Một cuốn sách mới gây chú ý mang tên “Apple in China – The Capture of the World’s Greatest Company” của tác giả Patrick McGee, dựa trên hơn 200 cuộc phỏng vấn với các cựu giám đốc và kỹ sư của Apple.
Cuốn sách đưa ra một lập luận rất thuyết phục, đó là sản phẩm chủ lực iPhone của Apple có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng hoặc thậm chí bị “khai tử” chỉ sau một đêm, nếu chính phủ Trung Quốc quyết định điều đó.
Theo cuốn sách, câu chuyện bắt đầu từ những năm 1990 khi Apple đứng trên bờ vực phá sản. Để tồn tại, công ty đã bán các nhà máy sản xuất của mình và chuyển toàn bộ việc sản xuất sang thuê ngoài, chủ yếu là các công ty Đài Loan có nhà máy ở Trung Quốc.
Trung Quốc mang lại quy mô sản xuất lớn và chi phí thấp, nhưng ban đầu thiếu sự chính xác và chất lượng theo yêu cầu của Steve Jobs. Apple đã khắc phục bằng cách gửi hàng loạt kỹ sư của mình sang Trung Quốc, làm việc trực tiếp tại các nhà máy địa phương để đào tạo các nhà cung cấp non trẻ này cách sản xuất sản phẩm chất lượng cao.
Việc đầu tư sâu rộng vào chuỗi cung ứng, không chỉ cho sản phẩm của Apple mà còn cho hàng trăm công ty khác trong hệ thống, đã giúp Apple tránh rủi ro tập trung vào một nhà cung cấp duy nhất. Apple ước tính đã trực tiếp và gián tiếp đào tạo khoảng 28 triệu người và đầu tư khoảng 275 tỷ đô la trong 5 năm đầu để nâng cấp năng lực sản xuất tại Trung Quốc. Điều này đã giúp Trung Quốc chuyển mình từ nơi sản xuất hàng giá rẻ, kém chất lượng thành trung tâm sản xuất tiên tiến nhất thế giới.
Tuy nhiên, chính sự thành công này lại tạo ra rủi ro lớn. Khả năng đàm phán giá cực thấp của Apple không chỉ giúp Trung Quốc học cách sản xuất hàng cao cấp số lượng lớn, mà còn biết cách cắt giảm chi phí mà vẫn giữ được chất lượng.
Điều này tạo ra ba tác động lớn:
- Với Apple: Công ty đã đầu tư quá nhiều vào Trung Quốc, đến mức không còn nơi nào khác trên thế giới có thể sản xuất sản phẩm của họ với quy mô và tiêu chuẩn tương tự. Dù Apple quảng bá iPhone “Made In India”, thực tế chỉ là lắp ráp cuối cùng, còn linh kiện vẫn chủ yếu đến từ Trung Quốc hoặc Đài Loan.
- Với kinh tế Mỹ: Khả năng sản xuất chất lượng cao với giá cạnh tranh của Trung Quốc khiến các công ty Mỹ khó lòng cạnh tranh, dẫn đến việc nhiều nhà máy Mỹ chuyển sang Trung Quốc. Hầu hết các công ty Mỹ, không chỉ Apple, đều trở nên phụ thuộc vào Trung Quốc.
- Với kinh tế toàn cầu: Khi Trung Quốc đã học được cách sản xuất hàng chất lượng cao với giá rẻ, các thương hiệu Trung Quốc như Huawei bắt đầu cạnh tranh trên thị trường toàn cầu, thậm chí trong phân khúc cao cấp mà trước đây chỉ thuộc về các thương hiệu phương Tây.
Phần đáng sợ nhất của cuốn sách là khẳng định rằng nếu Trung Quốc muốn “đóng cửa” với Apple, họ có thể làm được điều đó ngay lập tức. “Họ có thể giáng đòn vào bạn bằng hàng triệu cách khác nhau,” cựu đặc vụ Mỹ Brady MacKay được trích lời trong sách cho biết, lấy ví dụ như việc cắt nguồn nguyên liệu hoặc hạn chế điện cung cấp cho nhà máy.
Lập luận trung tâm của cuốn sách là nếu Trung Quốc một ngày nào đó thấy việc sản xuất cho Apple không còn lợi bằng việc “khai tử” iPhone để thúc đẩy các thương hiệu nội địa, Apple sẽ lâm vào tình thế cực kỳ khó khăn.
Cuốn sách “Apple in China” hiện đã có mặt trên các nền tảng như iBooks và Amazon.
Theo nguồn tin 9to5Mac.
