Trong bối cảnh nước Mỹ ngày càng phân cực, nhiều người đồng ý rằng nền dân chủ đang gặp khó khăn và các trường đại học có vai trò quan trọng trong việc đào tạo ra những công dân có khả năng đối thoại, vượt qua bất đồng để duy trì nền tảng chung.
Đây là một mục tiêu mà cả giới giáo dục khuynh tả và khuynh hữu đều hướng tới, và nhiều trường đại học Mỹ đã đưa việc giáo dục công dân vào tuyên bố sứ mệnh của mình.
Trong nhiều thập kỷ, các trường thường tiếp cận giáo dục công dân theo hướng thiên về cánh tả, tập trung vào hành động xã hội, thúc đẩy sự tham gia cộng đồng và đấu tranh cho công bằng, xóa bỏ các rào cản đối với những nhóm yếu thế. Quan điểm này nhấn mạnh vào việc nhận diện và giải quyết bất bình đẳng xã hội như là mối đe dọa chính đối với nền dân chủ.
Tuy nhiên, gần đây, nhiều viện nghiên cứu công dân tại các trường đại học ở các bang có xu hướng bảo thủ lại đưa ra một cách nhìn khác. Họ cho rằng sinh viên hiện nay ít hiểu biết về triết lý đời sống công dân, cũng như các nguyên tắc lập quốc của Mỹ. Cách tiếp cận này chú trọng việc đọc và nghiên cứu lại các văn bản lịch sử quan trọng và triết học tự do cổ điển để xây dựng sự tôn trọng với nền tảng quốc gia.
Theo phân tích đăng trên báo Seattle Times ngày 16 tháng 5 năm 2025, cả hai cách tiếp cận trên đều có điểm mạnh nhưng chưa đủ để giải quyết thách thức cấp bách hiện nay: sự đổ vỡ trong khả năng tranh luận công khai của người dân Mỹ. Dù một bên tập trung vào hành động, một bên nhấn mạnh kiến thức nền tảng, cả hai đều dường như giả định rằng những thói quen cốt lõi của đời sống dân chủ – như lắng nghe, tranh luận mang tính xây dựng, và thay đổi quan điểm dựa trên bằng chứng – sẽ tự khắc hình thành.
Bài viết lập luận rằng điều cần thiết là dạy trực tiếp những *thói quen* của tranh luận dân chủ. Sinh viên cần học cách lắng nghe cẩn thận những ý kiến trái chiều, xây dựng lập luận của mình một cách thuyết phục và có trách nhiệm dựa trên bằng chứng. Đây không chỉ là đào tạo “giao tiếp văn minh” bề mặt, mà là huấn luyện khả năng làm việc với những bất đồng thực sự quan trọng.
Các tác giả cho rằng việc giáo dục công dân hiệu quả phải kết hợp nhiều khía cạnh: nghiên cứu các văn bản nền tảng của nền dân chủ lẫn những lời chỉ trích về nó; hiểu rõ ai được bao gồm và ai bị loại trừ trong xã hội. Quan trọng nhất, nó phải dạy sinh viên những kỹ năng thực tế để tranh luận hiệu quả, đánh giá thông tin và làm việc cùng nhau ngay cả khi bất đồng sâu sắc. Một chương trình giảng dạy như vậy cần kết hợp các môn học như xã hội học, truyền thông, tâm lý học, cùng với triết học, kinh tế và lý thuyết chính trị.
Bằng cách này, các trường đại học có thể đào tạo ra thế hệ công dân trẻ sẵn sàng đối mặt với những thách thức phức tạp của xã hội hiện đại.
