Một cố vấn hàng đầu của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump, ông Stephen Miller, mới đây đã đưa ra bình luận gây chú ý về khả năng chính quyền đang xem xét việc đình chỉ quyền được xét xử theo luật định (due process) đối với những người nhập cư không có giấy tờ hợp pháp tại Mỹ.
Phát biểu bên ngoài Tòa Bạch Ốc, ông Miller cho biết chính quyền đang “tích cực xem xét” hành động này. Ông viện dẫn Hiến pháp Hoa Kỳ, cụ thể là điều khoản cho phép đình chỉ lệnh habeas corpus (quyền yêu cầu xem xét tính hợp pháp của việc giam giữ) trong trường hợp xảy ra “cuộc xâm lược”.
Ông Miller cũng bày tỏ sự không hài lòng với hệ thống tòa án, cho rằng “những thẩm phán cực đoan” đang “gây chiến” không chỉ với nhánh hành pháp mà còn cả nhánh lập pháp. Ông nói rằng các quyết định của tòa án sẽ ảnh hưởng đến lựa chọn cuối cùng của Tổng Thống.
Tổng Thống Donald Trump trước đây cũng nhiều lần bày tỏ sự bực bội về việc các quy định về due process làm chậm quá trình trục xuất hàng loạt. Trong một cuộc phỏng vấn với NBC News, khi được hỏi liệu ông có cần tuân thủ Hiến pháp hay không, Tổng Thống Trump đã trả lời “Tôi không biết” và nói thêm rằng ông có “những luật sư xuất sắc” sẽ tuân theo phán quyết của Tòa án Tối cao.
Hiến pháp Hoa Kỳ quy định rõ “không ai” bị “tước đoạt mạng sống, tự do hoặc tài sản mà không được xét xử theo đúng quy trình pháp luật”. Tòa án Tối cao từ lâu đã công nhận rằng người không phải là công dân cũng có những quyền cơ bản nhất định. Tuy nhiên, Tổng Thống Trump cho rằng những biện pháp bảo vệ này tốn quá nhiều thời gian, đặc biệt khi ông muốn trục xuất những người mà ông cho là “kẻ giết người” hay “buôn ma túy”.
Điều khoản trong Hiến pháp cho phép đình chỉ lệnh habeas corpus trong trường hợp “nổi loạn hoặc xâm lược” khi an toàn công cộng đòi hỏi. Tổng Thống Trump từng tuyên bố Mỹ đang bị “xâm lược” hồi tháng 3 khi ông viện dẫn Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc (Alien Enemies Act) để gửi các thành viên băng đảng Tren de Aragua về El Salvador. Tuy nhiên, ba thẩm phán liên bang ở các bang khác nhau đã phán quyết rằng hoạt động tội phạm của băng đảng này không cấu thành một “cuộc xâm lược”.
Tòa án Tối cao chưa đưa ra phán quyết cuối cùng về vấn đề “xâm lược” này, nhưng trong một phán quyết tháng trước, Tòa đã khẳng định những người bị giam giữ theo Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc vẫn có quyền được thông báo về việc trục xuất và có thời gian hợp lý để tìm kiếm sự cứu trợ pháp lý trước khi bị trục xuất.
Việc đình chỉ lệnh habeas corpus là một biện pháp đặc biệt và hiếm khi được sử dụng trong lịch sử Hoa Kỳ, thường chỉ xảy ra trong các tình huống khẩn cấp quốc gia như Nội chiến hay sau vụ tấn công Trân Châu Cảng. Việc chính quyền xem xét áp dụng biện pháp này trong bối cảnh nhập cư cho thấy mức độ căng thẳng và quyết liệt trong chính sách biên giới hiện tại.
Theo tin từ NBC News.
