Trong bối cảnh các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi, đặc biệt là với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) như deepfake, nhiều người đang quay trở lại với những phương pháp bảo vệ “low-tech” (công nghệ thấp) đơn giản nhưng hiệu quả.
Theo Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC), các vụ lừa đảo liên quan đến lời mời làm việc đã tăng đột biến. Thiệt hại tài chính từ các nạn nhân đã tăng từ 90 triệu USD vào năm 2020 lên đến nửa nghìn tỷ USD vào năm ngoái. Những vụ lừa đảo này thường nhắm vào việc đánh cắp danh tính. Kẻ gian sẽ tiếp cận bạn, thường qua một hồ sơ LinkedIn trông rất thật, mời phỏng vấn. Trong quá trình “tuyển dụng” giả mạo, chúng sẽ yêu cầu bạn xác minh danh tính bằng giấy tờ tùy thân như bằng lái xe, sau đó dùng thông tin này để mở thẻ tín dụng hoặc vay tiền dưới tên bạn.
Mặc dù có những công ty đang phát triển phần mềm AI để chống lại lừa đảo AI, một bài viết trên Wired cho thấy nhiều người đang chọn cách xác minh đơn giản hơn rất nhiều.
Giới chuyên môn cho biết, nhiều người đang áp dụng các kỹ thuật “social engineering” kiểu cũ để kiểm tra lại mọi tương tác đáng ngờ. Chẳng hạn, trong cuộc gọi điện thoại, họ có thể yêu cầu người đối diện gửi một email ngay lúc đó để xác nhận. Hoặc nếu nhận tin nhắn trên LinkedIn, họ sẽ nhắn tin qua Instagram hoặc gửi selfie kèm dấu thời gian để đảm bảo đó đúng là người thật. Thậm chí, một số đồng nghiệp còn thống nhất mật mã riêng để sử dụng khi cần xác minh trong trường hợp cảm thấy có gì đó không ổn.
Các chuyên gia nhận định, những phương pháp đơn giản này rất hiệu quả. Cả nhà tuyển dụng lẫn ứng viên đều có thể áp dụng. Ví dụ, trong buổi phỏng vấn thật, bạn có thể được hỏi những câu ngẫu nhiên như quán cà phê yêu thích ở địa phương – một cách đơn giản để kiểm tra xem bạn có thực sự sống ở thành phố như trong hồ sơ không.
Một cách khác mà cả hai bên có thể làm là yêu cầu người kia dùng camera điện thoại chụp ảnh trực tiếp màn hình laptop đang dùng cho cuộc gọi video. Điều này có thể giúp phát hiện xem đó là hình ảnh thật hay đang chạy phần mềm deepfake.
Công nghệ deepfake video ngày càng phổ biến khiến việc kẻ gian giả mạo bạn bè, người thân hay bất kỳ ai trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Nếu bạn nhận được yêu cầu giúp đỡ bất ngờ, đặc biệt là liên quan đến tiền bạc, hãy luôn liên hệ lại với người đó qua một kênh khác để xác minh. Ngày càng có nhiều gia đình thống nhất mật mã riêng để dùng khi thực sự gặp khó khăn.
Các lời mời làm việc không được mong đợi từ nhà tuyển dụng có thể là thật, nhưng chắc chắn bạn cần cảnh giác cao độ. Luôn luôn liên hệ độc lập với bộ phận nhân sự của công ty qua số điện thoại trên trang web chính thức để xác minh lời mời hoặc đề nghị đó là thật trước khi cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân nào.
Theo tin từ 9to5Mac ngày 13/05/2025.
