Một hãng hàng không giá rẻ chuyên phục vụ các thành phố nhỏ ở Mỹ vừa bắt đầu thực hiện các chuyến bay trục xuất di dân cho cơ quan Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) từ Arizona vào thứ Hai vừa qua. Động thái này đã gây ra một làn sóng phản đối trên mạng xã hội và sự chỉ trích gay gắt từ nghiệp đoàn tiếp viên hàng không của hãng.
Theo tin từ The Associated Press, hãng hàng không Avelo Airlines, có trụ sở tại Houston, đã thông báo vào tháng trước về việc ký thỏa thuận với Bộ An ninh Nội địa để thực hiện các chuyến bay trục xuất thuê bao từ sân bay Mesa Gateway bên ngoài Phoenix. Hãng cho biết sẽ sử dụng ba máy bay Boeing 737-800 cho mục đích này.
Avelo là một trong số nhiều công ty đang tìm cách hưởng lợi từ chiến dịch trục xuất hàng loạt của Tổng Thống Donald Trump. Quốc hội Mỹ cũng đang thảo luận về một dự luật thuế nhằm tài trợ cho việc trục xuất khoảng 1 triệu di dân mỗi năm và giam giữ 100.000 người tại các trung tâm tạm giam của Mỹ. Kế hoạch của Đảng Cộng hòa cũng kêu gọi tuyển thêm 10.000 sĩ quan và điều tra viên cho ICE.
Avelo Airlines ra mắt vào năm 2021. Hãng tiết kiệm chi phí bằng cách sử dụng máy bay Boeing 737 đời cũ hơn và hoạt động tại các sân bay nhỏ, ít đông đúc hơn, tập trung vào các tuyến bay mà các hãng lớn bỏ qua. CEO của Avelo, ông Andrew Levy, cho biết việc hợp tác với ICE sẽ giúp hãng mở rộng và bảo vệ việc làm.
Tuy nhiên, chi tiết tài chính và các điều khoản khác của thỏa thuận giữa Avelo và ICE, bao gồm cả điểm đến của các chuyến bay, vẫn chưa được công khai. Cả Avelo và ICE đều không cung cấp bản sao thỏa thuận khi được yêu cầu.
Việc Avelo tham gia vào hoạt động trục xuất đã vấp phải phản ứng mạnh mẽ. Một kiến nghị tẩy chay trực tuyến đã được khởi xướng trên change.org. Nghiệp đoàn tiếp viên hàng không của Avelo (Association of Flight Attendants-CWA) cũng lên tiếng chỉ trích, nêu bật những lo ngại về an toàn. Họ cho rằng việc di dân bị còng tay và cùm chân sẽ cản trở việc sơ tán khẩn cấp khỏi máy bay trong trường hợp khẩn cấp, vốn yêu cầu hoàn thành trong vòng 90 giây hoặc ít hơn theo tiêu chuẩn liên bang. Điều này cũng ảnh hưởng đến khả năng ứng phó với các tình huống y tế, cháy nổ, hoặc giảm áp suất trên máy bay.
Tại New Haven, Connecticut, nơi Avelo cũng có các chuyến bay, Thị trưởng Justin Elicker đã kêu gọi CEO của Avelo xem xét lại quyết định này, cho rằng nó đi ngược lại các giá trị của thành phố, đặc biệt khi Avelo tự nhận là “hãng hàng không quê nhà của New Haven”.
Các cuộc biểu tình đã diễn ra bên ngoài các sân bay ở Arizona và Connecticut vào thứ Hai. Tại Mesa, hơn 30 người biểu tình đã tập trung gần sân bay với các biểu ngữ phản đối nỗ lực trục xuất của Tổng Thống Trump. Tại Connecticut, khoảng 150 người đã tụ tập bên ngoài sân bay Tweed New Haven, kêu gọi du khách tẩy chay Avelo.
John Jairo Lugo, đồng sáng lập tổ chức Unidad Latina en Acción tại New Haven, cho biết mục tiêu của người biểu tình là tạo áp lực tài chính để Avelo rút lui khỏi hợp đồng với chính phủ liên bang. “Chúng tôi cần gây ra một số thiệt hại kinh tế cho công ty để thực sự thuyết phục họ rằng họ nên đứng về phía người dân chứ không phải chính phủ,” ông Lugo nói.
Mesa là một trong năm trung tâm hoạt động của ICE Air, bộ phận vận chuyển hàng không của ICE. Theo nhóm vận động Witness at the Border, ICE Air đã thực hiện gần 8.000 chuyến bay trong 12 tháng tính đến tháng 4 vừa qua. ICE thường ký hợp đồng với một nhà môi giới hàng không là CSI Aviation, sau đó CSI thuê các hãng bay thuê chuyến khác như GlobalX và Eastern Air Express để thực hiện hầu hết các chuyến bay.
Theo Tom Cartwright, người theo dõi dữ liệu chuyến bay cho Witness at the Border, việc một hãng hàng không thương mại “bán vé lẻ” như Avelo tham gia vào các chuyến bay trục xuất là điều bất thường trong những năm gần đây. Thông thường, các chuyến bay này được thực hiện bởi các công ty thuê chuyến chuyên biệt.
Avelo sẽ hoạt động như một hãng bay phụ theo hợp đồng của CSI Aviation, có trụ sở tại New Mexico. CSI Aviation không trả lời câu hỏi về số tiền Avelo sẽ nhận được theo thỏa thuận này.
Avelo hiện cung cấp dịch vụ vận chuyển hành khách tới hơn 50 thành phố ở Mỹ, cũng như các điểm đến ở Jamaica, Mexico và Cộng hòa Dominica. Tuy nhiên, Avelo không có dịch vụ hành khách thương mại thường xuyên từ sân bay Mesa Gateway, theo phát ngôn viên sân bay Ryan Smith.
Theo nguồn tin The Associated Press cho biết, Avelo từng thông báo có quý đầu tiên có lãi vào tháng 2/2024, nhưng không cung cấp chi tiết cụ thể.
