Các trung tâm tị nạn phi chính phủ dọc biên giới Mỹ-Mexico đang đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan: chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump vừa mở cuộc điều tra, đặt nghi vấn về hành vi buôn người của họ, nhưng đồng thời Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) vẫn tiếp tục gửi người nhập cư đến.
Theo tin từ The Associated Press (AP) ngày 23/05/2025, vấn đề bắt nguồn từ một lá thư của Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) gửi tới các tổ chức hỗ trợ người di cư. Lá thư bày tỏ “quan ngại đáng kể” về khả năng các hoạt động cung cấp nơi ở tạm, bữa ăn hay hỗ trợ đi lại cho người di cư có thể vi phạm luật liên bang về buôn người. Điều này khiến nhiều giám đốc trung tâm cảm thấy lo sợ.
Tuy nhiên, bất chấp cuộc điều tra và những lo ngại pháp lý được FEMA nêu ra, ICE – cơ quan cùng thuộc Bộ An ninh Nội địa với FEMA – vẫn liên tục yêu cầu các trung tâm ở Texas và Arizona tiếp nhận người. Những người này bao gồm những cá nhân được lệnh thả bởi thẩm phán di trú sau khi bị bắt giữ, hoặc những người không thể bị trục xuất nhanh chóng về nước của họ do các thách thức ngoại giao hoặc hậu cần. Họ đến từ nhiều quốc gia khác nhau, từ Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Iraq, Papua New Guinea, Trung Quốc cho đến Honduras và Venezuela.
Tình trạng này tạo ra sự mâu thuẫn rõ rệt. Các tổ chức như Catholic Charities ở Laredo, Texas, vẫn tiếp nhận khoảng 8-10 người mỗi ngày từ ICE sau khi nhận thư FEMA, dù việc này dường như đi ngược lại cảnh báo từ chính phủ liên bang. Giám đốc Rebecca Solloa chia sẻ rằng bà thấy đây là một “mâu thuẫn nhỏ” nhưng vẫn đồng ý giúp đỡ. Tương tự, Holding Institute Community cũng tiếp nhận khoảng 20 gia đình mỗi tuần từ các trung tâm giam giữ gia đình của ICE.
Hậu quả của cuộc điều tra và việc FEMA tạm ngưng thanh toán khoản tiền hỗ trợ (lên tới 641 triệu USD cho năm tài chính 2024) đã gây khó khăn nghiêm trọng cho các trung tâm. Catholic Charities ở Laredo đã phải đóng cửa một trung tâm tị nạn vào ngày 25/4 do thua lỗ gần 1 triệu USD và không nhận được tiền từ FEMA. Holding Institute phải cắt giảm nhân viên, chỉ còn 7 người thay vì 45, và phải cắt giảm protein trong các bữa ăn để tiết kiệm chi phí.
Dù gặp nhiều thách thức và cảm thấy lo ngại về cuộc điều tra, các tổ chức này nhấn mạnh rằng họ vẫn duy trì mối quan hệ làm việc với các đối tác liên bang tại biên giới và tiếp tục cung cấp dịch vụ nhân đạo cơ bản như thực phẩm, nước uống và đồ dùng vệ sinh cho những người cần giúp đỡ.
