) qua quảng trường, một nghi thức đã trở thành biểu tượng cho sự lan tỏa toàn cầu và sức hút truyền thông của Tòa Thánh. Vị thừa sai dòng Thánh Augustinô này đã mỉm cười và vẫy chào từ phía sau xe, nhưng dường như không dừng lại để bế hay hôn các em bé trong đám đông.
Trong Thánh lễ, Giáo hoàng Leo dường như nghẹn lại khi hai biểu tượng quyền năng của giáo hoàng được đặt lên ngài: dây pallium bằng len trên vai và nhẫn Ngư phủ trên ngón tay. Khoảnh khắc ấy như thể sức nặng trách nhiệm lãnh đạo Giáo hội với 1.4 tỷ tín hữu vừa ập đến.
Phái đoàn Hoa Kỳ, do Phó Tổng thống JD Vance dẫn đầu, đã tham dự Thánh lễ để vinh danh Giáo hoàng Leo, người sinh ra tại Chicago. Ông Vance là một trong những quan chức nước ngoài cuối cùng gặp cố Giáo hoàng Phanxicô trước khi ngài qua đời và đã tới Rome từ tối thứ Bảy để bày tỏ lòng kính trọng tại mộ ngài.
Trong bài giảng của mình, Giáo hoàng Leo nói rằng ngài muốn trở thành người phục vụ các tín hữu thông qua hai chiều kích của chức vụ giáo hoàng là tình yêu và sự hiệp nhất, để Giáo hội có thể là một lực lượng vì hòa bình trên thế giới.
Ngài nói: “Tôi mong muốn rằng ước nguyện lớn lao đầu tiên của chúng ta là một Giáo hội hợp nhất, một dấu chỉ của sự hiệp nhất và hiệp thông, trở thành men cho một thế giới hòa giải. Trong thời đại của chúng ta, chúng ta vẫn thấy quá nhiều bất hòa, quá nhiều vết thương do hận thù, bạo lực, định kiến, sợ hãi sự khác biệt, và một mô hình kinh tế khai thác tài nguyên Trái đất và gạt bỏ những người nghèo nhất.”
Lời kêu gọi đoàn kết của ngài mang ý nghĩa quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh phân cực mạnh mẽ trong Giáo hội Công giáo tại Hoa Kỳ và trên toàn cầu. Triều đại 12 năm của cố Giáo hoàng Phanxicô, vốn nhấn mạnh việc quan tâm đến người nghèo và những người bị gạt ra ngoài lề, cùng với sự phê phán hệ thống kinh tế tư bản, thường khiến giới bảo thủ và truyền thống xa lánh.
Việc Giáo hoàng Leo được bầu vào ngày 8 tháng 5, sau một cuộc mật nghị diễn ra nhanh chóng chỉ trong 24 giờ, dường như ban đầu đã làm hài lòng những người Công giáo bảo thủ, những người đánh giá cao phong cách truyền thống, kỷ luật hơn của ngài và nền tảng dòng Thánh Augustinô, vốn nhấn mạnh các chân lý cốt lõi của giáo lý Công giáo.
Giáo hoàng Leo cũng nói: “Hãy xây dựng một Giáo hội được đặt nền trên tình yêu Thiên Chúa, một dấu chỉ của sự hợp nhất, một Giáo hội truyền giáo mở rộng vòng tay với thế giới, loan báo Lời Chúa, để lịch sử làm cho mình băn khoăn, và trở thành men hòa hợp cho nhân loại.” Câu nói này gợi lại một số chủ đề trong triều đại của cố Giáo hoàng Phanxicô.
Kết thúc Thánh lễ, Giáo hoàng Leo bày tỏ hy vọng về các cuộc đàm phán sẽ mang lại “hòa bình công bằng và bền vững” ở Ukraine và cầu nguyện cho “người dân Gaza – trẻ em, gia đình và người già – những người bị giảm xuống mức đói”, theo tin từ AP. Ngài không nhắc đến những con tin bị Hamas bắt từ miền nam Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, điều mà cố Giáo hoàng Phanxicô thường làm khi cầu nguyện cho Gaza.
Nghi thức ngoại giao chặt chẽ chi phối việc sắp xếp chỗ ngồi trong Thánh lễ nhậm chức, với cả Hoa Kỳ và Peru đều có ghế ở hàng đầu nhờ Giáo hoàng Leo mang song tịch. Phó Tổng thống Vance, một người Công giáo cải đạo từng có bất đồng với cố Giáo hoàng Phanxicô về kế hoạch trục xuất di dân hàng loạt dưới thời Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, đã cùng tham dự với Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio. Ông Rubio đã đến Rome từ trước để thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình Nga-Ukraine.
Tổng thống Peru Dina Boluarte là một trong khoảng chục nguyên thủ quốc gia tham dự, cùng với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy. Nga được đại diện bởi Bộ trưởng Văn hóa Olga Liubimova.
Sau Thánh lễ, Giáo hoàng Leo đã lần lượt chào hỏi các phái đoàn trong Vương cung thánh đường và có các buổi tiếp kiến riêng với Tổng thống Zelenskyy và Boluarte vào Chủ Nhật.
Nghi thức ngoại giao cũng quy định trang phục: trong khi hầu hết mặc đồ đen, một số nữ hoàng và công chúa Công giáo – như Charlene của Monaco và Letizia của Tây Ban Nha – được đặc quyền mặc đồ trắng. Ba mươi sáu phái đoàn từ các Giáo hội Kitô giáo khác trên thế giới cũng cử đại diện tới. Cộng đồng Do Thái có một phái đoàn 13 thành viên, một nửa trong số đó là các Rabbi. Các đại diện khác đứng đầu các phái đoàn Phật giáo, Hồi giáo, Hỏa giáo, Ấn Độ giáo, Sikh giáo và Kỳ Na giáo.
An ninh được thắt chặt, tương tự như Lễ tang cố Giáo hoàng Phanxicô vào ngày 26 tháng 4, vốn thu hút khoảng 250.000 người. Tòa thánh cho biết có 150.000 người tham dự hôm Chủ Nhật tại quảng trường và các đường phố, công viên xung quanh, nơi được bố trí màn hình lớn và nhà vệ sinh di động.
Ethan Menning, 21 tuổi, một chủng sinh người Mỹ từ Omaha, Nebraska, đã quấn cờ Mỹ, mua tại một trạm dừng xe tải ở Iowa, để ăn mừng. Anh nói: “Rome luôn cảm thấy như nhà đối với một người Công giáo, nhưng bây giờ đến đây và thấy một người đồng hương của chúng ta ngồi trên ngai Thánh Phêrô… điều đó gần như khiến chính Chúa Giêsu trở nên dễ tiếp cận hơn.”
Kalen Hill, một tín hữu từ Hoa Kỳ, đã đến Quảng trường Thánh Phêrô ngay sau khi cổng mở vào rạng sáng Chủ Nhật và nói rằng anh chưa bao giờ nghĩ rằng một người Mỹ sẽ lãnh đạo Giáo hội. Anh nói: “Tôi nghĩ tất cả người Mỹ đều xúc động về điều đó. Điều này thực sự mạnh mẽ đối với những người Công giáo Mỹ, những người đôi khi cảm thấy bị tách biệt khỏi Giáo hội toàn cầu, được đưa vào và hòa nhập vào cộng đồng này thông qua Giáo hoàng Leo.”
Hai biểu tượng của chức vụ giáo hoàng được trao cho Giáo hoàng Leo là dây pallium và nhẫn Ngư phủ. Dây pallium, vắt ngang vai, tượng trưng cho mục tử vác chiên của mình, giống như giáo hoàng mang các tín hữu. Nhẫn Ngư phủ, sẽ trở thành con dấu chính thức của Giáo hoàng Leo, gợi lại lời Chúa Giêsu gọi tông đồ Phêrô ném lưới đánh cá.
Một khoảnh khắc biểu tượng quan trọng khác của Thánh lễ là nghi thức tuân phục mang tính đại diện cho Giáo hoàng Leo. Trong khi trước đây tất cả các hồng y sẽ tuyên thệ tuân phục giáo hoàng mới, thì các nghi thức nhậm chức gần đây có sự tham gia của các đại diện của hồng y, giám mục, linh mục, phó tế, nữ tu, các cặp vợ chồng và thanh niên tham gia nghi thức này.
Gregory và Susan Hudak, sống 40 năm ở vùng Chicago, thấy mình ở Rome sau khi đặt chuyến đi vào tháng 2, chỉ với hy vọng mong manh có thể nhìn thấy giáo hoàng. Gary Hudak, một cựu giúp lễ đội mũ Chicago Bears, nói rằng thấy xe giáo hoàng đi ngang qua trước mặt, với Giáo hoàng Leo sinh ra ở Chicago trên đó, còn tuyệt vời hơn xem Michael Jordan thi đấu. Ông nói: “Ban đầu, hy vọng duy nhất của tôi khi đến đây là được nhìn thấy bên trong Nhà nguyện Sistine. Việc nhìn thấy giáo hoàng không có trong lịch trình, đó là một hy vọng xa vời. Và đây là một báu vật, đơn giản là vậy.”
Theo thông tin từ Associated Press.
