Trước khi tìm ra ứng viên Tổng Thống của mình cho năm 2028, Đảng Dân Chủ đang phải đau đầu với một câu hỏi không hề nhỏ: Bang nào sẽ được “mở màn” cho cuộc đua sơ bộ?
Nhớ lại năm 2022, Tổng Thống Joe Biden đã tạo ra một sự thay đổi lớn trong lịch trình bầu cử sơ bộ năm 2024, đẩy bang South Carolina lên trước các bang truyền thống như Iowa, New Hampshire và Nevada. Giờ đây, khi năm 2028 còn gần hai năm nữa, các bang này lại đang rục rịch vận động để giành lấy vị trí dẫn đầu.
Đây là một quyết định khá nhạy cảm cho Đảng Dân Chủ, đặc biệt sau khi để mất Nhà Trắng vào tay Đảng Cộng Hòa của Tổng Thống Donald Trump trong cuộc bầu cử vừa qua. Mỗi bang có những lợi thế riêng, có thể giúp ứng viên này nhưng lại làm khó ứng viên khác, đồng thời ảnh hưởng đến việc nhóm cử tri nào trong Đảng sẽ có tiếng nói đầu tiên.
Hiện tại, các ứng viên tiềm năng cho năm 2028 đã bắt đầu “ghé thăm” các bang này, cho thấy họ đang tính toán con đường tranh cử của mình. Ví dụ, Thống đốc Illinois JB Pritzker, người da trắng, đã đến New Hampshire, một bang chủ yếu là người da trắng với cử tri năng động. Ngược lại, Thống đốc Maryland Wes Moore, thống đốc da màu đầu tiên của bang, sẽ xuất hiện tại South Carolina, nơi cử tri da màu đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong Đảng Dân Chủ.
Pete Buttigieg, cựu Bộ trưởng Giao thông và từng tranh cử năm 2020, cũng sẽ có mặt tại Iowa. Ông từng có kết quả tốt ở Iowa năm 2020, dù cuộc bỏ phiếu năm đó gặp trục trặc kỹ thuật.
Theo tin từ Associated Press, việc Tổng Thống Biden thúc đẩy South Carolina đi đầu năm 2024 là để có một bang đa dạng hơn Iowa truyền thống (khoảng 90% dân số da trắng). Iowa đã mất vị thế dẫn đầu kéo dài 5 thập kỷ, dù luật bang vẫn yêu cầu họ tổ chức bỏ phiếu sớm nhất. Năm 2024, Iowa vẫn bỏ phiếu sớm nhưng kết quả được công bố muộn hơn.
Ông Scott Brennan, thành viên Ủy ban Quy tắc và Điều lệ của DNC (Ủy ban Toàn quốc Đảng Dân Chủ) và từng là chủ tịch Đảng Dân Chủ Iowa, cho rằng Tổng Thống Biden đã chọn lịch trình có lợi cho ông ấy. Ông nói: “Khi bạn là tổng thống, bạn có thể làm những điều đó. Nhưng tôi không nghĩ người dân Iowa thấy điều đó công bằng.” Tuy nhiên, lãnh đạo Đảng Dân Chủ Iowa vẫn hy vọng có cơ hội công bằng để được xem xét là bang đi đầu vào năm 2028.
Trong khi đó, New Hampshire đã “nổi loạn” vào năm 2024 khi tổ chức bầu cử sơ bộ không được DNC chấp thuận vào tháng 1. Tổng Thống Biden không có tên trên phiếu nhưng vẫn thắng nhờ phiếu ghi tên (write-in). Ba tháng sau, DNC đã bỏ ý định không công nhận đại biểu của bang này tại đại hội toàn quốc. Chủ tịch Đảng Dân Chủ New Hampshire, Ray Buckley, tin rằng cuộc đua giành vị trí đầu năm 2028 sẽ “công bằng hơn nhiều”, và luật bang New Hampshire yêu cầu họ phải tổ chức bầu cử sơ bộ trước bất kỳ bang nào khác là một lợi thế.
Nevada, bang chưa bao giờ đi đầu, cũng đang nỗ lực vận động. Lãnh đạo Đảng Dân Chủ Nevada, Daniele Monroe-Moreno, nhấn mạnh sự đa dạng về sắc tộc (30% gốc Latinh, cùng với cộng đồng da màu và gốc Á đáng kể), sự hiện diện của công đoàn và là một bang chiến trường quan trọng. Bà lập luận rằng Nevada phản ánh tốt hơn nước Mỹ đang phát triển và tầng lớp lao động, cử tri da màu, so với các bang ít đa dạng hơn.
South Carolina, bang đi đầu năm 2024 và nơi cử tri da màu đóng vai trò quyết định, cũng muốn giữ vững vị trí số 1. Bà Christale Spain, dự kiến sẽ tiếp tục làm chủ tịch Đảng Dân Chủ bang, khẳng định sẽ đấu tranh để South Carolina vẫn là bang đầu tiên. Bà cho rằng South Carolina mang lại nhiều giá trị cho quá trình bầu cử sơ bộ của Đảng Dân Chủ, đặc biệt là vai trò của cộng đồng da màu.
Quyết định cuối cùng về lịch trình năm 2028 sẽ do DNC đưa ra, có lẽ là vào thời điểm gần hơn với cuộc bầu cử.
