Cuộc chiến thương mại do cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi xướng đang “chạm” tới cả phương tiện yêu thích thứ hai của ông (sau chiếc limo Tổng thống): xe golf. Dù ông Trump thường xuyên xuất hiện trên sân golf với những chiếc xe do các hãng Mỹ như Club Car hay E-Z-Go sản xuất, thực tế đằng sau những chiếc xe này lại phức tạp hơn nhiều.
Theo nguồn tin từ NBC News, dù Club Car và E-Z-Go lắp ráp xe tại Mỹ, linh kiện của họ lại đến từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm Trung Quốc, Đài Loan, Ấn Độ, Malaysia, Thổ Nhĩ Kỳ, châu Âu và nhiều quốc gia khác. Điều này cho thấy bức tranh toàn cầu đằng sau tuyên bố “Sản xuất tại Mỹ”.
Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) hiện đang điều tra các cáo buộc về hành vi thương mại không công bằng của Trung Quốc đối với thị trường xe vận chuyển cá nhân tốc độ thấp tại Mỹ (trong đó có xe golf). ITC đã có dấu hiệu sơ bộ cho thấy hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đang gây tổn hại đáng kể cho ngành công nghiệp Mỹ. Quyết định cuối cùng dự kiến được đưa ra vào ngày 17/6 tới.
Dữ liệu từ ImportGenius cho thấy, năm 2024, Mỹ nhập khẩu 709 triệu USD xe golf nguyên chiếc, và đáng chú ý là 99% trong số đó (tương đương 703 triệu USD) đến từ Trung Quốc.
Phân tích chuỗi cung ứng của hai hãng xe golf lớn cho thấy rõ sự phụ thuộc này. E-Z-Go, thuộc tập đoàn Textron, chủ yếu dựa vào nguồn cung từ Trung Quốc và Đài Loan cho các bộ phận như động cơ (Đài Loan), hệ thống định vị GPS (Malaysia), và nhiều linh kiện khác như ghế, gương, kính chắn gió, vô lăng, pin… đều từ Trung Quốc.
Trong khi đó, Club Car (hiện thuộc sở hữu của Platinum Equity) có chuỗi cung ứng đa dạng hơn nhưng vẫn nhập khẩu nhiều bộ phận quan trọng từ Trung Quốc (động cơ, hệ thống loa, bộ sạc, phanh…) cùng với các linh kiện từ Hồng Kông (bộ sạc), Nhật Bản (trục truyền động), Singapore (hộp số), Hàn Quốc (pin lithium-ion), Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Sri Lanka, Ấn Độ (đĩa rotor), Anh (công tắc solenoid) và Việt Nam (bộ giảm xóc sau).
Ông Michael Kanko, CEO của ImportGenius, nhận định rằng những chiếc xe golf này minh họa cho sự phức tạp trong việc Mỹ phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Ông nhấn mạnh: “Điều này làm nổi bật nguy cơ mà các nhà sản xuất Mỹ đang đối mặt. ‘Sản xuất tại Mỹ’ không có nghĩa là ‘miễn thuế tại Mỹ’.”
Cả Club Car và E-Z-Go đều từ chối bình luận về vấn đề này.
Thị trường xe golf được dự báo sẽ tăng trưởng khoảng 8% từ năm 2025 đến 2034, đạt quy mô 2,6 tỷ USD, nhờ nhu cầu sử dụng ngày càng tăng trong các khu dân cư, sân bay, khách sạn, khu nghỉ dưỡng, khu công nghiệp và các giải đấu golf chuyên nghiệp.
Nếu ITC áp thuế mạnh lên xe golf sản xuất hoàn toàn tại Trung Quốc, các nhà lắp ráp nội địa sẽ được hưởng lợi. Tuy nhiên, bộ thuế quan toàn cầu rộng hơn sẽ buộc ngành công nghiệp xe golf nội địa phải đối mặt với lựa chọn khó khăn: tăng giá bán cho người tiêu dùng hoặc chấp nhận giảm biên lợi nhuận, hoặc kết hợp cả hai. Đây là bài toán mà nhiều công ty thuộc các ngành khác nhau đang phải cân nhắc.
Ngay cả những công ty được coi là “thuần Mỹ” nhất trong các lĩnh vực khác cũng đang lo ngại về tác động của thuế quan. Ví dụ, First Solar, hãng dẫn đầu về năng lượng mặt trời tại Mỹ, cho biết thuế quan của ông Trump tạo ra “làn gió ngược kinh tế đáng kể” cho các nhà máy của họ ở Ấn Độ, Malaysia và Việt Nam – hai nước sau chuyên phục vụ thị trường Mỹ.
Theo ông Jason Miller, Giáo sư Quản lý Chuỗi cung ứng tại Đại học Michigan State, xe golf chỉ là một trong nhiều ví dụ về các sản phẩm phức tạp được lắp ráp tại Mỹ nhưng lại phụ thuộc vào linh kiện nước ngoài. Ông giải thích rằng trong kỷ nguyên chuỗi cung ứng toàn cầu, rất khó tìm thấy những mặt hàng phức tạp được sản xuất hoàn toàn từ linh kiện chỉ đến từ một quốc gia duy nhất. Nhiều nhà máy ở Mỹ phụ thuộc vào đầu vào từ nước ngoài, đặc biệt là linh kiện điện, kim loại chế tạo và dệt may từ Trung Quốc, và thường có rất ít (nếu có) lựa chọn thay thế trong nước.
