Một thông tin khá bất ngờ vừa được hé lộ về Đức Giáo hoàng Leo XIV, vị Giáo hoàng đầu tiên đến từ Hoa Kỳ. Theo các nhà nghiên cứu phả hệ, nguồn gốc tổ tiên của ngài có liên quan đến cộng đồng người Creole và những người da màu tự do ở bang Louisiana.
Đây không chỉ là một dấu mốc tôn giáo mà còn là sự khẳng định về lịch sử phức tạp, đan xen giữa chủng tộc và tầng lớp xã hội ở Mỹ. Ông Alex DaPaul Lee, một nhà nghiên cứu phả hệ và cựu quan chức lưu trữ bang Louisiana, cho biết ban đầu ông cũng rất ngạc nhiên khi nghe tin về nguồn gốc Creole của Đức Giáo hoàng (trước đây là Hồng y Robert Prevost). Tuy nhiên, sau khi “đào sâu” nghiên cứu, ông đã tìm thấy nhiều tài liệu xác nhận thông tin này.
Ông Lee phát hiện ra rằng Đức Giáo hoàng là người Creole từ khu vực Seventh Ward của New Orleans, một nơi nổi tiếng với cộng đồng người Creole Louisiana. Mặc dù họ Prevost khá phổ biến ở Louisiana, nhưng mối liên hệ Creole mạnh mẽ lại nằm ở dòng dõi bên ngoại của ngài.
Cụ cố của Đức Giáo hoàng, bà Celeste Lemelle, là một phụ nữ da màu tự do. Cha mẹ bà là Louis Lemelle và Celeste Olimpie Grandpres, kết hôn năm 1798 và được phân loại hợp pháp là “quadroons” – thuật ngữ lịch sử chỉ những người có một phần tư dòng máu gốc Phi hoặc có thể là thổ dân da đỏ.
Cộng đồng Creole ở Louisiana hình thành từ sự pha trộn văn hóa của người Pháp, thổ dân da đỏ, Tây Ban Nha, Đức và hậu duệ từ các quốc gia Tây Phi trong thời kỳ Pháp và Tây Ban Nha cai trị vùng đất này. Theo ông Lee, vào những năm 1700 ở Louisiana, xã hội được chia thành ba tầng lớp chính: người nô lệ, Gens de Couleur Libres (người da màu tự do/người Creole da màu) và tầng lớp chủ đồn điền da trắng. Các phân loại trong cộng đồng Creole dựa trên địa vị pháp lý và nhận dạng chủng tộc, với các thuật ngữ như “mulatto” hay “octoroon” xuất hiện trong tài liệu lịch sử. Đáng chú ý, một số người Creole da màu, bao gồm cả gia đình Lemelle, từng sở hữu nô lệ.
Gia đình Lemelle, vốn giàu có nhờ chăn nuôi gia súc, đã trở thành một trong những gia đình Creole nổi bật nhất trong giai đoạn Antebellum (trước Nội chiến) ở Louisiana. Cụ cố Celeste Lemelle của Đức Giáo hoàng là một phụ nữ da màu tự do và các tài liệu cho thấy bà được hưởng thu nhập từ một doanh nghiệp và được cấp đất. Ông Lee nhấn mạnh rằng một trong những điểm đặc biệt của Louisiana là phụ nữ có thể sở hữu tài sản từ rất sớm, đặc biệt là phụ nữ da màu tự do.
Sự thay đổi trong nhận dạng chủng tộc cũng được ghi nhận trong gia đình này vào những năm 1800. Con trai của bà Celeste Lemelle, Ferdinand David Baquie, được liệt kê là “mulatto” trong điều tra dân số năm 1870, nhưng đến năm 1880, ông và cả gia đình lại được ghi là người da trắng.
Về việc gia đình Đức Giáo hoàng chuyển đến Illinois, ông Lee cho rằng họ có thể là một phần trong làn sóng hàng trăm người Creole Louisiana di cư về phía Bắc trong đợt đầu tiên của Cuộc Đại Di cư vào đầu những năm 1900. Illinois từng là một phần của lãnh thổ Louisiana và có những cộng đồng người Creole sớm nhất. Người da màu tìm kiếm cơ hội việc làm và quyền tự do dân sự tốt hơn ở các bang phía Bắc. Việc “nhập trắng” (pass for white) ở Chicago cũng giúp nhiều gia đình có cơ hội thành công hơn.
Ông Lee nhận xét rằng nguồn gốc đa chủng tộc của Đức Giáo hoàng phản ánh sự pha trộn văn hóa đa dạng đã định hình nên bản sắc độc đáo của Louisiana. “Ở Mỹ, nhiều người nghĩ mọi thứ chỉ đơn giản là đen hoặc trắng,” ông nói. “Nhưng điều quan trọng cần lưu ý là tổ tiên của Đức Giáo hoàng đại diện cho một cái nhìn toàn diện hơn về ý nghĩa của việc trở thành người Công giáo, và ý nghĩa của việc trở thành người Mỹ với mối liên hệ Creole Louisiana. Đây không chỉ là phả hệ, đó là một di sản.”
Thông tin này được đưa tin bởi NBC News.
