Đảng Cộng hòa tại Hạ viện vừa công bố kế hoạch cắt giảm chi tiêu lớn, trọng tâm là chương trình Medicaid, nhằm bù đắp chi phí cho gói cắt giảm thuế khổng lồ mà Tổng Thống Donald Trump gọi là “dự luật lớn, đẹp đẽ”.
Theo dự kiến, khoản cắt giảm này lên tới ít nhất 880 tỷ USD, chủ yếu từ Medicaid, để trang trải cho gói cắt giảm thuế trị giá 4.500 tỷ USD.
Dự luật dày hàng trăm trang này đang châm ngòi cho cuộc chiến chính trị gay gắt nhất về y tế kể từ khi Đảng Cộng hòa thất bại trong nỗ lực bãi bỏ và thay thế Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (Obamacare) dưới thời Tổng Thống Trump nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2017.
Đảng Cộng hòa khẳng định họ chỉ đang loại bỏ “lãng phí, gian lận và lạm dụng” thông qua các yêu cầu mới về làm việc và điều kiện đủ điều kiện để tạo ra khoản tiết kiệm. Ngược lại, Đảng Dân chủ cảnh báo hàng triệu người Mỹ sẽ mất bảo hiểm y tế.
Một ước tính sơ bộ từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) cho biết các đề xuất này sẽ làm giảm số người có bảo hiểm y tế đi 8,6 triệu người trong thập kỷ tới.
Dân biểu Brett Guthrie từ Kentucky, Chủ tịch Ủy ban Năng lượng và Thương mại của Đảng Cộng hòa, cho biết khoản tiết kiệm này sẽ giúp họ gia hạn các đợt cắt giảm thuế thời Tổng Thống Trump và giữ lời hứa với các gia đình trung lưu lao động chăm chỉ.
Tuy nhiên, Đảng Dân chủ gọi các khoản cắt giảm này là “đáng xấu hổ” và về cơ bản là một nỗ lực khác nhằm bãi bỏ Obamacare. Dân biểu Frank Pallone từ New Jersey, lãnh đạo Đảng Dân chủ trong ủy ban, nhấn mạnh “hàng triệu người Mỹ sẽ mất bảo hiểm y tế, bệnh viện sẽ đóng cửa, người cao tuổi sẽ không được tiếp cận dịch vụ chăm sóc cần thiết, và phí bảo hiểm sẽ tăng cho hàng triệu người nếu dự luật này được thông qua”.
Trong bối cảnh Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đang thúc đẩy để thông qua dự luật lớn của Tổng Thống Trump (gồm cắt giảm thuế và chi tiêu) trước hạn chót Lễ Chiến sĩ Trận vong (Memorial Day), các ủy ban đang gấp rút hoàn thiện các phần của mình. Tổng cộng có 11 ủy ban Hạ viện đang đóng góp vào gói dự luật này, với mục tiêu tiết kiệm ít nhất 1.500 tỷ USD để bù đắp chi phí gia hạn các đợt cắt giảm thuế năm 2017 sẽ hết hạn vào cuối năm.
Ủy ban Năng lượng và Thương mại được giao nhiệm vụ tìm kiếm khoản tiết kiệm 880 tỷ USD và đã đạt được mục tiêu này, chủ yếu thông qua cắt giảm chi tiêu y tế và thu hẹp các chương trình năng lượng xanh thời Tổng thống Biden. Phân tích sơ bộ của CBO cho thấy các đề xuất của ủy ban này sẽ giảm thâm hụt ngân sách 912 tỷ USD trong thập kỷ tới, với ít nhất 715 tỷ USD đến từ các quy định về y tế.
Trọng tâm của việc tiết kiệm là những thay đổi đối với Medicaid, chương trình cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe gần như miễn phí cho hơn 70 triệu người Mỹ, và Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền, vốn đã mở rộng để bao phủ thêm hàng triệu người trong 15 năm qua.
Để đủ điều kiện nhận Medicaid, sẽ có các “yêu cầu tham gia cộng đồng” mới, đòi hỏi ít nhất 80 giờ mỗi tháng làm việc, học tập hoặc phục vụ cộng đồng đối với người trưởng thành khỏe mạnh không có người phụ thuộc. Người tham gia cũng sẽ phải xác minh điều kiện đủ điều kiện hai lần một năm, thay vì chỉ một lần.
Những thay đổi này có khả năng khiến nhiều người khó duy trì bảo hiểm, đặc biệt nếu họ phải di chuyển xa đến văn phòng phúc lợi địa phương để xác minh thu nhập trực tiếp. Tuy nhiên, Đảng Cộng hòa cho rằng điều này sẽ đảm bảo chương trình được quản lý đúng đối tượng đủ điều kiện.
Nhiều tiểu bang đã mở rộng danh sách người tham gia Medicaid nhờ các ưu đãi của liên bang, nhưng dự luật sẽ cắt giảm khoản tăng 5% được áp dụng trong đại dịch COVID-19. Nguồn tài trợ liên bang cho các tiểu bang dành cho người nhập cư chưa chứng minh được quốc tịch cũng sẽ bị cấm.
Dự luật cũng đề xuất đóng băng cái gọi là “thuế nhà cung cấp” mà một số tiểu bang sử dụng để chi trả phần lớn chương trình Medicaid của họ. Khoản thuế bổ sung này thường dẫn đến các khoản thanh toán cao hơn từ chính phủ liên bang, điều mà những người chỉ trích cho rằng là một lỗ hổng tạo ra sự lạm dụng trong hệ thống.
Phần liên quan đến năng lượng trong dự luật có ít trang hơn, nhưng bao gồm việc thu hẹp các chiến lược chống biến đổi khí hậu mà Tổng thống Joe Biden đã ký thành luật trong Đạo luật Giảm lạm phát. Dự luật đề xuất hủy bỏ các khoản tiền cho một loạt các chương trình cho vay và đầu tư năng lượng, đồng thời đẩy nhanh việc cấp phép cho phát triển khí đốt tự nhiên và đường ống dẫn dầu.
Cuộc chiến chính trị phía trước vẫn còn nhiều bất định. Hơn một chục dân biểu Cộng hòa tại Hạ viện đã bày tỏ không ủng hộ việc cắt giảm các chương trình an sinh y tế mà người dân tại khu vực bầu cử của họ đang phụ thuộc. Bản thân Tổng Thống Trump cũng đã tránh lặp lại sai lầm nhiệm kỳ đầu, cam kết sẽ không cắt giảm Medicaid.
Theo nguồn tin ABC News ngày 12/05/2025.
