Ngay từ khi còn vận động tranh cử, Tổng thống Donald Trump đã thể hiện rõ quyết tâm hành động nhanh chóng khi trở lại Nhà Trắng. Các chuyên gia gọi đây là chiến lược “tấn công phủ đầu” để thúc đẩy các chính sách bảo thủ gây tranh cãi của ông.
Tốc độ này đã tạo nên một giai đoạn 100 ngày đầu tiên chưa từng có tiền lệ. Nhà Trắng gọi đó là “tốc độ Trump”.
Theo các chuyên gia pháp lý, cách ông Trump thực hiện điều này sẽ có tác động lâu dài đến chức tổng thống và chính phủ liên bang.
Chiến lược chính của ông là ký các sắc lệnh hành pháp gần như hàng ngày, bao gồm cả những sắc lệnh thách thức quyền của Quốc hội trong việc tài trợ và giám sát các cơ quan và chương trình liên bang, đồng thời không ngừng kiểm tra giới hạn của việc thực thi luật nhập cư.
Các đời tổng thống trước đây cũng đã cố gắng thể hiện sức mạnh hành pháp của mình, nhưng ông Trump đang đưa nó lên một mức độ cực đoan hơn.
Các chuyên gia cho rằng Trump đang sử dụng các mối đe dọa pháp lý và tài chính để trừng phạt các trường đại học và công ty luật vì bị cáo buộc phản đối chính trị và không “tuân thủ” chương trình nghị sự của ông. Ông cũng sa thải hàng loạt các quan chức hàng đầu và thay thế họ bằng những người trung thành.
James Sample, một chuyên gia về luật hiến pháp tại Đại học Hofstra, cho biết cách làm của Trump dường như lấy từ “Dự án 2025”, một kế hoạch chi tiết để “nắm quyền kiểm soát chính phủ liên bang” do các đồng minh bảo thủ nhất của Trump chuẩn bị trong nhiều năm.
Trump và những người ủng hộ ông nói rằng hành động của ông là chính đáng vì các quan chức và thẩm phán không được bầu đã tước quyền kiểm soát từ các tổng thống. Họ cho rằng tổng thống là người duy nhất được bầu trên toàn quốc và được Hiến pháp trao toàn quyền hành pháp.
Mặc dù các biện pháp của Trump vấp phải rất ít sự phản đối từ các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa, nhưng nhánh tư pháp thường sẵn sàng ngăn chặn làn sóng này thông qua các phán quyết và lệnh cấm trong hàng chục vụ kiện.
Tuy nhiên, các chuyên gia nói rằng ngay cả khi tất cả các động thái của Trump bị chặn hoặc thậm chí đảo ngược, chúng vẫn gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cả ngắn hạn và dài hạn.
Theo ABC News, kể từ khi nhậm chức vào ngày 20 tháng 1, ông Trump đã ban hành hơn 140 sắc lệnh hành pháp về các chính sách khác nhau, phá vỡ kỷ lục và đảo ngược các cách giải thích luật liên bang và Hiến pháp.
Nhóm của Trump biết rằng họ cần hành động nhanh chóng, viện dẫn cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 năm 2026 có thể thay đổi bản đồ quốc hội.
Cựu cố vấn chính trị của Nhà Trắng Steve Bannon dường như đã đặt ra ý tưởng “tấn công phủ đầu” trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump. Sau khi Trump rời nhiệm sở, các nhà hoạt động bảo thủ và những người trung thành với Trump đã soạn thảo một kế hoạch tác chiến cho nhiệm kỳ thứ hai.
Nhiều sắc lệnh hành pháp của Trump đã giải quyết vấn đề “Bộ Hiệu quả Chính phủ”, cắt giảm ngân sách của các cơ quan và hàng chục nghìn nhân viên liên bang trên cả nước, đồng thời thúc đẩy việc trấn áp nhập cư của tổng thống, chẳng hạn như chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh và trục xuất người di cư.
Các nhóm bảo thủ từ lâu đã ủng hộ việc chấn chỉnh chính phủ liên bang và cho rằng tổng thống cần có nhiều quyền hơn để làm cho đất nước hiệu quả hơn.
Các chuyên gia pháp lý cho biết một khía cạnh hiệu quả khác của chiến thuật “tấn công phủ đầu” là việc ông Trump xuất hiện nhiều trên các phương tiện truyền thông và các sự kiện chụp ảnh, nơi ông tiếp tục đưa ra những tuyên bố gây tranh cãi và khiêu khích.
Ngay cả khi tòa án ban hành lệnh cấm, các tuyên bố và sự phản kháng của Trump đối với các lệnh của thẩm phán vẫn khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.
Trump và các đồng minh của ông kiên quyết rằng họ sẽ tuân thủ kế hoạch tái khẳng định quyền lực của nhánh hành pháp và sẵn sàng đưa tất cả các vụ việc của họ lên Tòa án Tối cao nếu cần thiết.
Tính đến thời điểm hiện tại, đã có rất nhiều vụ kiện chống lại chính quyền Trump thứ hai và phần lớn trong số đó đã dẫn đến các lệnh cấm tạm thời, đảo ngược và trong một số trường hợp, chặn hoàn toàn chương trình nghị sự của Trump.
Tuy nhiên, các tổng thống tương lai có thể sẽ bắt chước chiến thuật “tấn công phủ đầu” trong những tuần đầu tiên của họ. Theo các chuyên gia, trong suốt lịch sử tổng thống, hiếm khi có sự thu hẹp quyền lực của tổng thống.
Nguồn: Tổng hợp từ ABC News
