Tổng Thống Donald Trump vừa ký sắc lệnh yêu cầu các hãng dược phải tự nguyện giảm giá thuốc trong vòng 30 ngày, nếu không sẽ đối mặt với các giới hạn mới về giá mà chính phủ chi trả. Tuy nhiên, ông lại đổ lỗi cho các quốc gia khác về giá thuốc cao ở Mỹ.
Theo sắc lệnh, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Robert F. Kennedy Jr. sẽ phải xây dựng quy tắc mới, ràng buộc giá thuốc mà Mỹ trả với mức giá thấp hơn mà các nước khác chi trả.
Sự thật là gì?
Tổng Thống Trump nói rằng Mỹ đang trợ cấp cho việc chăm sóc sức khỏe của các quốc gia khác, nơi họ trả một phần nhỏ so với những gì Mỹ trả cho cùng một loại thuốc. Ông tuyên bố sẽ không dung thứ cho việc “lợi dụng và tăng giá” từ Big Pharma, đổ lỗi cho các quốc gia đã ép Big Pharma làm những điều mà họ không thoải mái.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, giá thuốc theo toa (trừ thuốc generic không có thương hiệu) ở Mỹ cao hơn so với các nước có thu nhập cao khác. Điều này phần lớn là do cách đàm phán giá thuốc ở Mỹ.
Mariana Socal, giáo sư tại Đại học Johns Hopkins, cho biết có sự khác biệt về cấu trúc trong cách định giá thuốc ở Mỹ so với các nước phát triển khác, và đây là nguyên nhân chính dẫn đến sự khác biệt về giá.
Một báo cáo năm 2024 của RAND cho thấy giá thuốc ở Mỹ cao hơn 2,78 lần so với 33 quốc gia khác. Thuốc có thương hiệu là nhóm có mức chênh lệch lớn nhất. Mỹ chiếm 62% doanh số trong tổng chi tiêu 989 tỷ đô la cho thuốc của các quốc gia được nghiên cứu, nhưng chỉ chiếm 24% về số lượng.
Các công ty dược ở Mỹ thường có thể định giá thuốc cao hơn vì thị trường thuốc của nước này hoạt động như một hệ thống phân mảnh, nơi các công ty đàm phán với các công ty bảo hiểm hoặc quản lý lợi ích dược phẩm (PBM) riêng lẻ. Nhiều quốc gia có chi phí thấp hơn có một cơ quan quản lý duy nhất đàm phán giá thay mặt cho toàn bộ dân số, tạo lợi thế lớn vì các công ty dược không thể chia để trị như ở Mỹ.
Courtney Yarbrough, giáo sư tại Đại học Emory, cho biết bất kỳ điều gì có thể mang lại sức mạnh đàm phán lớn hơn cho các công ty dược bằng cách đưa ra quyết định cho nhiều người hưởng lợi hơn hoặc nhiều bệnh nhân hơn sẽ gây áp lực giảm giá thuốc.
Hiện tại, chi phí thuốc ở Mỹ và các quốc gia khác không liên kết trực tiếp, mặc dù chúng có thể ảnh hưởng lẫn nhau. Sắc lệnh của Tổng Thống Trump thiết lập mô hình định giá “quốc gia được ưu đãi nhất” nếu các nhà sản xuất thuốc không tự nguyện giảm chi phí. Điều này có nghĩa là Mỹ sẽ ấn định chi phí thuốc theo toa theo giá thấp nhất ở các quốc gia phát triển tương đương. Tuy nhiên, không rõ sắc lệnh này sẽ có tác động gì đến hàng triệu người Mỹ có bảo hiểm y tế tư nhân. Chính phủ liên bang có quyền lực lớn nhất trong việc định hình giá thuốc được Medicare và Medicaid chi trả.
Việc Mỹ trả ít tiền hơn cho thuốc theo toa không có nghĩa là các quốc gia khác sẽ tự động trả nhiều hơn. Ví dụ, các quốc gia khác có thể tham gia vào các thỏa thuận bí mật để tăng chiết khấu và sau đó che giấu số tiền họ thực sự trả.
Các nhà sản xuất, nhà bán buôn, PBM và các thành viên khác của chuỗi cung ứng cũng có động cơ tối đa hóa lợi nhuận, không phải giảm chi phí cho người tiêu dùng. Các nhà sản xuất thường sử dụng bằng sáng chế để ngăn chặn các phiên bản thuốc rẻ hơn xuất hiện trên thị trường. Mặc dù liên tục bảo vệ các công ty dược phẩm tại cuộc họp báo, Tổng Thống Trump đồng thời đe dọa các công ty này bằng các cuộc điều tra liên bang về hoạt động của họ.
Geoffrey Joyce, giám đốc chính sách y tế tại Trung tâm Schaeffer thuộc Đại học Nam California, cho biết không có ai là thánh trong ngành này, tất cả đều là các công ty vì lợi nhuận. Động cơ của họ đều sai. Mọi người kiếm được nhiều tiền hơn từ giá niêm yết cao hơn, vì vậy họ chỉ đẩy giá niêm yết lên.
Theo tin từ ABC News.
