Có vẻ như câu chuyện về thuế má trong chính trường Mỹ lại nóng lên, và lần này, nhiều người đang so sánh tình hình hiện tại với một khoảnh khắc “kinh điển” của Tổng Thống George H. W. Bush cách đây nhiều năm.
Nhớ lại năm 1988, khi còn là Phó Tổng Thống, ông Bush đã hùng hồn tuyên bố tại Đại hội Đảng Cộng hòa: “Read my lips: no new taxes” (Hãy nghe kỹ lời tôi: không tăng thuế mới). Thế nhưng, chỉ hai năm sau, ông lại đồng ý một thỏa thuận ngân sách bao gồm việc tăng thuế. Điều này đã khiến ông nhận không ít chỉ trích và được cho là một trong những lý do khiến ông thất cử vào năm 1992.
Giờ đây, Tổng Thống Donald Trump vừa có động thái gây chú ý khi bày tỏ sự ủng hộ đối với đề xuất tăng thuế, dù chỉ là một mức “rất nhỏ” (tiny) đối với những người có thu nhập cao (từ 2.5 triệu USD trở lên). Mức tăng được nhắc đến là từ 37% lên 39.6%.
Trên mạng xã hội, Tổng Thống Trump viết rằng ông và những người giàu khác “sẽ vui vẻ chấp nhận” mức tăng này để giúp đỡ tầng lớp lao động có thu nhập thấp và trung bình. Tuy nhiên, ông cũng nhận định rằng phe Dân chủ “cực đoan” sẽ lợi dụng chuyện này để công kích, nhắc lại câu nói nổi tiếng của ông Bush “cha”. Ông Trump cho rằng chính Ross Perot, ứng viên độc lập năm 1992, mới là người khiến ông Bush thất bại, chứ không hẳn chỉ là chuyện thuế.
Động thái này của Tổng Thống Trump khiến nhiều chuyên gia chính trị và cả một số thành viên Đảng Cộng hòa cảm thấy như “déjà vu” (đã từng thấy). Họ lo ngại rằng việc ông Trump “mềm lòng” với chuyện tăng thuế, dù chỉ với người giàu, có thể lặp lại sai lầm chính trị của ông Bush “cha”.
Nhiều người trong Đảng Cộng hòa, bao gồm cả cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich, đã lên tiếng phản đối ý tưởng này. Ông Gingrich cho rằng việc tăng thuế sẽ “phá tan liên minh” của ông Trump và khiến toàn bộ phong trào bảo thủ nổi dậy, gây ảnh hưởng tiêu cực đến các doanh nghiệp nhỏ.
Hiện tại, các nhà lập pháp Cộng hòa tại Hạ viện đang đàm phán để hoàn thiện dự luật lớn của Tổng Thống Trump, dự kiến sẽ bao gồm việc gia hạn cắt giảm thuế năm 2017 và thực hiện các cam kết tranh cử như không đánh thuế tiền tip, làm thêm giờ hay An sinh xã hội.
Theo Fox News, một số chuyên gia cảnh báo rằng nếu việc tăng thuế này không được lòng cử tri Cộng hòa, nó có thể gây bất lợi cho đảng trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026, giống như cách nó đã ảnh hưởng đến ông Bush vào năm 1992.
Tuy nhiên, phía Tòa Bạch Ốc, thông qua Thư ký báo chí Karoline Leavitt, khẳng định ưu tiên của Tổng Thống Trump vẫn là cắt giảm thuế, gia hạn các khoản cắt giảm năm 2017 và thực hiện các cam kết khác. Bà Leavitt nói rằng Tổng Thống cá nhân không ngại trả thêm thuế để giúp người nghèo và tầng lớp lao động, nhưng các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra và ông sẽ đưa ra quyết định cuối cùng khi cần thiết.
Dù sao đi nữa, câu chuyện về thuế luôn là một chủ đề nhạy cảm trong chính trị Mỹ. Liệu Tổng Thống Trump có đi vào “vết xe đổ” của người tiền nhiệm cùng đảng hay không, hay ông sẽ tìm được một lối đi khác để vừa thực hiện cam kết, vừa không làm phật lòng cử tri bảo thủ? Thời gian sẽ trả lời.
