Đảng Bảo thủ Canada đang đổ lỗi lẫn nhau sau thất bại trong cuộc bầu cử đêm thứ Hai vừa qua. Điều này cho thấy ông Pierre Poilievre sẽ cần phải hàn gắn những chia rẽ trong nội bộ nếu muốn tiếp tục giữ chức lãnh đạo.
Khi chiến thắng rõ ràng nghiêng về đảng Tự do, các ứng cử viên và những người ủng hộ đảng Bảo thủ đã tự hỏi: “Chuyện gì vừa xảy ra vậy?”.
Đảng này đã đánh mất lợi thế dẫn trước tới 27 điểm trong các cuộc thăm dò dư luận và thất bại trong cuộc bầu cử lần thứ tư liên tiếp.
Mặc dù đã giành thêm ghế và nhận được gần 42% số phiếu phổ thông – tỷ lệ cao nhất kể từ khi đảng được thành lập năm 2003 – nhưng lãnh đạo Poilievre lại bị đánh bại ở khu vực mà ông đã nắm giữ trong 20 năm qua.
“Không ai vui vẻ gì về điều đó,” Shakir Chambers, một nhà chiến lược của đảng Bảo thủ và phó chủ tịch của công ty tư vấn Oyster Group có trụ sở tại Ontario, nói với BBC.
Đảng này hiện đang cố gắng tìm ra cách để tiến lên phía trước.
Ưu tiên hàng đầu là tìm cách để đảng Bảo thủ thực hiện nhiệm vụ của mình với tư cách là phe đối lập chính thức – đảng đứng thứ hai trong quốc hội Canada, có nhiệm vụ giám sát chính phủ đương nhiệm – mà không có lãnh đạo của họ trong Hạ viện.
Trước cuộc họp kín vào thứ Ba tới để thảo luận về vấn đề này, ông Poilievre hôm thứ Sáu đã công bố kế hoạch tranh cử trong một cuộc bầu cử đặc biệt ở khu vực bầu cử Alberta để giành lại ghế.
Cuộc bầu cử đặc biệt đó sẽ được kích hoạt bởi sự từ chức của nghị sĩ đắc cử Damien Kurek của đảng Bảo thủ, người cho biết ông sẽ tự nguyện từ chức để ông Poilievre trở lại sau “một chiến dịch quốc gia đáng chú ý”.
“Một phong trào không thể ngăn cản đã phát triển dưới sự lãnh đạo của ông ấy, và tôi biết chúng ta cần Pierre chiến đấu trong Hạ viện,” ông Kurek nói trong một tuyên bố.
Không giống như ở Mỹ, các chính trị gia liên bang ở Canada không bắt buộc phải sống ở thành phố hoặc tỉnh mà họ tranh cử. Tuy nhiên, ông Poilievre lớn lên ở Alberta và có khả năng sẽ giành chiến thắng dễ dàng vì khu vực bầu cử mà ông tranh cử là một thành trì của đảng Bảo thủ.
Một câu hỏi lớn là liệu ông Poilievre có còn nhận được sự ủng hộ của đảng mình để tiếp tục giữ chức lãnh đạo hay không. Ông Chambers cho biết câu trả lời cho đến nay là có.
“Pierre có rất nhiều sự ủng hộ trong cuộc họp kín,” ông nói. “Tôi không nghĩ có ai muốn ông ấy bị loại bỏ, hoặc có những tham vọng lớn muốn thay thế ông ấy làm lãnh đạo.”
Một số nhân vật nổi tiếng của đảng Bảo thủ đã tập hợp lại phía sau ông. Một trong số đó là Andrew Scheer, một nghị sĩ hiện tại và cựu lãnh đạo của đảng, người cho biết ông Poilievre nên tiếp tục để “đảm bảo chúng ta hoàn thành công việc vào lần tới”.
Những người khác đang đổ lỗi cho những sai lầm của họ.
Jamil Jivani, người đã giành chiến thắng ở khu vực bầu cử của mình ở vùng ngoại ô Toronto, cảm thấy rằng lãnh đạo Ontario Doug Ford đã phản bội phong trào bảo thủ và khiến đảng này phải trả giá bằng cuộc bầu cử.
Các đảng Bảo thủ liên bang và cấp tỉnh là những thực thể khác nhau về mặt pháp lý, mặc dù họ thuộc cùng một hệ tư tưởng, và ông Ford là lãnh đạo của Đảng Bảo thủ Tiến bộ Ontario.
Ông thường xuyên xuất hiện trên các tiêu đề báo chí trong chiến dịch tranh cử vì thái độ cứng rắn của mình với Donald Trump và cuộc chiến thương mại của tổng thống Mỹ.
Ông Jivani, người từng học tại Đại học Yale với Phó Tổng thống Mỹ JD Vance, nơi cả hai trở thành bạn tốt, cáo buộc ông Ford đã gây xao nhãng chiến dịch của đảng Bảo thủ liên bang và “tự coi mình là một thiên tài chính trị mà chúng ta cần phải lấy tín hiệu từ đó”.
Nhưng ông Chambers, nhà chiến lược của đảng Bảo thủ, cho biết ông Poilievre cũng sẽ cần phải đối mặt với những thiếu sót của đảng.
Ông Poilievre, người nổi tiếng với phong cách chính trị hiếu chiến, đã phải vật lộn với việc không được công chúng Canada yêu thích.
Ông cũng không thể củng cố sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo đảng Bảo thủ nổi tiếng ở một số tỉnh, như ông Ford của Ontario, người đã không vận động cho ông Poilievre mặc dù ông vừa giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử cấp tỉnh hồi đầu năm nay. Tuy nhiên, ông Ford đã đăng một bức ảnh ông và lãnh đạo đảng Tự do Mark Carney đang uống cà phê.
“Lần trước tôi kiểm tra, Pierre Poilievre chưa bao giờ xuất hiện trong cuộc bầu cử của chúng tôi,” ông Ford nói với các phóng viên hồi đầu tuần này. “Thực tế là ông ấy hoặc một trong những người thân cận của ông ấy đã nói với mọi thành viên của mình, ‘đừng ai dám ra ngoài và giúp đỡ’”.
“Thật trớ trêu phải không?”
Một thủ hiến khác của đảng Bảo thủ, Tim Houston của Nova Scotia – người cũng không vận động cho ông Poilievre – cho biết đảng liên bang cần phải “tự vấn” sau thất bại của mình.
“Tôi nghĩ Đảng Bảo thủ Canada rất giỏi trong việc đẩy mọi người ra xa, không giỏi trong việc kéo mọi người vào,” ông Houston nói.
Không phải thủ hiến nào cũng đứng ngoài cuộc. Ông Poilievre đã được Danielle Smith của Alberta và Scott Moe của Saskatchewan, cả hai đều là những người bảo thủ miền tây, ủng hộ.
Kory Teneycke, quản lý chiến dịch của ông Ford, người đã công khai chỉ trích chiến dịch của ông Poilievre trong cuộc bầu cử, khiến những người bảo thủ liên bang tức giận, đã bác bỏ ý kiến cho rằng việc ông Ford không ủng hộ ông Poilievre đã khiến ông này phải trả giá bằng cuộc bầu cử.
Ông nói với BBC rằng, đối với ông, vấn đề lớn hơn là việc ông Poilievre không thể đoàn kết các cử tri bảo thủ ở Canada.
“Những gì cấu thành một người bảo thủ ở các vùng khác nhau của đất nước có thể trông khá khác nhau,” ông nói, đồng thời nói thêm rằng những lời lẽ dân túy và phong cách quyết liệt của ông Poilievre đã thu hút những người bảo thủ ở miền tây, nhưng lại xa lánh những người ở miền đông.
“Có rất nhiều sự bắt chước Trump về cách họ trình bày chiến dịch,” ông Teneycke nói.
“Donald Trump là kẻ thù công khai số một đối với hầu hết mọi người ở Canada, và tôi không nghĩ điều đó được đón nhận tốt.”
Ông nói thêm rằng ông tin rằng một số “sự tự vấn” của những người bảo thủ của ông Poilievre sẽ cần phải bao gồm một kế hoạch về cách xây dựng một liên minh cánh hữu ở một quốc gia “lớn và đa dạng như Canada”.
Khi được các phóng viên hỏi phải làm gì để hàn gắn rạn nứt, ông Ford trả lời: “Tất cả những gì họ phải làm là gọi một cuộc điện thoại.”
Theo BBC News
