Bộ Giao Thông Vận Tải Hoa Kỳ (DOT) vừa chính thức xác nhận một chỉ thị yêu cầu các tài xế xe tải thương mại không thông thạo tiếng Anh sẽ bị buộc dừng hoạt động. Động thái này thực thi một sắc lệnh hành pháp được Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump ký vào ngày 28 tháng 4.
Theo thông tin từ NBC News, sắc lệnh của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã khôi phục lại hình phạt trước đây, theo đó, các tài xế vi phạm quy định về khả năng sử dụng tiếng Anh sẽ bị đình chỉ hoạt động ngay lập tức. Trước đó, dưới thời chính quyền Obama, lỗi này chỉ bị phạt bằng giấy phạt (citation) thay vì buộc tài xế phải dừng xe.
Luật pháp Hoa Kỳ từ nhiều thập kỷ trước đã quy định người lái xe thương mại phải đọc và nói tiếng Anh đủ để giao tiếp với công chúng, hiểu biển báo giao thông, trả lời các câu hỏi từ cơ quan chức năng và điền thông tin vào báo cáo.
Bộ trưởng Giao thông Vận tải Sean Duffy cho biết tại một buổi họp báo ở Austin, Texas: “Chúng tôi đang ban hành hướng dẫn đảm bảo rằng tài xế không hiểu tiếng Anh sẽ không được lái xe trên đất nước này. Chấm hết.”
Quyết định này nhận được sự ủng hộ từ một số tổ chức trong ngành, như Hiệp hội Vận tải Đường bộ Mỹ (American Trucking Association – ATA), những người cho rằng việc thắt chặt quy định sẽ cải thiện an toàn giao thông. ATA từng bày tỏ lo ngại về việc áp dụng không đồng đều quy định này.
Tuy nhiên, chỉ thị cũng vấp phải sự phản đối từ nhiều tài xế và các nhóm trong ngành khác. Họ lo ngại rằng việc loại bỏ một bộ phận đáng kể lực lượng lao động sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt tài xế, vốn là vấn đề nhức nhối của ngành, mà không giải quyết được các vấn đề gốc rễ như lương bổng, giờ làm hay chất lượng đào tạo.
Mannirmal Kur, quản lý chính sách liên bang cấp cao tại Liên minh Sikh (Sikh Coalition), bày tỏ quan ngại về khả năng phân biệt đối xử trong việc thực thi quy định này, đặc biệt đối với các tài xế có nguồn gốc Sikh và Punjabi, cộng đồng có số lượng tài xế đáng kể (khoảng 150,000 người). Bà đặt câu hỏi về cách các nhân viên thực thi pháp luật (được chứng nhận là thanh tra) sẽ quyết định ai sẽ bị dừng xe để kiểm tra trình độ tiếng Anh. “Liệu có phải là người nói tiếng Anh có giọng lạ, hay người đội khăn turban?” bà thắc mắc. Việc bị buộc dừng hoạt động có thể đồng nghĩa với mất việc làm đối với tài xế, với rất ít cơ hội được cứu xét.
Bà Kur cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải có quy trình đào tạo và kiểm tra trình độ ngôn ngữ được tiêu chuẩn hóa trên toàn quốc để đảm bảo công bằng.
Một phân tích dữ liệu của DOT từ Ủy ban Tư vấn Nữ tài xế xe tải (Women of Trucking Advisory Board) ước tính khoảng 3.8% lực lượng tài xế có giấy phép lái xe thương mại (CDL) có trình độ tiếng Anh hạn chế. Mặc dù số lượng tài xế sinh ra ở nước ngoài đang tăng, nhưng lực lượng lao động trong ngành vẫn chủ yếu là người da trắng và nam giới.
Dữ liệu từ Cục An toàn Vận tải Cơ giới Liên bang (FMCSA) cho thấy số vụ tai nạn xe tải lớn và số người chết/bị thương liên quan đã giảm trong năm 2024 so với năm 2023 và liên tục giảm kể từ năm 2021.
Kevinson Jean, một người nhập cư gốc Haiti và là tài xế xe tải lâu năm, chia sẻ cảm giác lo lắng khi thi bằng lái xe thương mại dù đã nói tiếng Anh. Anh nhớ lại những người bạn cùng lớp từ Iran không nói tiếng Anh trôi chảy nhưng vẫn đậu. Anh tin rằng việc siết chặt quy định này sẽ khiến nhiều người nản lòng, không theo đuổi nghề lái xe tải, vốn đã khó khăn với yêu cầu kinh nghiệm làm việc. Anh cho rằng: “Việc tìm việc đã khó nếu không có ít nhất một năm kinh nghiệm. Bây giờ thêm yêu cầu thông thạo tiếng Anh nữa, sẽ mất nhiều thời gian hơn để tìm việc làm.”
Chỉ thị mới này chắc chắn sẽ tác động đáng kể đến cộng đồng tài xế xe tải, đặc biệt là những người nhập cư, đặt ra thách thức mới trong bối cảnh ngành vận tải đang rất cần nhân lực.
