Một số tiểu bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo đang đẩy mạnh mở rộng các chương trình phiếu chi tiêu giáo dục (school voucher), một xu hướng được cho là sẽ tiếp tục tăng mạnh trong bối cảnh chính quyền Tổng Thống Donald Trump chủ trương trả quyền kiểm soát giáo dục về cho các tiểu bang và tìm cách thu nhỏ Bộ Giáo dục liên bang.
Những người ủng hộ chủ trương giáo dục bảo thủ từ lâu đã ca ngợi các chương trình này như một cách để trao quyền kiểm soát lớn hơn cho phụ huynh và gia đình. Tuy nhiên, những người ủng hộ giáo dục công lập cảnh báo rằng việc mở rộng các chương trình phiếu học đường này đang gây thêm rủi ro cho hệ thống trường công, vốn đã đối mặt với nhiều thách thức từ việc Tổng Thống Trump tìm cách giải thể Bộ Giáo dục.
Tuần trước, Texas đã ban hành một chương trình phiếu chi tiêu trường tư thục trên toàn tiểu bang, trở thành tiểu bang thứ 16 có một hình thức chương trình “lựa chọn trường học” phổ quát. Theo các chương trình này, gia đình có thể nhận một khoản tiền công quỹ nhất định để sử dụng cho học phí trường tư thục từ mẫu giáo đến lớp 12 hoặc mua sắm đồ dùng học tập.
Chương trình ở Texas được gọi là “phiếu phổ quát” vì không giới hạn đối tượng đủ điều kiện. Bất kỳ gia đình nào trong tiểu bang cũng có thể nhận khoảng 10.000 USD để chi trả cho việc học trường tư của con em mình. Chương trình của Texas sẽ bắt đầu vào năm học 2026-27.
Các chương trình phiếu học đường trên toàn tiểu bang không phải là mới, nhưng đã bùng nổ trong những năm gần đây giữa nỗ lực chính trị ngày càng tăng của phe bảo thủ ở cấp địa phương, tiểu bang và liên bang nhằm thúc đẩy “lựa chọn trường học” – quan điểm cho rằng phụ huynh nên có nhiều lựa chọn hơn ngoài trường công gần nhà.
Theo Trung tâm Luật Giáo dục, một nhóm ủng hộ giáo dục công lập, hiện có 16 tiểu bang cung cấp ít nhất một chương trình phiếu học đường có đủ điều kiện phổ quát, trong khi 14 tiểu bang khác có chương trình với các yêu cầu về điều kiện cụ thể hơn. Ít nhất ba tiểu bang, bao gồm Texas, Idaho và Tennessee, đã ban hành các chương trình phổ quát trong năm nay.
Những người chỉ trích chương trình phiếu học đường cho rằng chúng lấy tiền công quỹ lẽ ra được phân bổ để tài trợ cho các trường công và chuyển sang cho các trường tư thục. Họ lưu ý rằng các trường tư thục không phải tuân thủ hầu hết các yêu cầu về trách nhiệm giải trình như trường công theo luật liên bang. Ví dụ, trường tư thục có quyền từ chối nhận học sinh, không bắt buộc phải cung cấp kế hoạch giáo dục cá nhân cho trẻ khuyết tật học tập, và không bắt buộc phải cung cấp các biện pháp bảo vệ hoặc quyền tố tụng cho học sinh khuyết tật hoặc học sinh bị kỷ luật.
Đồng thời, công thức phân bổ ngân sách cho trường công chủ yếu dựa trên số lượng học sinh ghi danh. Vì vậy, khi học sinh chuyển sang trường tư – dù chỉ với số lượng nhỏ – nguồn tài trợ chung sẽ giảm đi.
“Những học sinh ở lại trường công sẽ mất đi nguồn lực,” theo bà Jessica Levin, giám đốc kiện tụng tại Trung tâm Luật Giáo dục. Bà nói thêm rằng việc học sinh sử dụng phiếu học đường rời trường công có nghĩa là “bạn đang tập trung những đứa trẻ có nhu cầu cao hơn, chi phí cao hơn vào các trường công hiện có ít kinh phí hơn.”
Tình hình này càng trở nên phức tạp hơn bởi các động thái của Tổng Thống Trump nhằm thu hẹp Bộ Giáo dục, điều mà các chuyên gia cho rằng sẽ làm suy yếu việc thực thi quyền dân sự trong trường học cũng như việc phân phối hàng tỷ đô la để giúp đỡ học sinh nghèo và khuyết tật.
Người phát ngôn Bộ Giáo dục Hoa Kỳ, Savannah Newhouse, cho biết trong một email gửi NBC News rằng “Tổng Thống Trump và Bộ trưởng [Linda] McMahon tin rằng học sinh của quốc gia chúng ta sẽ phát triển mạnh khi phụ huynh được tự do lựa chọn môi trường học tập phù hợp nhất với nhu cầu học tập của con em mình.”
Bà Newhouse nói thêm rằng chính quyền “sẽ cung cấp cho các tiểu bang những phương pháp hay nhất về cách họ có thể mở rộng cơ hội giáo dục và trao quyền cho các nhà lãnh đạo địa phương thực hiện chính sách tùy chỉnh mang lại lợi ích lớn nhất cho cộng đồng của họ.”
Trong khi một số tiểu bang đã có các chương trình tương tự phiếu học đường cho phép gia đình sử dụng tiền công quỹ cho giáo dục tôn giáo từ hơn 100 năm trước, các chương trình phiếu học đường hiện đại đã tồn tại khoảng 30 năm, bắt đầu phần lớn vào những năm 1990 trong bối cảnh phong trào bảo thủ cơ sở nhằm tăng lựa chọn cho phụ huynh không hài lòng với trường công địa phương.
Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã trở thành điểm nóng cho các nhà hoạt động giáo dục bảo thủ, những người đã tận dụng sự tức giận lan rộng trong phụ huynh không hài lòng với việc đóng cửa trường học và học trực tuyến làm bàn đạp để thúc đẩy các chương trình phiếu học đường mới và mở rộng trên toàn quốc.
Những người ủng hộ phiếu học đường nói rằng các chương trình này tối đa hóa sự lựa chọn cho phụ huynh, những người có thể sử dụng tiền để giảm bớt chi phí trường tư thục đắt đỏ, mà họ cho rằng mang lại kết quả tốt hơn cho học sinh. Những người ủng hộ cũng ca ngợi các chương trình này như một cách tiếp cận dựa trên thị trường giúp thúc đẩy các trường tốt nhất và cho rằng chúng có tiềm năng mang lại lợi ích cho các gia đình thu nhập thấp hoặc gia đình có ít lựa chọn trường công.
Tuy nhiên, những người chỉ trích chỉ ra các ví dụ cho thấy các chương trình phiếu học đường phổ quát được sử dụng một cách không cân xứng bởi các gia đình giàu có mà con cái họ đã học trường tư thục, hoặc rằng trẻ em ở vùng nông thôn có ít trường học có ít lựa chọn để sử dụng tiền. Họ cũng chỉ ra các nghiên cứu bác bỏ tuyên bố rằng trường tư thục mang lại kết quả tốt hơn cho học sinh.
Ngoài ra, việc ghi danh vào trường tư thục, ngay cả khi có phiếu học đường giúp chi trả chi phí, vẫn có thể quá đắt đỏ đối với các gia đình thu nhập thấp.
Theo phân tích, khoảng 60% đến 90% học sinh sử dụng các chương trình phiếu học đường đủ điều kiện phổ quát trên khắp Hoa Kỳ đã học trường tư thục khi tham gia chương trình. Điều này cho thấy chương trình đang trợ cấp cho những người đã có khả năng chi trả, thay vì giúp đỡ những người thực sự cần.
Việc loại bỏ giới hạn thu nhập hoặc các điều khoản chỉ dành cho gia đình thu nhập thấp hoặc học sinh khuyết tật về cơ bản mở cửa cho những học sinh đã học trường tư hoặc đã đủ khả năng chi trả học phí trường tư, giờ đây sử dụng tiền công quỹ để trợ cấp cho việc học trường tư của họ. Đây được coi là bước tiếp theo trong “sự tiến hóa của phiếu học đường”.
Theo NBC News.
