Hai bộ tộc người Mỹ bản địa đã đệ đơn kiện chính phủ liên bang, cáo buộc chính phủ sử dụng tiền ủy thác của các bộ tộc để chi trả cho các trường nội trú, nơi nhiều thế hệ trẻ em Native American bị ngược đãi có hệ thống. Vụ kiện được đệ trình lên Tòa án Quận Hoa Kỳ cho Quận Trung tâm của Pennsylvania.
Theo đơn kiện, Bộ tộc Wichita và Bộ tộc Washoe ở Nevada và California cho rằng chính phủ Mỹ đã thừa nhận rằng các trường nội trú này được tài trợ bằng tiền có được từ việc ép buộc các bộ tộc ký các hiệp ước nhượng đất. Số tiền này lẽ ra phải được giữ trong quỹ ủy thác để mang lại lợi ích chung cho các bộ tộc.
Vụ kiện nêu rõ: “Chính phủ Hoa Kỳ, với tư cách là người được ủy thác về giáo dục cho trẻ em Native American và quản lý các quỹ này, chưa bao giờ giải thích về số tiền đã lấy, chi tiết cách thức sử dụng hoặc thậm chí liệu số tiền đó cuối cùng đã được chi tiêu hay chưa. Họ đã không xác định được bất kỳ khoản tiền nào còn lại”.
Vụ kiện nhắm vào Bộ trưởng Nội vụ Doug Burgum, Cục các vấn đề về người da đỏ (Bureau of Indian Affairs) và Cục Giáo dục Người da đỏ (Bureau of Indian Education). Một phát ngôn viên của Bộ Nội vụ từ chối bình luận về vụ kiện đang chờ xử lý.
Năm 2022, Bộ Nội vụ Hoa Kỳ, dưới sự chỉ đạo của Bộ trưởng Deb Haaland, người Mỹ bản địa đầu tiên điều hành cơ quan này, đã công bố một báo cáo gay gắt về di sản của kỷ nguyên trường nội trú. Báo cáo cho thấy trẻ em Native American bị bắt khỏi nhà, buộc phải đồng hóa và trong nhiều trường hợp bị lạm dụng thể chất, tình dục và tinh thần. Vô số trẻ em đã chết tại các trường học này, nhiều em được chôn trong những ngôi mộ không có dấu hiệu tại các cơ sở này.
Báo cáo chi tiết ý định của chính phủ Hoa Kỳ trong việc sử dụng các trường nội trú như một cách để tước đoạt văn hóa của trẻ em Native American và tước đoạt đất đai của các bộ tộc.
Các bộ tộc yêu cầu tòa án yêu cầu Hoa Kỳ giải trình khoản tiền ước tính 23,3 tỷ đô la đã phân bổ cho chương trình trường nội trú, chi tiết cách số tiền đó được đầu tư và liệt kê số tiền còn lại đã bị Hoa Kỳ lấy và phân bổ cho việc giáo dục trẻ em Native American.
Năm ngoái, Tổng Thống Hoa Kỳ Joe Biden đã đưa ra lời xin lỗi chính thức về chính sách trường nội trú của chính phủ, gọi đó là “một tội lỗi đối với tâm hồn chúng ta” và “một trong những chương đen tối nhất” trong lịch sử Hoa Kỳ. Tuy nhiên, vào tháng 4, chính quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã cắt giảm 1,6 triệu đô la từ các dự án nhằm thu thập và số hóa câu chuyện của những người sống sót sau trường nội trú, theo nguồn tin từ Associated Press.
