Thống đốc California Gavin Newsom vừa công bố bang đang đối mặt với khoản thâm hụt ngân sách lên tới 12 tỷ USD và đề xuất các biện pháp cắt giảm chi tiêu để giải quyết vấn đề này.
Trong số các đề xuất được đưa ra hôm thứ Tư (giờ địa phương), kế hoạch đáng chú ý nhất là tạm dừng việc tiếp nhận thêm người nhập cư không có giấy tờ hợp pháp vào chương trình chăm sóc sức khỏe do tiểu bang tài trợ (Medi-Cal).
Nguyên nhân của khoản thâm hụt được Thống đốc Newsom giải thích là do sự bất ổn kinh tế vĩ mô, chi tiêu y tế vượt dự kiến (đặc biệt là chương trình Medicaid), cùng với các chính sách thuế quan liên bang liên tục thay đổi và thị trường chứng khoán biến động mạnh.
Ông Newsom nhấn mạnh sự đóng góp của California cho nền kinh tế Mỹ và thế giới, đồng thời đổ lỗi một phần cho các chính sách kinh tế của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump, cho rằng những chính sách này có thể làm giảm nguồn thu của bang trong những năm tới.
“California đang bị tấn công,” ông nói, “Chúng ta có một vị tổng thống đã quá liều lĩnh trong việc tấn công vào những động lực tăng trưởng đó.”
Theo tin từ ABC News ngày 14/05/2025, kế hoạch của ông Newsom bao gồm việc từ năm 2026 sẽ không còn chấp nhận đơn đăng ký mới cho Medi-Cal từ người trưởng thành có tình trạng nhập cư không đạt yêu cầu. Tuy nhiên, những người đã tham gia chương trình sẽ không bị loại bỏ, và trẻ em không bị ảnh hưởng.
Đặc biệt, từ năm 2027, những người trưởng thành nhập cư không có giấy tờ đang tham gia Medi-Cal sẽ phải đóng khoản phí bảo hiểm hàng tháng là 100 USD. Văn phòng Thống đốc cho biết mức phí này tương đương với chi phí trung bình mà người tham gia các kế hoạch y tế được trợ cấp qua sàn giao dịch của California phải đóng. Hiện tại, hầu hết người tham gia Medi-Cal không phải đóng phí bảo hiểm.
Những thay đổi này được ước tính sẽ giúp bang tiết kiệm khoảng 5.4 tỷ USD vào năm tài khóa 2028-2029.
Trước đó, vào năm ngoái, California là một trong những bang tiên phong mở rộng quyền tiếp cận chăm sóc sức khỏe miễn phí cho tất cả người nghèo trưởng thành bất kể tình trạng nhập cư. Tuy nhiên, chi phí cho việc mở rộng này đã vượt dự kiến ban đầu tới 2.7 tỷ USD.
Bên cạnh cắt giảm y tế cho người nhập cư, Thống đốc Newsom cũng đề xuất loại bỏ bảo hiểm chi trả cho một số loại thuốc giảm cân từ tháng 1 năm 2026, nhằm tiết kiệm hàng trăm triệu USD.
Ông cũng muốn kéo dài chương trình “cap-and-trade” (hạn chế và mua bán khí thải) đến năm 2045 và sử dụng một phần nguồn thu từ chương trình này để tài trợ cho sở cứu hỏa và dự án đường sắt cao tốc của bang.
Đề xuất của Thống đốc đã vấp phải sự phản đối từ các nhóm ủng hộ người nhập cư. Ông Masih Fouladi, giám đốc điều hành của Trung tâm Chính sách Nhập cư California, cho rằng kế hoạch này đi ngược lại các giá trị mà bang đã cam kết với cộng đồng người nhập cư.
