Chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump vừa thông báo sẽ xem xét việc bán các hợp đồng cho thuê để khai thác khoáng sản từ đáy biển ngoài khơi đảo American Samoa ở Nam Thái Bình Dương.
Đây có thể là bước đi đầu tiên trong nỗ lực rộng lớn hơn của ngành công nghiệp nhằm thúc đẩy khai thác mỏ dưới biển sâu, một hoạt động bị các nhà môi trường phản đối gay gắt vì lo ngại sẽ gây hại không thể khắc phục cho hệ sinh thái biển.
Bộ Nội vụ cho biết đang phản hồi yêu cầu từ công ty Impossible Metals có trụ sở tại California, đề nghị đấu giá thương mại. Công ty này muốn khai thác các mỏ nickel, cobalt và các khoáng sản quan trọng khác dưới đáy đại dương.
Động thái này diễn ra sau khi Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump vào tháng trước đã ký một sắc lệnh chỉ đạo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) xúc tiến cấp phép cho các công ty khai thác đáy đại dương ở vùng biển Mỹ và quốc tế.
Việc này cũng liên quan đến cuộc chiến thương mại giữa chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và Trung Quốc, quốc gia đang kiểm soát nhiều khoáng sản quan trọng như nickel, cobalt và mangan dùng trong sản xuất công nghệ cao, bao gồm cả mục đích quân sự.
Bộ trưởng Nội vụ Doug Burgum nhấn mạnh: “Các khoáng sản quan trọng là nền tảng để củng cố khả năng phục hồi của quốc gia và bảo vệ lợi ích quốc gia của chúng ta.” Ông cho biết việc đánh giá sắp tới có thể là tiền đề cho hoạt động khai thác trong tương lai ở Thềm lục địa ngoài của Mỹ.
Trong khi đó, các nhà môi trường lo ngại việc khai thác mỏ dưới biển có thể làm tổn hại đến nguồn lợi thủy sản và thậm chí ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ và lưu trữ carbon dioxide của đại dương, yếu tố chính gây ra sự nóng lên toàn cầu. Hơn 30 quốc gia, cùng các nhóm thương mại thủy sản, nhà môi trường và một số công ty ô tô, công nghệ, đã kêu gọi tạm dừng khai thác đáy biển.
Bà Miyoko Sakashita, giám đốc phụ trách đại dương tại Trung tâm Đa dạng Sinh học, bày tỏ: “Chúng tôi sẵn sàng đấu tranh khi nỗi ám ảnh khai thác mỏ dưới biển sâu nguy hiểm của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump trở nên tồi tệ hơn. Khai thác đáy đại dương sẽ làm hỏng môi trường sống mong manh và các sinh vật độc đáo mà chúng ta thậm chí còn chưa khám phá ra. Các cộng đồng đảo phụ thuộc vào đại dương khỏe mạnh, và việc tuyên bố mở cửa mùa khai thác khoáng sản đặt con người và động vật hoang dã vào rủi ro.”
Về phía mình, công ty Impossible Metals cho biết đã phát triển một robot dưới nước tự hành sử dụng trí tuệ nhân tạo để giảm thiểu tác hại đến sinh vật biển và môi trường sống.
CEO của Impossible Metals, ông Oliver Gunasekara, nhận định qua email: “Bắt đầu quy trình tiếp cận khoáng sản đáy biển từ vùng biển của chúng ta là một thắng lợi lớn cho Mỹ (bằng cách) đảm bảo nguồn khoáng sản quan trọng ngay tại quê nhà thay vì phụ thuộc vào các đối thủ nước ngoài. Chúng tôi sẵn sàng làm việc với tất cả các bên liên quan để chứng minh rằng sự đổi mới táo bạo, thịnh vượng kinh tế và bảo vệ môi trường có thể đi cùng nhau.”
Bộ trưởng Burgum cho biết Cục Quản lý Năng lượng Đại dương sẽ thực hiện đánh giá nhiều bước, bắt đầu bằng việc lấy ý kiến công chúng.
Những người phản đối cho rằng bất kỳ sự chấp thuận khai thác đáy biển nào của Mỹ sẽ bỏ qua quy trình đang diễn ra để thông qua các quy định quốc tế về hoạt động này. Hầu hết các quốc gia vào những năm 1990 đã tham gia Cơ quan Đáy biển Quốc tế liên kết với Liên Hợp Quốc để quản lý việc khai thác ở vùng biển quốc tế. Tuy nhiên, Mỹ chưa bao giờ ký tham gia, và cơ quan này vẫn chưa thông qua các quy định. Các quốc gia có thể cho phép khai thác trong lãnh hải của mình, vì vậy Impossible Metals sẽ không cần sự cho phép từ cơ quan quốc tế.
Tin từ Associated Press ngày 21/05/2025.
