Tổng thống đương nhiệm của Hoa Kỳ, ông Donald Trump, được cho là đã đột ngột sa thải Thư viện trưởng Quốc hội Carla Hayden vào cuối ngày thứ Năm vừa qua, gây ra phản ứng dữ dội từ các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ.
Bà Hayden nhận được thông báo chấm dứt công việc qua một email từ Văn phòng Nhân sự Tổng thống của Tòa Bạch Ốc. Nội dung email, theo tin tức, khá ngắn gọn: “Carla, thay mặt Tổng thống Donald J. Trump, tôi viết thư này để thông báo rằng vị trí Thư viện trưởng Quốc hội của bà bị chấm dứt hiệu lực ngay lập tức. Cảm ơn sự phục vụ của bà.”
Bà Carla Hayden, được Thượng viện xác nhận vào năm 2016 dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, là người phụ nữ đầu tiên và người Mỹ gốc Phi đầu tiên giữ chức vụ này. Nhiệm kỳ của bà dự kiến sẽ kết thúc vào năm tới. Trong thời gian tại vị, bà được nhiều người ca ngợi vì đã nỗ lực hiện đại hóa Thư viện Quốc hội, giúp thư viện dễ tiếp cận hơn với công chúng thông qua các sáng kiến ở khu vực nông thôn và trực tuyến.
Tuy nhiên, bà Hayden cũng vấp phải sự chỉ trích từ một nhóm vận động bảo thủ tên là American Accountability Foundation (AAF). Nhóm này cáo buộc bà và các lãnh đạo khác của thư viện đã quảng bá những cuốn sách thiếu nhi có nội dung “cấp tiến” và tài liệu văn học của những người phản đối Tổng thống Trump. Chỉ vài giờ trước khi thông tin sa thải được công bố, AAF đã gọi bà Hayden trên mạng xã hội X là “woke” (ám chỉ nhạy cảm quá mức về các vấn đề xã hội/chính trị) và “chống Trump”, đồng thời cáo buộc bà quảng bá sách về “trẻ em chuyển giới”. Sau đó, nhóm này đã bày tỏ sự vui mừng và cảm ơn Tổng thống Trump khi biết tin bà Hayden bị sa thải.
Việc sa thải bà Hayden đã châm ngòi cho sự phẫn nộ từ các lãnh đạo Dân chủ hàng đầu, bao gồm Lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries và Lãnh đạo phe Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer. Họ đều lên tiếng bảo vệ bà Hayden, gọi bà là một “người tiên phong, học giả và công chức xuất sắc”. Ông Jeffries chỉ trích quyết định của Tổng thống Trump là “đáng hổ thẹn” và là “nỗ lực mới nhất trong chuỗi hành động cấm sách, tẩy trắng lịch sử Mỹ và quay ngược thời gian” của ông. Ông Schumer gọi bà Hayden là “công chức ở cấp độ cao nhất”. Các dân biểu Dân chủ khác như Rosa DeLauro và Joseph Morelle cũng bày tỏ sự thất vọng và yêu cầu giải thích.
Thượng nghị sĩ Martin Heinrich, thành viên Dân chủ hàng đầu trong ủy ban Thượng viện giám sát ngân sách thư viện, cho rằng việc sa thải này “đưa cuộc tấn công vào các thư viện Mỹ lên một tầm cao mới”.
Vụ việc này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Trump đang có xu hướng thay thế các quan chức liên bang được cho là không phù hợp với chương trình nghị sự của ông, từ Bộ Tư pháp đến Lầu Năm Góc và các cơ quan khác. Trước đó cùng ngày, ông Cameron Hamilton, quyền quản trị viên Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA), cũng bị sa thải chỉ một ngày sau khi phát biểu trước các nhà lập pháp rằng việc giải thể cơ quan này – một đề xuất của Tổng thống Trump – là một ý tưởng tồi.
Thư viện Quốc hội là nơi lưu giữ bộ sưu tập khổng lồ các sách và tài liệu lịch sử của quốc gia, phục vụ công chúng và các nhà lập pháp, bao gồm các giấy tờ của gần hai chục tổng thống và hơn ba chục thẩm phán Tòa án Tối cao.
Ông Robert Newlen, phó thư viện trưởng chính, cho biết ông sẽ tạm thời đảm nhận vai trò quyền thư viện trưởng Quốc hội “cho đến khi có chỉ đạo thêm”.
Theo tin từ Fox News và Associated Press, việc thay đổi nhân sự cấp cao như thế này luôn thu hút sự chú ý và tranh cãi, đặc biệt khi liên quan đến các vị trí quan trọng về văn hóa và tri thức như Thư viện Quốc hội.
