Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vừa lên tiếng cảnh báo về một loại thuốc nguy hiểm được gọi là “heroin cây xăng” (gas station heroin), có thể gây hại nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến tử vong.
Ủy viên FDA Martin A. Makary đã gửi thư cho các đồng nghiệp tuần trước, nhấn mạnh đây là “xu hướng sức khỏe nguy hiểm và đang gia tăng” đối với quốc gia và đặc biệt là giới trẻ. Ông Makary cho biết số ca gặp phản ứng bất lợi liên quan đến các sản phẩm chứa tianeptine ngày càng tăng.
Tianeptine, thường được gọi là “heroin cây xăng”, được bán tại các cửa hàng tiện lợi, cây xăng, cửa hàng vape và trên mạng dưới nhiều tên gọi khác nhau như Tianaa, ZaZa, Neptune’s Fix, Pegasus và TD Red, dù chất này chưa được FDA cấp phép tại Mỹ.
“Tôi rất lo ngại,” ông Makary viết. “Tôi muốn công chúng đặc biệt nhận thức rõ về sản phẩm nguy hiểm này và rủi ro nghiêm trọng, liên tục mà nó gây ra cho giới trẻ Mỹ.”
Theo nguồn tin Fox News, tianeptine được cấp phép và bán ở một số quốc gia khác như một loại thuốc chống trầm cảm không điển hình. Ở những nơi được chấp thuận, liều dùng thông thường để điều trị trầm cảm là 12.5 mg uống ba lần mỗi ngày. Tuy nhiên, khi dùng liều cao hơn, nó có thể gây hưng phấn.
Tại Mỹ, tianeptine không nằm trong danh sách các chất bị kiểm soát. Chất này thường được dùng với mục đích giải trí. Nếu ngưng đột ngột, người dùng có thể gặp các triệu chứng cai nghiện tương tự như cai opioid, bao gồm thèm thuốc, đổ mồ hôi, tiêu chảy, v.v.
Nếu uống phải tianeptine, các phản ứng bất lợi có thể xảy ra bao gồm kích động, hôn mê, lú lẫn, tử vong, buồn ngủ, tăng huyết áp, buồn nôn, suy hô hấp, đổ mồ hôi, nhịp tim nhanh và nôn mửa.
Hai năm trước, các quan chức y tế New Jersey đã cảnh báo về hai sản phẩm được bán dưới dạng thực phẩm chức năng tại các cây xăng và trực tuyến – Neptune’s Elixir và ZaZa Red – đã gây ra sự gia tăng các ca bệnh. Từ tháng 6 đến tháng 11 năm 2023, có 20 trường hợp được báo cáo về tianeptine gây “ảnh hưởng lâm sàng nghiêm trọng” ở New Jersey, theo cảnh báo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) vào tháng 2 năm 2024.
Vào năm 2023, FDA cũng đã đưa ra cảnh báo về sự nguy hiểm của Neptune’s Fix hoặc bất kỳ sản phẩm nào khác chứa tianeptine. Cơ quan này cho biết đã nhận được các báo cáo về phản ứng bất lợi nghiêm trọng sau khi sử dụng sản phẩm Neptune’s Fix, bao gồm co giật và mất ý thức dẫn đến nhập viện.
FDA coi tianeptine là một chất không đáp ứng định nghĩa pháp lý của một thành phần thực phẩm chức năng và là một phụ gia thực phẩm không an toàn.
Vào ngày 28 tháng 1 năm 2024, Neptune Resources, LLC, nhà sản xuất Neptune’s Fix, đã tự nguyện thu hồi sản phẩm của mình do có chứa tianeptine. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng các sản phẩm khác cũng có thể chứa chất này.
Lời khuyên cho mọi người là nếu đang sử dụng tianeptine hoặc sản phẩm chứa tianeptine và gặp các triệu chứng cai nghiện hoặc phản ứng bất lợi, hãy gọi ngay cho Trung tâm Kiểm soát Chất độc Quốc gia theo số 1-800-222-1222 hoặc tìm kiếm sự trợ giúp y tế khẩn cấp.
Đây là một lời cảnh báo quan trọng, cho thấy những sản phẩm tưởng chừng vô hại bày bán tràn lan ở các cửa hàng tiện lợi lại có thể ẩn chứa nguy cơ khôn lường, đặc biệt là với giới trẻ. Việc kiểm soát chặt chẽ các loại “thực phẩm chức năng” không rõ nguồn gốc, thành phần là vô cùng cần thiết.
