Cuộc khủng hoảng tại Gaza đang bước vào giai đoạn cực kỳ tăm tối. Israel hiện đang phong tỏa toàn bộ đường vào thực phẩm và nhu yếu phẩm, đồng thời gia tăng chiến dịch ném bom dữ dội.
Các quan chức nhân đạo cảnh báo nạn đói đang đe dọa bao trùm toàn bộ vùng đất này. Bác sĩ thì cho biết đã cạn kiệt thuốc men để điều trị các bệnh thông thường.
Lãnh đạo Israel đe dọa sẽ tiến hành một cuộc tấn công bộ quy mô lớn hơn. Quân đội cũng đang chuẩn bị cho một hệ thống phân phối viện trợ mới với sự hậu thuẫn của Mỹ, dù các tổ chức nhân đạo lo ngại kế hoạch này sẽ không đáp ứng được nhu cầu khổng lồ và có thể đặt ra những hạn chế đối với người nhận. Vẫn chưa rõ khi nào hoạt động này bắt đầu hay ai sẽ tài trợ.
Theo Bushra Khalidi từ tổ chức Oxfam, “Đây là giai đoạn chết chóc và tàn phá nhất trong cuộc chiến của Israel tại Gaza, nhưng thế giới lại ngoảnh mặt đi. Sau 19 tháng kinh hoàng, Gaza đã trở thành nơi luật pháp quốc tế bị đình chỉ và nhân loại bị lãng quên.”
Dưới đây là những thông tin cần biết về tình hình tại Gaza:
Thương vong tăng vọt từ các đợt ném bom dồn dập của Israel
Israel đã chấm dứt thỏa thuận ngừng bắn sáu tuần vào giữa tháng Ba và nối lại các cuộc tấn công, nói rằng áp lực quân sự lên Hamas là cách tốt nhất để buộc nhóm này thả thêm con tin. Tuy nhiên, đàm phán ngừng bắn vẫn bế tắc, và hàng loạt dân thường đã thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel.
Tin từ AP cho biết, chỉ riêng trong một ngày Thứ Sáu vừa qua, các cuộc không kích của Israel đã giết chết 108 người, nâng tổng số người chết trong ba ngày lên hơn 200 người Palestine. Những con số này do Bộ Y tế Palestine (do chính phủ Hamas điều hành) cung cấp và không phân biệt dân thường hay chiến binh.
Các cuộc tấn công – thường diễn ra vào ban đêm khi mọi người đang ngủ trong lều – đã nhắm trực tiếp vào bệnh viện, trường học, phòng khám y tế, nhà thờ Hồi giáo, hay cả một nhà hàng Thái được dùng làm nơi trú ẩn. Bệnh viện Châu Âu, cơ sở duy nhất còn lại cung cấp dịch vụ điều trị ung thư tại Gaza, đã ngừng hoạt động.
Israel khẳng định chỉ nhắm mục tiêu vào các tay súng và cáo buộc Hamas lợi dụng dân thường làm lá chắn sống.
Tuy nhiên, theo Emily Tripp, giám đốc điều hành Airwars (một nhóm độc lập theo dõi các cuộc xung đột), số người chết đã đạt mức độ dữ dội tương đương với những ngày đầu tiên của cuộc chiến, khi Israel dội bom Gaza sau cuộc tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas. Dữ liệu sơ bộ cho thấy số vụ việc có ít nhất một người thiệt mạng hoặc bị thương do hỏa lực của Israel trong tháng Tư ở mức khoảng 700, tương đương với tháng Mười hoặc tháng Mười Hai năm 2023 – một trong những giai đoạn ném bom nặng nề nhất.
Trong 10 ngày cuối tháng Ba, UNICEF ước tính trung bình mỗi ngày có 100 trẻ em thiệt mạng hoặc bị thương tật vĩnh viễn do các cuộc không kích của Israel.
Bộ Y tế Palestine cho biết, gần 3.000 trong số khoảng 53.000 người chết kể từ ngày 7/10/2023 là đã thiệt mạng kể từ khi Israel phá vỡ lệnh ngừng bắn vào ngày 18/3.
Trong số những người thiệt mạng gần đây có một dược sĩ tình nguyện của Quỹ Cứu trợ Trẻ em Palestine, cùng gia đình thiệt mạng trong một cuộc tấn công ở Gaza City vào ngày 4/5; một nữ hộ sinh từ Hiệp hội Y tế và Cộng đồng Al Awda, cùng gia đình thiệt mạng trong một cuộc tấn công khác vào ngày 7/5; một nhà báo làm việc cho kênh truyền hình Qatari Al Araby TV, cùng 11 thành viên gia đình; và Motaz Al-Bayyok, 1 tuổi, cùng anh trai 11 tuổi.
Quan chức Israel đe dọa chiến dịch bộ mới
Israel không có dấu hiệu làm chậm hoạt động tại Gaza. Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuần này hứa sẽ sử dụng lực lượng mạnh hơn nữa chống lại Hamas, bất chấp sự phản đối từ gia đình các con tin đang cầu xin ông đồng ý với một thỏa thuận. Một quan chức Israel giấu tên nói rằng các cuộc tấn công gần đây là hành động chuẩn bị cho một chiến dịch lớn hơn, nhằm gửi thông điệp tới Hamas rằng nó sẽ sớm bắt đầu nếu không có thỏa thuận thả con tin.
Cuộc chiến bắt đầu khi các tay súng do Hamas dẫn đầu giết chết 1.200 người trong cuộc đột kích vào miền nam Israel ngày 7/10/2023. Hamas vẫn giữ 58 trong số khoảng 250 con tin bắt được, với 23 người được cho là vẫn còn sống, dù chính quyền Israel bày tỏ lo ngại về tình trạng của ba người.
Không có thực phẩm vào Gaza trong 75 ngày, người dân Palestine đói khát
Israel đã phong tỏa thực phẩm, nước và hàng viện trợ vào Gaza – nơi Liên Hợp Quốc nói rằng toàn bộ dân số phụ thuộc vào viện trợ – trong hơn hai tháng. Hầu hết các bếp ăn cộng đồng đã đóng cửa. Các nhà cung cấp thực phẩm chính bên trong Gaza – Chương trình Lương thực Thế giới của Liên Hợp Quốc và World Central Kitchen – cho biết họ đã hết lương thực. Rau và thịt không thể tiếp cận hoặc quá đắt đỏ. Người Palestine phải xếp hàng hàng giờ chỉ để nhận một ít gạo.
Các chuyên gia an ninh lương thực đưa ra cảnh báo nghiêm khắc rằng Gaza có thể rơi vào nạn đói nếu Israel không dỡ bỏ phong tỏa và ngừng chiến dịch quân sự. Gần nửa triệu người Palestine đối mặt với nguy cơ chết đói – sống trong tình trạng đói “thảm khốc” – và 1 triệu người khác hầu như không thể kiếm đủ ăn, theo Phân loại Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp (Integrated Food Security Phase Classification), cơ quan quốc tế hàng đầu về mức độ nghiêm trọng của khủng hoảng đói.
Israel đang chuẩn bị miền Nam Gaza cho chương trình viện trợ mới
Ảnh vệ tinh do Associated Press thu thập cho thấy dường như Israel đang chuẩn bị cho một chương trình phân phối viện trợ mới tại Gaza, một kế hoạch đã vấp phải nhiều chỉ trích từ các nhân viên cứu trợ.
Ảnh vệ tinh từ ngày 10/5 cho thấy bốn căn cứ ở miền nam Gaza – hai căn cứ mới được xây dựng trong tháng qua và hai căn cứ đã được tăng cường. Một căn cứ ở góc tây nam Gaza đã được củng cố bằng tường mới. Một con đường mới nối căn cứ này với một khu đất cát mới được san ủi. Một căn cứ khác ở trung tâm Gaza dường như đã được củng cố bằng các ụ cát phòng thủ mới. Bên cạnh đó là một khu đất mới được san ủi.
Những bức ảnh này dường như tương ứng với chương trình phân phối viện trợ mới đang được phát triển bởi một nhóm mới do Mỹ hậu thuẫn. Quỹ Nhân đạo Gaza (Gaza Humanitarian Foundation) – gồm các nhà thầu an ninh Mỹ, cựu quan chức chính phủ, cựu sĩ quan quân đội và quan chức nhân đạo – cho biết ban đầu họ sẽ thiết lập bốn địa điểm phân phối, được bảo vệ bởi các công ty an ninh tư nhân. Mỗi địa điểm sẽ phục vụ 300.000 người, chỉ đáp ứng được khoảng một nửa dân số Gaza.
Đề xuất của GHF cho biết các nhà thầu phụ sẽ sử dụng xe bọc thép để vận chuyển hàng viện trợ từ biên giới Gaza đến các địa điểm phân phối, nơi họ cũng sẽ cung cấp an ninh. Mục tiêu là để ngăn chặn các băng nhóm tội phạm hoặc tay súng chiếm đoạt hàng viện trợ.
Tin từ AP qua Seattle Times ngày 16/5/2025.
