Theo ABC News, nhiều bang và thành phố do Đảng Dân chủ lãnh đạo đang phản đối mạnh mẽ đe dọa cắt giảm ngân sách giáo dục của chính quyền Trump liên quan đến các chương trình Đa dạng, Công bằng và Hòa nhập (DEI). Động thái này tạo ra một cuộc đối đầu, thử thách mức độ sẵn sàng của Nhà Trắng trong việc gây áp lực lên hệ thống trường học trên toàn quốc.
Các nhà lãnh đạo bang Minnesota và New York tuyên bố sẽ không tuân thủ lệnh của Bộ Giáo dục yêu cầu các trường học địa phương ký xác nhận tuân thủ luật dân quyền, bao gồm cả việc từ chối những gì chính phủ liên bang gọi là “thực hành DEI bất hợp pháp”. Thị trưởng Chicago thậm chí dọa kiện nếu bị cắt giảm ngân sách. California và Vermont cũng đã thông báo với các trường rằng họ không cần phản hồi yêu cầu này.
Đây được xem là sự phản kháng mạnh mẽ nhất mà Bộ Giáo dục phải đối mặt khi sử dụng ngân sách liên bang làm đòn bẩy để thúc đẩy chương trình nghị sự của Tổng thống Donald Trump về các vấn đề từ DEI đến chống bài Do Thái trong khuôn viên trường và vận động viên chuyển giới. Trong khi Nhà Trắng nhắm vào cả các trường đại học và trường phổ thông K-12, các trường phổ thông chủ yếu nhận tiền từ nguồn cấp bang và địa phương, không phụ thuộc nhiều vào trợ cấp liên bang như đại học, điều này có thể tạo cho họ vị thế đàm phán tốt hơn.
Trong thư gửi Bộ Giáo dục hôm thứ Hai, lãnh đạo giáo dục Minnesota cho rằng chính quyền Trump đã vượt quá quyền hạn với yêu cầu mới nhất, đồng thời khẳng định không có gì bất hợp pháp trong các chương trình DEI. Willie Jett, Ủy viên Giáo dục Minnesota, nhấn mạnh: “Những đe dọa cắt giảm ngân sách mà không có cơ sở pháp lý hoặc yêu cầu đã được thiết lập đang đặt các chương trình quan trọng mà học sinh và trường học phụ thuộc hàng ngày vào rủi ro. Bộ liên bang không có quyền đơn phương bác bỏ ý chí của Quốc hội.” Ông Jett cho biết lá thư của mình sẽ là “phản hồi” chính thức trước yêu cầu của chính quyền Trump.
Trước đó, văn phòng giáo dục New York cũng gửi thư phản đối yêu cầu này vào thứ Sáu tuần trước, cho biết New York đã cung cấp đủ các cam kết tuân thủ luật liên bang và “sẽ không có thêm chứng nhận nào được đưa ra”.
Bộ Giáo dục Mỹ đã gửi thư cho các cơ quan cấp bang vào thứ Năm, yêu cầu họ ký một văn bản xác nhận tuân thủ luật chống phân biệt đối xử liên bang và yêu cầu các trường học cũng làm như vậy. Văn bản này đe dọa cắt giảm tiền liên bang đối với bất kỳ vi phạm dân quyền nào, bao gồm cả việc “sử dụng các thực hành DEI để tạo lợi thế cho một chủng tộc so với chủng tộc khác”. Mặc dù lá thư không có hiệu lực pháp luật, nó cảnh báo sẽ sử dụng biện pháp thực thi dân quyền, kiện tụng từ Bộ Tư pháp và chấm dứt trợ cấp liên bang đối với các trường tiếp tục thực hành DEI “vi phạm luật liên bang”.
Ban đầu, các bang có 10 ngày để nộp chứng nhận, nhưng Bộ Giáo dục đã gia hạn thời hạn đến ngày 24 tháng 4. Một phát ngôn viên của Bộ cho biết cơ quan này “chỉ đơn giản là yêu cầu các khu học chánh xác nhận rằng họ đang tuân thủ luật pháp và không sử dụng ưu tiên chủng tộc hoặc các định kiến chủng tộc độc hại trong trường học”.
Ngay cả một số bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo cũng tin rằng họ không cần yêu cầu từng trường ký văn bản này. Văn phòng giáo dục Missouri cho biết các trường đã cung cấp các cam kết trước đó đủ để đáp ứng yêu cầu của Bộ và họ sẽ liên hệ với các khu học chánh “nếu cần thêm thông tin”. Tuy nhiên, các bang khác như Virginia và Arizona đang tuân thủ yêu cầu. Lãnh đạo giáo dục Arizona, Tom Horne, cho biết lệnh này “hoàn toàn phù hợp với triết lý của tôi”.
Trong khi đó, lãnh đạo giáo dục Vermont đã trấn an các trường rằng bang ủng hộ các thực hành DEI và các hiệu trưởng sẽ không cần ký chứng nhận. Thay vào đó, bang sẽ đảm bảo với các quan chức liên bang rằng họ đã tuân thủ luật liên bang, Zoie Saunders, Bộ trưởng Giáo dục bang, cho biết trong thư gửi các khu học chánh hôm thứ Hai.
Hội đồng giáo dục Illinois đã chỉ trích cơ quan liên bang, cho rằng họ đang “cố gắng áp đặt quyền lực lên mọi khu học chánh trong cả nước – ngay cả khi họ tuyên bố đang trả lại quyền giáo dục cho các bang”. Thị trưởng Chicago Brandon Johnson, một đảng viên Dân chủ, nói rằng thành phố của ông sẵn sàng ra tòa về lệnh này, mà ông gọi là sự lạm quyền của liên bang.
Các lá thư từ New York và Minnesota đều dẫn chứng những bình luận trước đây của Betsy DeVos, Bộ trưởng Giáo dục dưới thời kỳ đầu của Trump, ca ngợi giá trị của sự đa dạng và hòa nhập. Trong một bản ghi nhớ năm 2020 gửi nhân viên cơ quan, DeVos viết rằng “chấp nhận sự đa dạng và hòa nhập là những yếu tố then chốt để thành công”. Các bang lập luận rằng Bộ Giáo dục đang thay đổi quan điểm mà không đưa ra lời giải thích.
Các bang cũng cáo buộc Bộ Giáo dục đưa ra những tuyên bố chung chung về tính bất hợp pháp của DEI mà không viện dẫn các chính sách cụ thể vi phạm luật liên bang. Thư của Minnesota cho biết nếu cơ quan liên bang đã xác định được các thực hành DEI vi phạm luật dân quyền, “chúng tôi yêu cầu được tư vấn về chúng”.
Nhiều bang khác cho biết họ vẫn đang xem xét lá thư này.
—
Nguồn: ABC News ngày 08/04/2025
