Sau khi Giáo hoàng qua đời, Giáo hội Công giáo sẽ bầu chọn người kế vị thông qua một quy trình cổ xưa gọi là “mật nghị Giáo hoàng”.
Trên thực tế, kể từ năm 1276, mật nghị sẽ tập hợp các giám mục hàng đầu của Giáo hội – gọi là Hồng y đoàn – từ khắp nơi trên thế giới. Tuy hiện có hơn 240 hồng y, nhưng chỉ những người dưới 80 tuổi mới đủ điều kiện bỏ phiếu trong mật nghị và số lượng hồng y cử tri giới hạn ở 120.
Hầu hết các vị đứng đầu văn phòng Vatican đều mất việc khi Giáo hoàng qua đời, nhưng một số người vẫn ở lại, bao gồm bộ trưởng ngoại giao và người phụ trách các nghi lễ phụng vụ, những người đóng vai trò quan trọng trong việc triệu tập mật nghị.
Mật nghị diễn ra tại Nhà nguyện Sistine của Vatican và các hồng y được giữ biệt lập nghiêm ngặt để tránh xa mọi ảnh hưởng từ bên ngoài. Sự cô lập này rất quan trọng trong quá trình đến mức ngay cả tên mật nghị cũng xuất phát từ tiếng Latinh “con clavis”, có nghĩa là “có chìa khóa”, chỉ ra cách các hồng y cử tri bị khóa lại trong khi họ cân nhắc xem ai sẽ là Giáo hoàng mới.
Cũng có sự nhấn mạnh vào việc chọn một Giáo hoàng một cách nhanh chóng để giảm bớt thời gian Giáo hội không có người lãnh đạo. Các hồng y bỏ phiếu lần đầu tiên vào ngày mật nghị bắt đầu. Sau đó, họ bỏ phiếu ít nhất hai lần mỗi ngày sau đó – vào buổi sáng và buổi tối – cho đến khi một Giáo hoàng được chọn.
Thông lệ phổ biến trong Giáo hội Công giáo hiện đại là các hồng y chọn một Giáo hoàng từ hàng ngũ của chính họ, mặc dù không phải lúc nào cũng như vậy.
Mật nghị thường bắt đầu bằng một Thánh lễ đặc biệt được cử hành tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, trong đó các hồng y cầu khẩn Chúa Thánh Thần hướng dẫn.
Các hồng y bỏ phiếu bầu Giáo hoàng thông qua bỏ phiếu kín. Trong mỗi cuộc bỏ phiếu, một hồng y sẽ viết lựa chọn của mình trên một tờ giấy, tiến lên bức bích họa khổng lồ về Ngày Phán xét cuối cùng của Michaelangelo – đóng vai trò như một lời nhắc nhở về sự nghiêm trọng và thiêng liêng trong trách nhiệm của họ – và bỏ phiếu của mình vào một chén thánh.
Cần có đa số hai phần ba số phiếu để chọn một Giáo hoàng mới. Hơn hai phần ba số hồng y cử tri đủ điều kiện đã được Giáo hoàng Phanxicô bổ nhiệm. Tuy nhiên, những hồng y này có nhiều quan điểm khác nhau và đến từ tất cả các nơi trên thế giới.
Sau mỗi cuộc bỏ phiếu, các lá phiếu sẽ bị đốt và tro được sử dụng để gửi tín hiệu đến phần còn lại của thế giới về việc đã đưa ra quyết định hay chưa. Khói đen bốc lên từ Nhà nguyện Sistine có nghĩa là chưa có sự đồng thuận, trong khi khói trắng có nghĩa là một Giáo hoàng đã được chọn.
Khi một hồng y nhận được đa số hai phần ba số phiếu, trưởng Hồng y đoàn sẽ hỏi ông ta có sẵn lòng chấp nhận vị trí này hay không. Nếu ông ta chấp nhận, ông ta phải chọn tên Giáo hoàng của mình. Hồng y Jose Mario Bergoglio đã chọn tên “Giáo hoàng Phanxicô”, trở thành Giáo hoàng đầu tiên chọn tên này.
Sau khi thế giới được thông báo thông qua việc đốt khói trắng, Giáo hoàng mới được công bố với hồng y cao cấp nhất tuyên bố “Habemus papam!” – “Chúng ta có một Giáo hoàng” – sau đó vị Giáo hoàng mới đắc cử tiến ra ngoài và ban phước lành đầu tiên cho thành phố Rome và phần còn lại của thế giới.
