Đề nghị của chính phủ Qatar về việc tặng một máy bay Boeing 747-8 trị giá 400 triệu USD cho Bộ Quốc phòng Mỹ đã gây ra nhiều tranh cãi, với cả Đảng Dân chủ và một số thành viên Đảng Cộng hòa cùng bày tỏ lo ngại.
Theo thông tin ban đầu và được Tổng thống Donald Trump xác nhận sau đó trên mạng xã hội Truth Social, Bộ Quốc phòng Mỹ dự kiến sẽ chấp nhận chiếc máy bay này. Tổng thống Trump làm rõ đây là món quà dành cho chính phủ, không phải cá nhân ông, nhằm tạm thời thay thế đội máy bay Air Force One hiện tại đã 40 năm tuổi, trong khi các máy bay mới do Boeing sản xuất đang bị chậm tiến độ giao hàng. Ông cũng chỉ trích phe Dân chủ vì phản ứng gay gắt.
Tuy nhiên, món quà này đã làm dấy lên hai mối quan ngại chính.
Thứ nhất là vấn đề hiến pháp. Nhiều người cho rằng việc Tổng thống Mỹ chấp nhận món quà có giá trị lớn từ một chính phủ nước ngoài có thể vi phạm Điều khoản Emoluments của Hiến pháp, cấm các quan chức liên bang nhận quà, danh hiệu từ các quốc gia nước ngoài mà không có sự đồng ý của Quốc hội. Thượng nghị sĩ Bernie Sanders (Độc lập – Vermont) gọi đây là hành vi “tham nhũng trắng trợn và vi hiến”. Hạ nghị sĩ Jasmine Crockett (Dân chủ – Texas) cũng khẳng định đây là sự vi phạm pháp luật.
Tuy nhiên, một số chuyên gia pháp lý có góc nhìn khác. Ông Hans von Spakovsky, chuyên gia pháp lý tại Heritage Foundation, nói với Fox News Digital rằng tính ứng dụng của điều khoản Emoluments đối với Tổng thống là điều đáng nghi vấn, bởi Hiến pháp thường gọi đích danh Tổng thống khi một điều khoản áp dụng trực tiếp cho ông, như trong điều khoản luận tội. Ông cho rằng nếu đây là món quà tặng cho chính phủ Mỹ, thì không có vấn đề pháp lý nào cần xem xét, giống như món quà hàng ngàn cây hoa anh đào từ Nhật Bản vào năm 1912.
Thứ hai là lo ngại về an ninh và gián điệp. Thượng nghị sĩ Ted Cruz (Cộng hòa – Texas), một đồng minh của Tổng thống Trump, bày tỏ quan ngại về khả năng xảy ra các vấn đề gián điệp và giám sát từ chiếc máy bay này, viện dẫn mối quan hệ của Qatar với các nhóm bị coi là khủng bố như Hamas và Hezbollah. Các Thượng nghị sĩ Dân chủ như Jack Reed và Dick Durbin cũng cảnh báo về rủi ro an ninh, cho rằng việc sử dụng máy bay này làm Air Force One sẽ tạo cơ hội cho một quốc gia nước ngoài tiếp cận các hệ thống và thông tin liên lạc nhạy cảm.
Văn phòng báo chí Tòa Bạch Ốc, bà Karoline Leavitt, đã bác bỏ các lo ngại về việc có “đổi chác” (quid pro quo) và khẳng định món quà đang được xem xét pháp lý để đảm bảo tuân thủ luật. Một số nghị sĩ Cộng hòa khác thì cho biết họ không nắm rõ chi tiết về thỏa thuận này.
Tổng thống Trump hiện đang trong chuyến đi 4 ngày tới Trung Đông, bao gồm cả Qatar. Ông tái khẳng định trên Truth Social rằng chiếc Boeing 747 “được tặng cho Không quân Hoa Kỳ/Bộ Quốc phòng, KHÔNG PHẢI CHO TÔI!” và đó là “món quà từ một Quốc gia, Qatar, mà chúng ta đã bảo vệ thành công trong nhiều năm”.
Tin từ Fox News ngày 15/05/2025.
