Một liên hoan sân khấu thường niên ở New York, chuyên giới thiệu tác phẩm của các nhà viết kịch đến từ những quốc gia hình sự hóa hoặc kiểm duyệt cộng đồng LGBTQ+, đang phải kêu gọi quyên góp trực tuyến sau khi một cơ quan liên bang rút lại khoản tài trợ đã cấp.
Theo tin từ NBC News, Cơ quan Quốc gia về Nghệ thuật (National Endowment for the Arts – NEA), một cơ quan độc lập của chính phủ liên bang, đã trao khoản tài trợ 20.000 USD cho National Queer Theater (Nhà hát Queer Quốc gia) có trụ sở tại Brooklyn vào tháng 12 năm ngoái để tổ chức Liên hoan Criminal Queerness 2025. Đây là năm thứ ba liên tiếp nhà hát này nhận được tài trợ từ NEA, và khoản tiền này chiếm tới 20% tổng ngân sách của liên hoan.
Tuy nhiên, vào thứ Sáu vừa qua, NEA bắt đầu thu hồi tài trợ nghệ thuật từ một số tổ chức, trong đó có National Queer Theater. Cơ quan này gửi email thông báo cho nhà hát rằng họ đang “cập nhật các ưu tiên chính sách tài trợ để tập trung vào các dự án phản ánh di sản nghệ thuật và sự sáng tạo phong phú của quốc gia theo ưu tiên của Tổng thống”.
Email nêu rõ, “Do đó, chúng tôi đang chấm dứt các khoản tài trợ nằm ngoài các ưu tiên mới này”. NEA giờ đây sẽ ưu tiên các dự án liên quan đến các trường đại học lịch sử của người da đen (HBCUs) và các tổ chức phục vụ người gốc Tây Ban Nha, kỷ niệm 250 năm độc lập của Mỹ, thúc đẩy năng lực AI, hỗ trợ nhà thờ phục vụ cộng đồng, phục hồi sau thảm họa, tạo việc làm kỹ năng, cải thiện sức khỏe, hỗ trợ quân đội và cựu chiến binh, cộng đồng bộ lạc, làm đẹp thủ đô Washington D.C., và phát triển kinh tế cộng đồng người Mỹ gốc Á.
Liên hoan Criminal Queerness, email kết luận, “không phù hợp với những ưu tiên này”.
Đại diện National Queer Theater bày tỏ sự thất vọng và đau lòng, nhấn mạnh rằng khoản tài trợ này cực kỳ quan trọng đối với một tổ chức nhỏ như họ. Liên hoan dự kiến diễn ra từ ngày 11 đến 28 tháng 6 đã bắt đầu thuê nhân sự, tuyển diễn viên và lên lịch tập cho ba vở kịch lấy bối cảnh ở Uganda, Indonesia và Cuba. Phần lớn tiền tài trợ dùng để trả lương cho khoảng 50 nghệ sĩ tham gia. Nếu không bù đắp được khoản tiền này, họ có thể phải cắt giảm chi phí dàn dựng, trả lương nghệ sĩ chậm hơn hoặc vay tiền từ các chương trình khác, như chương trình sân khấu miễn phí cho thanh thiếu niên LGBTQ+.
Họ đã phải lập chiến dịch gây quỹ trên GoFundMe để cố gắng bù đắp khoản tiền bị cắt. Việc này khiến họ phải dành thời gian và công sức vào việc tìm tiền thay vì tập trung chuẩn bị cho các buổi diễn và công tác quảng bá.
Đại diện nhà hát cho biết họ đã lường trước khả năng bị cắt tài trợ sau khi tham gia vụ kiện do Liên minh Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) đệ trình chống lại NEA vào tháng 3. Vụ kiện liên quan đến một yêu cầu chứng nhận mới (hiện đã bị gỡ bỏ) buộc các nghệ sĩ nộp đơn xin tài trợ phải cam kết không “thúc đẩy hệ tư tưởng giới” (gender ideology) bằng tiền tài trợ. Mặc dù yêu cầu đó đã được gỡ bỏ, NEA vẫn chưa quyết định cách thực hiện sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump về việc cấm “tài trợ liên bang cho hệ tư tưởng giới”. Vụ kiện của ACLU vẫn tiếp diễn, cho rằng các tiêu chí đủ điều kiện mới của NEA vi phạm Tu chính án thứ Nhất và thứ Năm của Hiến pháp Mỹ.
Việc cắt giảm tài trợ này không chỉ ảnh hưởng đến một liên hoan nghệ thuật cụ thể mà còn đặt ra câu hỏi về vai trò của nghệ thuật trong xã hội và ai được coi là “người Mỹ” xứng đáng được hỗ trợ. Đây là một vấn đề lớn hơn, liên quan đến việc các nhóm thiểu số, bao gồm người nhập cư, người da màu, người queer và người chuyển giới, đang bị nhắm mục tiêu theo nhiều cách khác nhau, và nghệ thuật là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng.
