Thống đốc California Gavin Newsom mới đây đã kêu gọi các thành phố và quận hạt trong tiểu bang mạnh tay giải quyết tình trạng người vô gia cư cắm trại tràn lan. Đây là động thái tiếp theo trong nỗ lực của ông nhằm giải quyết vấn đề nan giải này, khi mà lều bạt của người vô gia cư xuất hiện khắp nơi dưới gầm cầu, công viên và vỉa hè trên toàn tiểu bang.
Chính quyền của ông đã soạn thảo một dự luật mẫu để các địa phương có thể áp dụng hoặc điều chỉnh, cùng với việc giải ngân 3.3 tỷ USD từ quỹ đã được cử tri thông qua để mở rộng nhà ở và các chương trình hỗ trợ điều trị cho người vô gia cư.
Thống đốc Newsom nhấn mạnh: “Đã hết thời gian cho sự trì trệ. Không còn lý do gì nữa.”
Là cựu thị trưởng San Francisco, ông Newsom đặt vấn đề vô gia cư làm ưu tiên hàng đầu từ khi nhậm chức năm 2019. California hiện chiếm gần một phần ba tổng số người vô gia cư trên toàn nước Mỹ, với hơn 187,000 người cần chỗ ở. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống người dân, doanh nghiệp mà còn là một vấn đề y tế công cộng và an toàn nghiêm trọng, và chắc chắn sẽ là một thách thức đối với ông Newsom nếu ông có ý định tranh cử ở cấp quốc gia.
Động thái này diễn ra một năm sau phán quyết của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, vốn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các địa phương cấm người vô gia cư cắm trại ngoài trời – một quyết định gây tranh cãi nhưng được nhiều lãnh đạo Dân chủ, bao gồm cả Newsom, ủng hộ.
Dự luật mẫu đề xuất cấm “cắm trại dai dẳng” tại một địa điểm, cấm dựng lều chắn vỉa hè, và yêu cầu chính quyền địa phương phải thông báo cũng như nỗ lực tối đa để tìm và cung cấp nơi trú ẩn trước khi giải tỏa khu cắm trại. Việc cung cấp một dự luật mẫu sẵn có có thể giúp tạo sự đồng nhất trong cách các thành phố và quận hạt đối phó với các khu lều trại, dù ông Newsom vẫn khuyến khích các địa phương điều chỉnh cho phù hợp với tình hình riêng.
Nhiều thành phố lớn như Los Angeles và San Francisco đã bắt đầu dọn dẹp các khu lều trại, cho rằng điều này là cần thiết để đảm bảo công bằng cho trẻ em, người già và người khuyết tật cần sử dụng công viên, vỉa hè. Thị trưởng mới của San Francisco, Daniel Lurie, cam kết dọn dẹp vỉa hè, trong khi Thị trưởng San Jose, Matt Mahan, đề xuất bắt giữ nếu người vô gia cư từ chối nơi trú ẩn ba lần.
Năm 2024, cử tri California cũng đã thông qua một biện pháp yêu cầu các quận hạt phải chi tiêu khoảng hai phần ba nguồn thu từ thuế đối với triệu phú (vốn được ban hành năm 2004 cho dịch vụ sức khỏe tâm thần) vào nhà ở và các chương trình cho người vô gia cư mắc bệnh tâm thần nghiêm trọng hoặc nghiện chất. Đây là một đề xuất quan trọng của ông Newsom, người đã tích cực vận động cho việc thông qua biện pháp này.
Thống đốc cũng thúc đẩy các luật giúp dễ dàng hơn trong việc buộc những người có vấn đề sức khỏe hành vi phải điều trị, và nhiều lần đe dọa cắt giảm ngân sách tiểu bang nếu các địa phương không tích cực giải quyết vấn đề vô gia cư.
Tuy nhiên, một báo cáo kiểm toán năm 2024 chỉ ra rằng dù California đã chi khoảng 24 tỷ USD trong 5 năm qua (từ năm tài chính 2018-2023) cho hơn 30 chương trình về vô gia cư và nhà ở, tiểu bang lại thiếu dữ liệu đáng tin cậy để đánh giá liệu số tiền khổng lồ này có thực sự cải thiện tình hình ở nhiều thành phố hay không.
Vấn đề vô gia cư vẫn là một thách thức lớn tại California, đòi hỏi sự phối hợp và giải pháp hiệu quả hơn nữa từ các cấp chính quyền. Thông tin theo nguồn tin từ The Associated Press đăng trên Seattle Times ngày 12/05/2025.
