Đối với những người cùng chuyến đi, Hannah Brehm có lẽ trông giống như đang đi “babymoon” muộn khi thai kỳ đã bước sang tam cá nguyệt thứ ba. Nhưng cô và chồng đã nhận được một chẩn đoán đau lòng: não của em bé không phát triển bình thường. Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng nếu tiếp tục, con trai họ có thể sẽ chỉ biết đến đau đớn và khổ sở. Cặp đôi ở Minnesota này quyết định không mạo hiểm.
Thay vào đó, họ đến Colorado, nơi trong nhiều thập kỷ, Phòng khám Phá thai Boulder đã là điểm đến cho những phụ nữ muốn chấm dứt thai kỳ ở tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba vì lý do y tế, như trường hợp của Brehm, hoặc các hoàn cảnh khác.
Sau hơn 50 năm hoạt động, phòng khám này đã lặng lẽ đóng cửa vào tháng trước. Điều này khiến số lượng cơ sở y tế cung cấp dịch vụ phá thai sau tuần 28 ở Mỹ chỉ còn rất ít, nhiều nơi chỉ nhận bệnh nhân theo từng trường hợp cụ thể.
Người sáng lập phòng khám, bác sĩ Warren Hern 87 tuổi, bày tỏ sự thất vọng sâu sắc: “Việc tiếp tục hoạt động đã trở nên bất khả thi, nhưng đóng cửa là một trong những quyết định đau đớn nhất cuộc đời tôi.”
Những người phản đối phá thai đã ăn mừng sự kiện này, gọi đó là một bước tiến trong việc bảo vệ bà mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, các bệnh nhân cũ và những người ủng hộ quyền sinh sản lo ngại về tác động của việc mất đi một nguồn lực vốn đã rất hạn chế này.
Hannah Brehm, chia sẻ về trải nghiệm của mình năm 2022, nói: “Rất có thể điều đó sẽ không xảy ra với bạn. Và tôi hy vọng nó không xảy ra với người thân yêu của bạn, nhưng nó vẫn đang diễn ra.”
Dữ liệu liên bang cho thấy chỉ khoảng 1% các ca phá thai diễn ra sau tuần 21 của thai kỳ, nhưng các chuyên gia tin rằng con số này có thể cao hơn vì một số bang, bao gồm California, không cung cấp số liệu thống kê đầy đủ cho chính phủ liên bang.
Lý do cho việc phá thai muộn rất đa dạng. Một số chẩn đoán như bất thường về giải phẫu hoặc rối loạn di truyền chỉ có thể được phát hiện sau tuần 20 hoặc muộn hơn. Một số phụ nữ khác có thể không phát hiện mình mang thai cho đến khi thai kỳ đã qua tam cá nguyệt đầu tiên. Thêm vào đó, hàng triệu phụ nữ sống ở các bang có luật cấm phá thai nghiêm ngặt buộc họ phải di chuyển xa, điều này thường mất nhiều thời gian để sắp xếp cuộc hẹn, gom góp tiền bạc và đi lại hàng trăm dặm, khiến thai kỳ tiến triển sang giai đoạn muộn hơn.
Sarah Watkins đã đi từ Georgia đến phòng khám Boulder vào năm 2019, khi thai gần 25 tuần, sau khi biết em bé mắc hội chứng Trisomy 18, một bất thường nhiễm sắc thể khiến em bé có khả năng cao sẽ tử vong trong bụng mẹ hoặc ngay sau khi sinh. Một xét nghiệm sàng lọc máu di truyền ở tuần 10 trước đó đã bỏ qua khả năng này, chỉ đến khi siêu âm chi tiết ở tam cá nguyệt thứ hai mới phát hiện ra vấn đề.
Cô nói: “Bạn có thể làm mọi thứ đúng sách vở, nhưng vẫn không thể biết được một số điều cho đến khi siêu âm ở tuần 20, và đôi khi còn muộn hơn. Và với tư cách là một người mẹ, tôi không muốn con bé phải cảm thấy dù chỉ một khoảnh khắc đau đớn hay khổ sở. Đó là lý do tôi đưa ra quyết định đó.” Watkins mô tả dịch vụ chăm sóc y tế cô nhận được tại phòng khám của bác sĩ Hern rất chu đáo và tận tâm. Tuy nhiên, cô cũng nói rằng việc phải đi đến một nơi có nhiều lớp kính chống đạn và đám đông người biểu tình là một trải nghiệm đầy ám ảnh.
Trong nhiều năm, bác sĩ Hern là nhà cung cấp dịch vụ phá thai muộn duy nhất ở Mỹ, bắt đầu từ năm 1973. Ông đã phát triển các kỹ thuật chuyên biệt và thậm chí cải tiến một số dụng cụ để đảm bảo kết quả sức khỏe tốt hơn. Nhưng việc cung cấp dịch vụ phá thai muộn đi kèm với nhiều rủi ro.
Ông và đội ngũ y tế của mình liên tục nhận được những lời đe dọa giết người. Phòng khám từng bị bắn thủng cửa sổ năm lần vào năm 1988. Năm đồng nghiệp của bác sĩ Hern, những người cung cấp dịch vụ tương tự, đã bị ám sát trong suốt sự nghiệp của ông, bao gồm cả vụ sát hại bác sĩ George Tiller ở Kansas năm 2009.
Khi bác sĩ Hern thông báo đóng cửa phòng khám vào cuối tháng 4, nhóm phản đối phá thai Susan B. Anthony Pro-Life America đã tuyên bố tin tức này là một “CHIẾN THẮNG” trên mạng xã hội.
Bác sĩ Hern nói rằng công việc này luôn xứng đáng. Ông nhớ lại một trong những bệnh nhân đầu tiên của mình, người không thể tin được sự sạch sẽ của phòng phẫu thuật; trước đó cô đã phá thai bất hợp pháp trong điều kiện tồi tệ khiến cô cảm thấy nhục nhã và sợ hãi.
“Cô ấy nhìn lên tôi và nói ‘Làm ơn, đừng bao giờ ngừng làm điều này’,” bác sĩ Hern kể lại. “Vì vậy, tôi đã không ngừng. Cho đến bây giờ.”
Cuối cùng, các vấn đề tài chính khiến việc duy trì hoạt động phòng khám gần như không thể. Bác sĩ Hern cho biết bệnh nhân ngày càng gặp khó khăn trong việc chi trả cho thủ thuật, vốn có chi phí khoảng 10.000 USD và thường không được bảo hiểm chi trả. Các nhà tài trợ cá nhân lâu năm cũng giảm dần.
Bác sĩ Hern đã làm việc với nhiều bác sĩ trong nhiều thập kỷ, hy vọng một ngày nào đó họ sẽ tiếp quản phòng khám của ông, nhưng điều đó chưa bao giờ thành hiện thực.
Ông nói: “Tôi đã phải đưa ra quyết định dựa trên tình hình hiện tại rằng chúng tôi không thể tiếp tục. Điều đó rất, rất đau đớn. Tôi coi đây là thất bại cá nhân của mình.”
Theo Later Abortion Initiative của Ibis Reproductive Health, có chưa đến 20 phòng khám cung cấp dịch vụ phá thai sau tuần 24 ở Mỹ – mặc dù con số này chưa đầy đủ và không bao gồm các bệnh viện cùng một số phòng khám khác vì lý do an ninh.
Hiện tại, nhóm này liệt kê ba phòng khám – ở New Mexico, Maryland và Washington, D.C. – cung cấp dịch vụ sau tuần 28. Năm phòng khám khác – ở Maryland, New Jersey, New York, Oregon và bang Washington – sẽ xem xét bệnh nhân tùy thuộc vào khuyến nghị của bác sĩ hoặc tình trạng thai nhi và bà mẹ.
“Tôi nghĩ bác sĩ Hern đã là người tiên phong cho các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực phá thai muộn,” Jane Armstrong, một nhà trị liệu được cấp phép ở Texas, người hiện đang hỗ trợ các gia đình chấm dứt thai kỳ vì lý do y tế, cho biết. Cô đã chấm dứt thai kỳ của mình vào khoảng tuần 21 năm 2021. “Ai sẽ tiếp tục gánh vác? Chúng ta thực sự cần một người tiên phong mới ngay lúc này.”
Hàng chục bang ở Mỹ có luật cấm phá thai ở mọi giai đoạn thai kỳ và bốn bang khác cấm sau khoảng sáu tuần. Các tổ chức hỗ trợ tài chính cho việc phá thai cho biết các lệnh cấm này làm tăng nhu cầu phá thai muộn. Khi mọi người phải di chuyển đến bang khác, thường mất nhiều thời gian hơn để đặt lịch hẹn, gom góp tiền bạc và di chuyển hàng trăm dặm.
Anna Rupani, giám đốc điều hành của Fund Texas Choice, nói: “Mỗi khi một phòng khám đóng cửa, nó đều ảnh hưởng đến mọi người và loại hình chăm sóc mà họ nhận được.”
Ngay sau khi tòa án tối cao lật đổ án lệ Roe v. Wade vào năm 2022, một phòng khám phá thai ở mọi giai đoạn thai kỳ đã mở cửa ở Maryland – một sự hợp tác giữa nữ hộ sinh được chứng nhận Morgan Nuzzo và bác sĩ Diane Horvath, một bác sĩ sản phụ khoa chuyên về kế hoạch hóa gia đình phức tạp.
Họ bày tỏ lo ngại về nhiều vấn đề liên quan đến quyền sinh sản, bao gồm cả động thái của chính quyền Tổng Thống Donald Trump nhằm hạn chế truy tố những người bị cáo buộc cản trở lối vào các phòng khám phá thai và trung tâm sức khỏe sinh sản. Nhưng họ cũng được tiếp thêm động lực bởi số lượng đơn đăng ký áp đảo từ các nhà cung cấp dịch vụ mỗi khi họ đăng tuyển vị trí, và cho biết số lượng phòng khám cung cấp dịch vụ phá thai muộn đã tăng lên kể từ khi Roe bị lật đổ.
Bác sĩ Horvath nói: “Loại hình chăm sóc này vẫn có sẵn. Nó hiếm hơn so với vài tuần trước, nhưng chúng tôi muốn nói to và rõ rằng cánh cửa của chúng tôi vẫn mở và có những nơi khác vẫn mở.”
Theo tin từ Seattle Times ngày 11/05/2025, việc mất đi một cơ sở lâu đời như phòng khám Boulder là một tổn thất lớn cho những người cần sự giúp đỡ trong những hoàn cảnh y tế phức tạp và đau lòng nhất.
