Đảng Cộng hòa tại Hạ viện vừa công bố kế hoạch cắt giảm chi tiêu lớn, chủ yếu nhắm vào chương trình Medicaid, nhằm bù đắp cho chi phí gia hạn các đợt cắt giảm thuế dưới thời Tổng Thống Donald Trump. Đây được xem là trọng tâm trong dự luật lớn mà Tổng Thống Trump gọi là “đẹp đẽ” (big, beautiful bill).
Theo các đề xuất được công bố vào tối Chủ Nhật, Đảng Cộng hòa dự kiến cắt giảm ít nhất 880 tỷ USD, chủ yếu từ Medicaid – chương trình cung cấp bảo hiểm y tế cho hơn 70 triệu người Mỹ có thu nhập thấp và khuyết tật. Số tiền này sẽ giúp trang trải cho việc gia hạn các đợt cắt giảm thuế năm 2017, vốn có chi phí ước tính lên tới 4.500 tỷ USD và sẽ hết hạn vào cuối năm nay.
Động thái này đang châm ngòi cho cuộc chiến chính trị lớn nhất về y tế kể từ khi Đảng Cộng hòa thất bại trong nỗ lực bãi bỏ và thay thế Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (Affordable Care Act – Obamacare) vào năm 2017.
Đảng Cộng hòa khẳng định họ chỉ đơn giản là loại bỏ “lãng phí, gian lận và lạm dụng” bằng cách đưa ra các yêu cầu mới về làm việc và điều kiện đủ điều kiện. Tuy nhiên, Đảng Dân chủ cảnh báo rằng hàng triệu người Mỹ sẽ mất bảo hiểm y tế.
Dẫn lời Dân biểu Brett Guthrie, Chủ tịch Ủy ban Năng lượng và Thương mại Hạ viện, cơ quan xử lý chi tiêu y tế, Đảng Cộng hòa cho rằng khoản tiết kiệm này cho phép họ gia hạn cắt giảm thuế và giữ lời hứa với các gia đình trung lưu chăm chỉ.
Ngược lại, Dân biểu Frank Pallone, thành viên cấp cao Đảng Dân chủ trong ủy ban, gọi các khoản cắt giảm là “đáng xấu hổ” và về cơ bản là một nỗ lực khác để bãi bỏ Obamacare. Ông cảnh báo rằng nếu dự luật này được thông qua, hàng triệu người Mỹ sẽ mất bảo hiểm, bệnh viện sẽ đóng cửa, người cao tuổi khó tiếp cận dịch vụ chăm sóc cần thiết và phí bảo hiểm sẽ tăng cho hàng triệu người khác.
Theo ước tính sơ bộ từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) độc lập, các đề xuất này có thể khiến số người có bảo hiểm y tế giảm 8,6 triệu người trong thập kỷ tới. Đây là con số đáng kể, cho thấy tác động không nhỏ đến hệ thống y tế và đời sống người dân.
Các thay đổi trọng tâm đối với Medicaid bao gồm yêu cầu “tham gia cộng đồng” mới, đòi hỏi người trưởng thành khỏe mạnh không có người phụ thuộc phải làm việc, học tập hoặc phục vụ cộng đồng ít nhất 80 giờ mỗi tháng. Người tham gia chương trình cũng sẽ phải xác minh điều kiện đủ điều kiện hai lần mỗi năm thay vì chỉ một lần. Những quy định này có thể tạo ra rào cản, khiến nhiều người khó duy trì bảo hiểm, đặc biệt là những người ở vùng sâu vùng xa hoặc gặp khó khăn trong việc đi lại để xác minh thông tin.
Dự luật cũng cắt giảm khoản tăng 5% trong nguồn tài trợ liên bang cho các tiểu bang được áp dụng trong đại dịch COVID-19, đồng thời cấm tài trợ liên bang cho người nhập cư chưa chứng minh được quốc tịch. Ngoài ra, dự luật còn đóng băng “thuế nhà cung cấp” mà một số tiểu bang sử dụng để tài trợ cho Medicaid, điều mà Đảng Cộng hòa cho là một lỗ hổng gây lạm dụng hệ thống.
Ngoài y tế, dự luật còn bao gồm các điều khoản về năng lượng, đảo ngược một số chiến lược chống biến đổi khí hậu mà Tổng thống Joe Biden đã ký thành luật. Cụ thể, dự luật đề xuất thu hồi quỹ cho các chương trình cho vay và đầu tư năng lượng, đồng thời đẩy nhanh cấp phép cho phát triển khí đốt tự nhiên và đường ống dẫn dầu.
Đảng Cộng hòa đang chạy đua để thông qua dự luật lớn này trước hạn chót là Ngày Tưởng niệm theo chỉ đạo của Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson. Tuy nhiên, con đường phía trước không chắc chắn về mặt chính trị. Hơn một chục dân biểu Cộng hòa đã bày tỏ không ủng hộ việc cắt giảm các chương trình an sinh xã hội về y tế mà người dân ở quê nhà họ phụ thuộc. Ngay cả Tổng Thống Trump cũng từng tuyên bố sẽ không cắt giảm Medicaid, tạo ra một tình thế phức tạp.
Nhìn chung, đây là một dự luật đầy tham vọng của Đảng Cộng hòa, với mục tiêu kép là cắt giảm chi tiêu và gia hạn cắt giảm thuế. Tuy nhiên, những tác động tiềm tàng đối với hàng triệu người Mỹ đang phụ thuộc vào Medicaid đang gây ra lo ngại sâu sắc và hứa hẹn một cuộc tranh luận gay gắt tại Quốc hội.
Theo tin từ ABC News ngày 12/05/2025.
