Thủ tướng Canada Mark Carney Tái đắc cử, lên án “sự phản bội” của Mỹ
Trong cuộc bầu cử quốc gia chịu ảnh hưởng lớn từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, cử tri Canada đã ủng hộ Đảng Tự do của Thủ tướng Mark Carney, theo dự đoán của Canadian Broadcasting Corp.
Mặc dù chưa rõ liệu Đảng Tự do có giành đủ số ghế để thành lập chính phủ đa số hay không, CBC dự đoán đảng này sẽ tiếp tục nắm quyền sau gần một thập kỷ.
Ông Carney phát biểu trước những người ủng hộ: “Ai sẵn sàng cùng tôi đứng lên vì Canada?”. Ông cũng nhấn mạnh rằng những bình luận lặp đi lặp lại của Trump về việc biến Canada thành bang thứ 51 của Mỹ “không phải là những lời đe dọa suông”.
Ông nói: “Tổng thống Trump đang cố gắng đánh gục chúng ta, để Mỹ có thể sở hữu chúng ta. Điều đó sẽ không bao giờ, không bao giờ xảy ra”.
Ông Carney cho rằng thế giới đã thay đổi căn bản và mối quan hệ cũ giữa Canada với đồng minh lâu năm và đối tác thương mại lớn nhất, Mỹ, đã “kết thúc”.
“Chúng ta đã vượt qua cú sốc trước sự phản bội của Mỹ, nhưng chúng ta không bao giờ nên quên những bài học”, ông nói. “Chúng ta phải tự lo cho bản thân mình”.
Lãnh đạo phe đối lập Pierre Poilievre đã thừa nhận thất bại và chúc mừng ông Carney, mô tả chiến thắng dự kiến của Đảng Tự do là “một chính phủ thiểu số mong manh” và tuyên bố đảng của ông sẽ buộc họ phải chịu trách nhiệm.
Chỉ vài tháng trước, ông Poilievre dường như đã sẵn sàng trở thành nhà lãnh đạo tiếp theo của Canada do sự thất vọng của công chúng về lạm phát gia tăng, nhập cư tăng và cách tiếp cận quá hòa giải của Thủ tướng Justin Trudeau (khi đó) đối với Trump.
Tuy nhiên, kể từ khi Trump trở lại nắm quyền, ông đã khiến người Canada phẫn nộ với cách hành xử của mình đối với một trong những đồng minh thân cận nhất của đất nước này. Các chính sách và luận điệu của ông, bao gồm việc áp thuế cao đối với hàng nhập khẩu của Canada và những bình luận về “bang thứ 51”, đã trở thành vấn đề trung tâm trong cuộc bầu cử Canada và giúp Đảng Tự do tạo ra một bước ngoặt đáng chú ý, thu hẹp khoảng cách gần 20 điểm với Đảng Bảo thủ chỉ trong vài tuần.
Đảng Tự do cũng được hưởng lợi từ một ứng cử viên như ông Carney, người có thể có vị thế đặc biệt để đáp trả Trump và sự bất ổn kinh tế toàn cầu do các biện pháp thuế quan của ông gây ra.
Giống như Trump, ông Carney chưa từng giữ chức vụ dân cử nào trước khi trở thành nhà lãnh đạo đất nước và dành phần lớn cuộc đời mình trong khu vực tư nhân. Ông trở thành thủ tướng vào tháng trước sau khi được bầu làm lãnh đạo Đảng Tự do, sau đó nhanh chóng kêu gọi một cuộc bầu cử nhanh chóng với hy vọng đảm bảo một nhiệm kỳ đầy đủ.
Ông Carney, 60 tuổi, cũng là một cựu thống đốc ngân hàng trung ương, người quen đối phó với các cuộc khủng hoảng kinh tế, từng điều hành Ngân hàng Canada sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và Ngân hàng Anh trong quá trình Brexit.
Ông đã quảng bá kinh nghiệm đó trong suốt chiến dịch kéo dài 37 ngày.
Chiến dịch của ông cho biết: “Mark mang đến sự lãnh đạo đã được chứng minh và kế hoạch thực tế mà chúng ta cần để mang lại sự thay đổi cho đảng và đất nước của chúng ta, đồng thời xây dựng nền kinh tế mạnh nhất trong G7”.
Ông Poilievre đã trên đà đi lên cho đến đầu năm nay, với phong cách “Trump phiên bản nhẹ” được phe cánh hữu theo chủ nghĩa dân túy trong đảng của ông ủng hộ. Tuy nhiên, khi sự tức giận của người Canada gia tăng, những điểm tương đồng của ông với Trump bắt đầu gây bất lợi cho ông.
Ông Poilievre vận động tranh cử dựa trên cơ hội việc làm và những lời hứa rằng cử tri thuộc Thế hệ Z sẽ có khả năng mua nhà ở, tận dụng sự mệt mỏi của công chúng đối với chính phủ Tự do. Tại một cuộc mít tinh hôm Chủ nhật, CBC dẫn lời ông gọi chính phủ Trudeau là “thập kỷ Tự do mất mát với tội phạm gia tăng, hỗn loạn, ma túy và vô trật tự”.
Trump tiếp tục thúc ép Canada vào thứ Hai khi cử tri đi bỏ phiếu, một lần nữa nói rằng nước này nên trở thành bang thứ 51 “đáng trân trọng” của Mỹ.
Ông viết trên nền tảng Truth Social của mình: “TẤT CẢ ĐỀU TÍCH CỰC MÀ KHÔNG CÓ TIÊU CỰC NÀO. ĐIỀU ĐÓ LÀ DÀNH CHO NHAU!”.
Cả ông Carney và ông Poilievre đều khiển trách Trump về những bình luận đó và những bình luận khác mà ông đưa ra về cuộc bầu cử Canada.
Ông Carney nói trong một video trên mạng xã hội hôm thứ Hai, đề cập đến Hoa Kỳ: “Họ có thể trở nên chia rẽ và yếu đuối. Nhưng đây là Canada. Và chúng ta quyết định điều gì sẽ xảy ra ở đây”.
Ông Poilievre viết trên X hôm thứ Hai: “Tổng thống Trump, hãy tránh xa cuộc bầu cử của chúng tôi”.
Ông viết: “Những người duy nhất quyết định tương lai của Canada là người Canada tại thùng phiếu. Canada sẽ luôn tự hào, có chủ quyền và độc lập, và chúng ta SẼ KHÔNG BAO GIỜ là bang thứ 51”.
Một cử tri cho biết ông bỏ phiếu cho Đảng Tự do vì ông Poilievre “nghe giống như một Trump thu nhỏ đối với tôi”. Reid Warren, đến từ Toronto, nói với Associated Press rằng thuế quan cũng là một mối lo ngại.
Ông Warren nói: “Việc người Canada cùng nhau vượt qua tất cả những lời chỉ trích từ Hoa Kỳ là điều tuyệt vời, nhưng chắc chắn nó đã tạo ra một số xáo trộn”.
Trump dường như không bình luận công khai về kết quả bầu cử tính đến cuối ngày thứ Hai, nhưng người tiền nhiệm của ông đã chúc mừng ông Carney và Đảng Tự do.
Cựu Tổng thống Joe Biden cho biết trong một bài đăng trên X: “Tôi tin tưởng Mark sẽ là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ cho các giá trị và lợi ích cơ bản mà người Canada và người Mỹ chia sẻ”.
Theo NBC News
