Lần đầu tiên tại Hoa Kỳ, một công ty điện lực đang nộp đơn xin phép liên bang để xây dựng một lò phản ứng hạt nhân nhỏ.
Công ty điện lực công cộng lớn nhất quốc gia, Tennessee Valley Authority (TVA), vào Thứ Ba vừa qua cho biết họ đã đệ trình đơn xin cấp phép xây dựng lên Ủy ban Điều tiết Hạt nhân Hoa Kỳ (NRC) cho một lò phản ứng hạt nhân dạng module nhỏ (small modular nuclear reactor – SMR). TVA muốn phát triển năng lượng hạt nhân thế hệ mới tại địa điểm Clinch River ở Oak Ridge, Tennessee.
Ông Don Moul, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành TVA, nói rằng việc đi tiên phong này sẽ giúp các công ty điện lực khác thấy cách thức để đẩy nhanh sự phát triển của SMR. Ông nhấn mạnh năng lượng hạt nhân rất đáng tin cậy, bền bỉ và không phát thải carbon, là một trong những nguồn năng lượng chất lượng cao nhất hiện có. Việc tiên phong không chỉ giúp Mỹ đi trước mà còn giúp Mỹ dẫn đầu thế giới về công nghệ mới này, theo tin từ Associated Press (AP).
TVA cung cấp điện cho bảy tiểu bang và hiện đang vận hành ba nhà máy điện hạt nhân truyền thống, cung cấp 40% năng lượng cho khu vực Tennessee Valley. Dân số và các ngành công nghiệp trong khu vực đang phát triển, nhu cầu điện dự kiến tăng tới 26 gigawatt vào năm 2035, đủ cấp điện cho khoảng 15 triệu gia đình.
Để đáp ứng nhu cầu này và giảm đáng kể khí thải gây hiệu ứng nhà kính, ban lãnh đạo TVA đã khởi động chương trình phát triển SMR vào năm 2022 và đã đầu tư 350 triệu USD cho đến nay.
Giáo sư Jacopo Buongiorno từ MIT cho biết, các công ty điện lực Mỹ đã ngần ngại đầu tư vào xây dựng hạt nhân mới do chi phí tăng vọt và chậm trễ trong quá khứ (điển hình như việc mở rộng nhà máy Plant Vogtle của Georgia Power). Quyết định của TVA có ý nghĩa quan trọng vì nó có thể là khởi đầu cho một xu hướng mới.
Hiện tại, Hoa Kỳ chưa có lò phản ứng hạt nhân thế hệ mới nào hoạt động thương mại. NRC đang xem xét các đơn xin từ các công ty muốn xây dựng các lò phản ứng này để bắt đầu cung cấp điện vào đầu những năm 2030. Một dự án xây dựng lò đầu tiên đã bị dừng vào năm 2023 do chi phí tăng và không đủ nhà cung cấp điện địa phương tham gia.
Trong tháng này, công ty điện lực ở Ontario, Canada, đã bắt đầu xây dựng lò phản ứng hạt nhân nhỏ đầu tiên trong số bốn lò. Ontario Power Generation đã chọn cùng thiết kế lò GE Hitachi mà TVA muốn xây dựng, sử dụng nước nhẹ tương tự các lò thương mại lớn ở Mỹ.
Ước tính chi phí của TVA cho lò SMR đầu tiên nằm trong khoảng tương tự như của Canada (dự kiến 6.1 tỷ USD cộng thêm 1.6 tỷ USD cho thiết bị). Chi phí được kỳ vọng sẽ giảm với mỗi lò tiếp theo. Ông Moul từ chối cung cấp chi tiết cụ thể nhưng cho biết TVA đang tìm kiếm đối tác để cùng gánh vác chi phí ban đầu.
Tuy nhiên, nhóm môi trường phi lợi nhuận Environmental Working Group cho rằng có những nguồn điện sạch hơn, an toàn hơn và rẻ hơn có thể được triển khai nhanh hơn thông qua đầu tư vào năng lượng tái tạo đã được chứng minh như điện mặt trời áp mái, lưu trữ pin và điện gió. Theo phát ngôn viên Alex Formuzis, SMR là “ví dụ lớn nhất về cái hố tiền” và không phải là nguồn năng lượng khả thi ở Mỹ.
Chính quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Joe Biden đã công bố khoản đầu tư 900 triệu USD vào SMR vào năm ngoái. Chính quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump cũng ủng hộ xây dựng SMR để cung cấp nguồn điện linh hoạt, đáng tin cậy cho các ngành công nghiệp và trung tâm dữ liệu tiêu thụ nhiều năng lượng khi nhu cầu điện tăng vọt.
TVA và các đối tác công nghiệp đã nộp đơn xin 800 triệu USD tài trợ liên bang, điều mà họ nói sẽ giúp đẩy nhanh quá trình phát triển công nghệ khoảng hai năm. NRC trước đó đã tuyên bố địa điểm Clinch River phù hợp để xây dựng nhà máy điện hạt nhân mới.
Có đủ không gian cho tổng cộng bốn lò phản ứng nhỏ. Nếu NRC và ban lãnh đạo TVA phê duyệt kế hoạch xây dựng lò phản ứng đầu tiên ở đó, nó có thể bắt đầu hoạt động vào khoảng năm 2032, cung cấp 300 megawatt điện, đủ cho khoảng 175,000 gia đình.
