Đảng Cộng hòa tại Hạ viện vừa công bố kế hoạch chi tiêu đầy tham vọng, một phần quan trọng trong dự luật mà Tổng Thống Donald Trump gọi là “lớn và đẹp”. Kế hoạch này tập trung vào việc cắt giảm chi tiêu liên bang, đặc biệt là trong các chương trình y tế và năng lượng.
Theo thông tin từ Ủy ban Năng lượng và Thương mại Hạ viện, cơ quan phụ trách các chương trình như Medicaid và chính sách năng lượng, họ đã tìm ra cách cắt giảm hơn 900 tỷ USD, vượt mục tiêu ban đầu là 880 tỷ USD. Đây được xem là một thắng lợi lớn cho các lãnh đạo Cộng hòa, giúp họ đối phó với những chỉ trích từ phe Dân chủ về việc cắt giảm phúc lợi xã hội.
Tuy nhiên, phe Cộng hòa đã tránh những đợt cắt giảm sâu vào Medicaid mà một số thành viên bảo thủ mong muốn, điều này được coi là một điểm cộng cho các nghị sĩ ôn hòa, những người dễ bị tấn công chính trị hơn về vấn đề này.
Một điểm đáng chú ý trong dự luật là việc áp dụng yêu cầu làm việc 80 giờ mỗi tháng đối với những người trưởng thành khỏe mạnh (từ 19 đến 64 tuổi) đang nhận Medicaid. Ngoài ra, sẽ có những quy định chặt chẽ hơn về cách các tiểu bang chi tiêu quỹ Medicaid cho những người được mở rộng diện bao phủ theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA).
Đặc biệt, các tiểu bang cung cấp Medicaid cho người nhập cư không có giấy tờ hợp pháp có thể bị giảm tiền hoàn trả từ liên bang, đẩy gánh nặng chi phí về phía tiểu bang. Dự luật cũng yêu cầu các tiểu bang có diện Medicaid mở rộng phải kiểm tra lại điều kiện đủ điều kiện sáu tháng một lần để đảm bảo hệ thống không bị lạm dụng.
Về năng lượng, dự luật đề xuất “chấm dứt” quy định về xe điện (EV) của chính quyền Tổng thống Joe Biden, vốn đặt mục tiêu xe điện chiếm hai phần ba tổng doanh số xe mới vào năm 2032. Việc này được cho là sẽ tiết kiệm 105 tỷ USD. Dự luật cũng thu hồi các khoản tiền chưa chi từ các chương trình năng lượng xanh của Biden trong Đạo luật Giảm lạm phát (IRA), dù không bãi bỏ hoàn toàn IRA.
Song song đó, kế hoạch thúc đẩy các mục tiêu năng lượng truyền thống của Tổng Thống Trump bằng cách thiết lập quy trình cấp phép nhanh cho các dự án khí đốt tự nhiên. Các đơn vị xin phép sẽ phải trả 10 triệu USD hoặc 1% chi phí dự án để được ưu tiên.
Một điều khoản gây tranh cãi là việc khiến các cơ sở cung cấp dịch vụ phá thai quy mô lớn không đủ điều kiện nhận quỹ Medicaid. Điều khoản này được Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson ủng hộ mạnh mẽ và nhận được sự hậu thuẫn từ các nhóm chống phá thai. Tuy nhiên, nó có thể vấp phải sự phản đối từ các nghị sĩ Cộng hòa ôn hòa, như Dân biểu Mike Lawler, người gọi điều khoản này là “có vấn đề”. Dự luật có đưa ra ngoại lệ cho các trường hợp phá thai do hiếp dâm, loạn luân hoặc khi tính mạng người mẹ gặp nguy hiểm.
Kế hoạch của Ủy ban Năng lượng và Thương mại chiếm phần lớn trong mục tiêu cắt giảm chi tiêu từ 1.500 đến 2.000 tỷ USD mà phe Cộng hòa muốn đạt được thông qua quy trình hòa giải ngân sách.
Với đa số mong manh chỉ ba phiếu tại Hạ viện, phe Cộng hòa cần sự đồng thuận gần như tuyệt đối để thông qua dự luật mà không cần sự ủng hộ của phe Dân chủ. Quy trình hòa giải ngân sách cho phép họ làm điều này, chỉ cần 51 phiếu tại Thượng viện thay vì 60.
Tổng Thống Trump muốn phe Cộng hòa sử dụng cơ chế này để giải quyết các ưu tiên của ông về biên giới, nhập cư, thuế, quốc phòng, năng lượng và nâng trần nợ công. Nhiều ủy ban khác nhau đang làm việc trên các phần riêng biệt của dự luật, sau đó sẽ được gộp lại thành một văn bản lớn.
Các lãnh đạo Cộng hòa hy vọng sẽ đưa được dự luật cuối cùng tới bàn Tổng Thống Trump trước ngày Quốc khánh 4 tháng 7.
Theo Fox News ngày 12/05/2025.
