Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta, đặc biệt là giới trẻ, đã quen thuộc với việc mua sắm quần áo, phụ kiện giá siêu rẻ trên các trang web như Shein hay Temu. Cảm giác “săn” được món đồ chỉ vài đô la thật đã tay, đúng không nào?
Tuy nhiên, cơn sốt mua sắm giá bèo này có vẻ sắp hạ nhiệt, ít nhất là với Shein. Lý do là một thay đổi lớn trong luật thương mại của Mỹ, cụ thể là việc chấm dứt một “lỗ hổng” mang tên “de minimis exception”.
Trước đây, quy định này cho phép các gói hàng có giá trị dưới 800 USD được miễn thuế nhập khẩu khi vào Mỹ. Nhờ đó, các nhà bán lẻ trực tuyến từ Trung Quốc như Shein hay Temu đã tận dụng triệt để để “đổ bộ” hàng hóa giá cực thấp vào thị trường Mỹ mà không phải chịu thuế hay kiểm soát hải quan chặt chẽ. Điều này làm người tiêu dùng Mỹ thích mê vì mua được đồ rẻ như cho, nhưng lại khiến các nhà sản xuất và bán lẻ nội địa đau đầu.
Việc đóng lại lỗ hổng này nhận được sự đồng thuận hiếm hoi từ cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa. Tổng Thống Joe Biden trước đó đã đề nghị Quốc hội thực hiện, nhưng Tổng Thống Donald Trump đã đi thẳng vào vấn đề bằng một sắc lệnh hành pháp. Theo nguồn tin từ Seattle Times ngày 12/05/2025, đây có lẽ là một trong số ít những động thái về thuế quan của ông Trump mà nhiều người có thể gọi là “tuyệt vời”.
Thử nghĩ xem, một chiếc áo phông in hình giá 6.79 USD, quần short nữ cạp cao 2.79 USD, hay ốp điện thoại in hình báo giá 2.85 USD… Đúng là “rẻ như cho”, khiến nhiều bạn trẻ, như cô cháu gái 15 tuổi của tác giả bài báo, “sốc” khi biết giá sẽ tăng.
Việc mua sắm “thả ga” như tỷ phú (như khẩu hiệu của Temu trong quảng cáo Super Bowl 2023) giờ đây có thể chỉ còn là kỷ niệm. Nhiều người dùng trên các diễn đàn trực tuyến đã bày tỏ sự thất vọng khi giá tăng, cảm thấy như “từ mua sắm như tỷ phú thành mua sắm như nông dân chỉ sau một đêm”.
Nhưng đằng sau mức giá “không tưởng” đó là những vấn đề đáng suy ngẫm. Các nhà bán lẻ Trung Quốc này bị cáo buộc sử dụng lao động cưỡng bức, đặc biệt là người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, và điều kiện làm việc tồi tệ tại các nhà máy may mặc. Hơn nữa, ngành “thời trang nhanh” (fast fashion) mà Shein và Temu là điển hình, gây ra tác động môi trường khủng khiếp. Lượng lớn nguyên liệu được biến thành quần áo theo trend, mặc vài lần rồi bỏ đi, tạo ra lượng rác thải khổng lồ và ô nhiễm.
Sự thay đổi này cho thấy một xu hướng tiêu dùng mới đã định hình thói quen của người Mỹ. Năm 2015, chỉ có khoảng 153 triệu gói hàng “de minimis” vào Mỹ, nhưng đến năm 2023, con số này đã vượt mốc một tỷ, với giá trị trung bình chỉ 54 USD mỗi gói.
Tuy nhiên, Shein và Temu cũng không ngồi yên. Họ đang điều chỉnh chiến lược kinh doanh, chẳng hạn như xây dựng kho hàng và tìm người bán tại Mỹ để có thể vận chuyển hàng hóa “nội địa”, né tránh phần nào quy định mới.
Thay đổi này có thể khiến túi tiền của nhiều người tiêu dùng trẻ bị ảnh hưởng, nhưng cũng là lúc để chúng ta nhìn lại thói quen mua sắm của mình. Liệu việc mua đồ siêu rẻ có thực sự “hời” khi đánh đổi bằng những vấn đề về lao động, môi trường và sự phát triển của ngành sản xuất nội địa?
