Tổng Thống Donald Trump chuẩn bị có chuyến công du tới Saudi Arabia, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) vào tuần tới. Chuyến đi này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nhiều cuộc đàm phán quan trọng, từ việc giải cứu con tin ở Gaza, tìm lối thoát cho cuộc chiến Nga-Ukraine, cho đến khả năng đạt thỏa thuận hạt nhân dân sự với Saudi Arabia.
Tuy nhiên, theo thông tin từ Fox News, chuyến đi diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Tổng Thống Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu dường như đang có những rạn nứt.
Một số báo cáo từ Israel cho rằng Tổng Thống Trump đã “cắt đứt liên lạc” với ông Netanyahu, dù thông tin này chưa được xác nhận độc lập. Dù vậy, nó phản ánh một cảm nhận đang lan rộng trong giới chính trị Israel rằng trục quan hệ Trump-Netanyahu có thể đang lung lay.
Một chuyên gia về Israel, ông Scott Feltman, nhận định rằng “luôn có một phương pháp trong sự điên rồ của Tổng Thống”, và có thể ông Trump muốn Israel tự đứng vững, không phụ thuộc vào Mỹ, đặc biệt nếu sau này đối mặt với một chính quyền ít thân thiện hơn. Có thể ông đang dùng “tình yêu khắc nghiệt” (tough love) với Thủ tướng Netanyahu.
Một điểm đáng chú ý là theo nguồn tin từ Reuters, Tổng Thống Trump sẵn sàng tiến tới thỏa thuận hạt nhân dân sự với Riyadh ngay cả khi Saudi Arabia chưa bình thường hóa quan hệ với Israel. Đây là một thay đổi lớn so với chính sách của cả chính quyền Trump trước đây và chính quyền Biden, vốn luôn gắn các thỏa thuận này với mục tiêu bình thường hóa rộng hơn.
Đối với Israel, sự thay đổi này có thể gây lo ngại. Saudi Arabia từ lâu đã đặt điều kiện tiên quyết là thành lập một nhà nước Palestine để bình thường hóa hoàn toàn, điều mà ông Netanyahu đã bác bỏ.
Thêm vào đó, cuối tuần qua, thông tin Tổng Thống Trump đàm phán với giới chức Qatar về khả năng Qatar cho Mỹ mượn một chiếc máy bay để thay thế chuyên cơ Air Force One cũng gây chú ý. Một số người ủng hộ Israel lâu nay vẫn nghi ngờ Qatar vì mối liên hệ với Hamas.
Sự thất vọng ở Jerusalem càng tăng lên khi Mỹ đạt thỏa thuận ngừng bắn với phiến quân Houthi ở Yemen. Thỏa thuận này, được đàm phán mà không có sự tham gia của Israel, yêu cầu Houthi ngừng tấn công các tuyến hàng hải ở Biển Đỏ nhưng lại không đề cập đến các cuộc tấn công của họ nhằm vào Israel.
Một cựu quan chức tình báo Israel nhận xét rằng “Trump, ở một mức độ lớn, về cơ bản đã đẩy Israel vào thế khó”, đặc biệt trong bối cảnh đối phó với Houthi. Thủ tướng Netanyahu đã khẳng định Israel sẽ tự bảo vệ mình bằng lực lượng riêng, không dựa vào Mỹ để xử lý mối đe dọa từ Houthi.
Tuy nhiên, bất chấp những căng thẳng bề ngoài, Mỹ vẫn tiếp tục hỗ trợ phòng thủ cho Israel. Mới đây, hệ thống tên lửa THAAD của Mỹ đã đánh chặn thành công tên lửa Houthi bắn về phía Israel.
Đại sứ Mỹ tại Israel, Mike Huckabee, đã bác bỏ các báo cáo về căng thẳng, khẳng định mối quan hệ giữa Tổng Thống Trump và Thủ tướng Netanyahu vẫn “mạnh mẽ”. Ông cho biết ông Netanyahu đã gặp Tổng Thống Trump nhiều hơn cả ông trong ba tháng qua.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cũng nhấn mạnh mối quan hệ đồng minh bền chặt giữa Mỹ và Israel, khẳng định hai bên tiếp tục hợp tác chặt chẽ để giải cứu con tin, ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân và tăng cường an ninh khu vực.
Một số chuyên gia khác cũng khuyên không nên quá lo lắng về những ma sát này. Họ cho rằng hành động của Mỹ (như tấn công Houthi) chủ yếu nhằm bảo vệ thương mại toàn cầu, không phải chỉ để bảo vệ Israel, và Mỹ chưa bao giờ bỏ rơi Israel. Một Saudi Arabia an toàn hơn, cuối cùng, cũng sẽ dẫn đến một Israel an toàn hơn.
Thủ tướng Netanyahu hiện vẫn giữ im lặng về các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran, dù chính phủ của ông đã đạt được một số thắng lợi gần đây trước các lực lượng ủy nhiệm của Iran. Tuy nhiên, ông cho biết vẫn giữ liên lạc chặt chẽ với đội ngũ của Tổng Thống Trump về vấn đề Iran và khẳng định Iran sẽ không có vũ khí hạt nhân.
Việc Tổng Thống Trump không ghé thăm Israel trong chuyến đi lần này có thể là điều tốt, vì ông có thể nghe được từ các quốc gia Sunni rằng họ cũng lo ngại về hướng đi của các cuộc đàm phán với Iran, và họ cũng có nhiều thứ để mất nếu Iran có vũ khí hạt nhân.
Theo Fox News ngày 12/05/2025.
