Tình hình vô gia cư tại California đang trở thành một thách thức lớn, thậm chí có thể là điểm yếu chính trị cho Thống đốc Gavin Newsom. Ông Newsom, người được xem là ứng cử viên tiềm năng cho cuộc đua Tổng thống vào năm 2028, gần đây đã có những động thái cứng rắn hơn đối với vấn đề này.
Thống đốc Newsom vừa tuyên bố “không còn lý do gì nữa” cho việc các khu trại vô gia cư tồn tại trên các vỉa hè và dưới gầm cầu vượt khắp California. Ông đề xuất các địa phương nên cấm cắm trại ở nơi công cộng quá ba đêm liên tiếp. Đây được xem là một trong những bước đi cho thấy ông đang hướng tới lập trường trung dung hơn.
Theo tin từ NBC News ngày 16/05/2025, vấn đề vô gia cư ở California có gốc rễ sâu xa từ thị trường nhà ở quá đắt đỏ và thiếu hụt, trầm trọng thêm sau các vụ cháy nhà. Hiện tại, khoảng 187.000 người dân California đang sống ngoài đường, trong xe hơi hoặc xe RV cũ nát.
Cùng với việc siết chặt quản lý các khu trại vô gia cư, ông Newsom cũng công bố bản ngân sách sửa đổi, cắt giảm đáng kể dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và rút lại chính sách chăm sóc sức khỏe miễn phí cho người nhập cư không giấy tờ có thu nhập thấp. Ông giải thích những thay đổi này nhằm cân bằng ngân sách bang và đối phó với “cú sốc Trump” (Trump slump), ám chỉ những ảnh hưởng kinh tế từ cuộc chiến thương mại dưới thời Tổng Thống Trump.
Khi được hỏi liệu những động thái này có liên quan đến khả năng tranh cử năm 2028 hay không, ông Newsom khẳng định ông luôn là một người thực dụng và quyết đoán.
Tuy nhiên, các hướng dẫn của ông về vấn đề vô gia cư không có tính bắt buộc. Các nhà lãnh đạo địa phương có thể bỏ qua và tiếp tục chính sách riêng. Điều này tạo ra sự không đồng nhất. Ví dụ, Thị trưởng Los Angeles Karen Bass tập trung vào việc tìm nhà tạm trú cho người vô gia cư thay vì giải tỏa các khu trại nếu chưa có chỗ ở thay thế, trong khi một số thành phố khác ở Orange County lại đẩy mạnh việc thực thi luật chống cắm trại.
Giáo sư khoa học chính trị Thad Kousser nhận định rằng, dù có vẻ như mọi hành động của Newsom đều liên quan đến tham vọng tổng thống, thì lập trường của ông về vô gia cư vẫn phù hợp với hướng đi mà ông đã theo đuổi suốt thời gian làm thống đốc và trong sự nghiệp chính trị lâu dài của mình.
Dù vậy, động thái này cũng khiến một số cử tri băn khoăn về ưu tiên của ông Newsom. Một chiến lược gia Đảng Dân chủ cho rằng đây có thể là sự “tam giác hóa” (triangulation), cố gắng làm hài lòng cả cánh tả và cánh hữu. Nhưng vấn đề là, “cử tri không chắc nên tin vào điều gì. Họ đã thấy ông ấy bỏ qua quá nhiều giá trị cốt lõi đến nỗi không ai có thể nói chắc chắn Gavin Newsom đại diện cho điều gì, và đó sẽ là vấn đề lớn hơn cho ông ấy,” theo chiến lược gia này.
Vấn đề vô gia cư ở California, bang có nền kinh tế lớn thứ tư thế giới, vẫn là một bài toán khó. Nếu tình hình không cải thiện trước thềm bầu cử sơ bộ năm 2028, ông Newsom sẽ phải giải thích trước công chúng cả nước về thách thức này, đặc biệt khi Olympic sẽ diễn ra tại Los Angeles cùng năm.
California’s homeless crisis could be Newsom’s political albatross
