Một nữ khoa học gia gốc Nga đang làm việc tại Đại học Harvard, bà Kseniia Petrova, đã bị truy tố tội danh buôn lậu vật liệu sinh học vào Hoa Kỳ. Đây là diễn biến mới trong một vụ án vốn đã gây nhiều tranh cãi về pháp lý và quyền công dân liên quan đến việc giam giữ bà.
Các công tố viên liên bang cáo buộc bà Petrova, 30 tuổi, đã vi phạm luật hải quan Mỹ khi không khai báo các phôi ếch được bảo quản trong hành lý khi bà đến Sân bay Quốc tế Boston Logan từ Paris vào ngày 16 tháng 2. Bà hiện đối mặt với tội danh buôn lậu hàng hóa vào Hoa Kỳ.
Tại một phiên tòa ở Khu vực phía Tây Louisiana, Thẩm phán Kayla McClusky cho biết bà Petrova sẽ bị tạm giữ và chuyển đến Massachusetts để tiếp tục các thủ tục tố tụng. Nếu bị kết tội, bà có thể phải đối mặt với mức án lên tới 20 năm tù, khoản tiền phạt 250.000 USD và tối đa 5 năm quản chế sau khi ra tù.
Luật sư của bà Petrova, Gregory Romanovsky, nhận định thời điểm bà bị chuyển đột ngột từ trại giam của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) sang trại giam hình sự là rất đáng ngờ, đặc biệt là sau khi một thẩm phán ở Vermont đã lên lịch xét xử bảo lãnh cho bà. Theo ông Romanovsky, cáo buộc này được đưa ra ba tháng sau vụ vi phạm hải quan bị cáo buộc, rõ ràng nhằm mục đích biến bà Petrova thành tội phạm và biện minh cho nỗ lực trục xuất bà của chính phủ.
Trước đó, tại phiên điều trần ở Vermont, Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Christina Reiss đã yêu cầu giải trình thêm về việc liệu tòa án có thẩm quyền trả tự do cho bà Petrova hay không và đặt câu hỏi về tính hợp pháp trong hành động của chính phủ. Bà Reiss thắc mắc: “Một nhân viên Hải quan và Biên phòng có thẩm quyền thu hồi thị thực dựa trên căn cứ nào? Tôi không thấy điều khoản nào về vi phạm hải quan [cho phép điều đó].”
Theo đơn tố cáo hình sự được niêm phong và công bố sau đó, một chó nghiệp vụ của CBP đã đánh hơi và báo động tại túi hành lý của bà Petrova. Khi lục soát, nhân viên tìm thấy phôi ếch, lam kính paraffin và các mẫu vật khác. Ban đầu, bà Petrova “phủ nhận mang theo bất kỳ vật liệu sinh học nào.” Sau khi được cho xem một tin nhắn từ điện thoại của bà dặn dò “nhớ xin phép… về phôi ếch vì TSA đã lục túi của tôi tại hải quan ở Boston,” bà mới thừa nhận các mẫu vật. Khi được hỏi liệu bà có biết chúng phải được khai báo hay không, bà trả lời rằng “không chắc.”
Tuy nhiên, bà Petrova lại mô tả vụ việc khác. Bà kể với NBC News từ trại giam rằng khi được hỏi có mẫu sinh học nào không, bà đã trả lời là có. Bà cho biết mình đã bối rối về thủ tục hải quan và bị thẩm vấn kéo dài. Bà nói thêm: “Không ai biết chuyện gì đang xảy ra với tôi. Tôi không liên lạc được với ai cả, luật sư, Leon [người quản lý của bà], hay bất kỳ ai khác… Và ngày hôm sau, họ không nói gì sẽ xảy ra. Tôi cứ chờ trong phòng giam.”
Đơn tố cáo cũng ghi nhận bà Petrova nói với nhân viên CBP rằng bà đã phản đối Liên bang Nga và bày tỏ lo sợ khi phải quay về. Bà yêu cầu được đến Pháp, nơi bà có thị thực Schengen còn hạn, nhưng thay vào đó lại bị đưa vào trại giam của ICE ở Louisiana.
Luật sư Romanovsky lập luận rằng chính phủ đã hành động vượt quá thẩm quyền, bởi vi phạm hải quan không phải là căn cứ để từ chối nhập cảnh. Chính phủ đáp lại rằng quyết định dựa trên quy định yêu cầu du khách phải có giấy tờ hợp lệ (ám chỉ thị thực bị thu hồi). Thẩm phán Reiss tỏ ra nghi ngờ, chỉ ra rằng bà Petrova đã đi qua khu vực làm thủ tục ban đầu và đặt câu hỏi liệu “các mẫu sinh học không khai báo” có đủ để thu hồi thị thực hay không.
Theo thông tin từ NBC News, bà Petrova đã sẵn sàng đi Paris nhưng không được chính phủ Mỹ cho phép.
