Chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump mới đây cho biết đang xem xét khả năng cho phép bán giấy phép khai thác khoáng sản từ đáy biển ngoài khơi đảo American Samoa ở Nam Thái Bình Dương. Đây có thể là bước đi đầu tiên trong nỗ lực rộng lớn hơn của ngành công nghiệp nhằm thúc đẩy khai thác đáy biển sâu, một động thái vấp phải sự phản đối gay gắt từ các nhà môi trường.
Bộ Nội vụ Hoa Kỳ thông báo đang phản hồi yêu cầu từ công ty Impossible Metals có trụ sở tại California, muốn tổ chức một cuộc đấu giá thương mại. Công ty này muốn khai thác các mỏ nickel, cobalt và các khoáng sản quan trọng khác từ đáy đại dương.
Động thái này diễn ra sau khi Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump tháng trước đã ký một sắc lệnh hành pháp chỉ đạo Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) xúc tiến nhanh chóng quá trình cấp phép cho các công ty muốn khai thác đáy đại dương ở cả vùng biển của Hoa Kỳ và quốc tế.
Việc này được cho là liên quan đến cuộc chiến thương mại giữa chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và Trung Quốc, quốc gia hiện đang kiểm soát nhiều loại khoáng sản quan trọng như nickel, cobalt và manganese, vốn được sử dụng rộng rãi trong sản xuất công nghệ cao, bao gồm cả mục đích quân sự.
Bộ trưởng Nội vụ Doug Burgum nhấn mạnh: “Các khoáng sản quan trọng là nền tảng để củng cố khả năng phục hồi của quốc gia và bảo vệ lợi ích quốc gia.” Ông cho rằng đợt đánh giá sắp tới có thể là tiền đề cho hoạt động khai thác trong tương lai trên Thềm lục địa ngoài của Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, các nhà môi trường bày tỏ lo ngại sâu sắc rằng việc cho phép khai thác đáy biển có thể gây hại không thể khắc phục cho các hệ sinh thái biển, ảnh hưởng đến nghề cá và thậm chí là khả năng hấp thụ và lưu trữ carbon dioxide của đại dương – yếu tố chính gây ra sự nóng lên toàn cầu. Hơn 30 quốc gia, cùng với các hiệp hội nghề cá, nhà môi trường và một số công ty ô tô, công nghệ, đã kêu gọi tạm hoãn khai thác đáy biển.
Bà Miyoko Sakashita, giám đốc phụ trách đại dương tại Trung tâm Đa dạng Sinh học, tuyên bố: “Chúng tôi sẵn sàng chiến đấu khi nỗi ám ảnh khai thác đáy biển sâu nguy hiểm của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump trở nên tồi tệ hơn. Khai thác đáy đại dương sẽ làm hỏng môi trường sống mong manh và các loài sinh vật độc đáo mà chúng ta thậm chí còn chưa khám phá hết.” Bà nói thêm rằng các cộng đồng đảo phụ thuộc vào đại dương khỏe mạnh, và việc “mở cửa” cho hoạt động thăm dò khoáng sản đặt con người và động vật hoang dã vào rủi ro.
Theo nguồn tin từ ABC News ngày 21/05/2025, công ty Impossible Metals cho biết trên trang web của mình rằng họ đã phát triển một robot tự hành dưới nước sử dụng trí tuệ nhân tạo để giảm thiểu tác hại đến sinh vật biển và môi trường sống.
Bộ trưởng Burgum thông tin thêm, Cục Quản lý Năng lượng Đại dương sẽ tiến hành đánh giá đa bước, bắt đầu bằng việc lấy ý kiến công chúng. Các đối thủ phản đối cho rằng bất kỳ sự phê duyệt khai thác đáy biển nào từ phía Hoa Kỳ sẽ bỏ qua quá trình đang diễn ra nhằm thông qua các quy tắc quốc tế cho hoạt động này. Hầu hết các quốc gia vào những năm 1990 đã tham gia Cơ quan Đáy biển Quốc tế thuộc Liên Hợp Quốc để quản lý việc khai thác đáy biển ở vùng biển quốc tế, nhưng Hoa Kỳ chưa bao giờ ký kết thỏa thuận này và các quy tắc vẫn chưa được thông qua.
Các quốc gia có thể phê duyệt hoạt động khai thác trong vùng lãnh hải của riêng mình, do đó Impossible Metals sẽ không cần sự cho phép từ Cơ quan Đáy biển Quốc tế. Công ty The Metals Company có trụ sở tại Canada cũng cho biết có kế hoạch nộp đơn xin giấy phép trong năm nay thông qua một công ty con ở Hoa Kỳ để khai thác ở vùng biển quốc tế.
