Một bé gái 11 tuổi mang quốc tịch Mỹ, đang trong giai đoạn hồi phục sau ca phẫu thuật khối u não hiếm gặp, vừa đón sinh nhật xa nhà. Em là một trong bốn đứa trẻ mang quốc tịch Mỹ đã bị đưa về Mexico cùng cha mẹ không có giấy tờ hợp pháp cách đây ba tháng.
Gia đình em bị trục xuất từ Texas sau khi bị chặn lại tại một trạm kiểm soát di trú trên đường đến Houston để khám bệnh khẩn cấp cho con gái. Họ cho biết đã trình bày giấy tờ từ bác sĩ và luật sư, nhưng vẫn bị bắt giữ. Cha mẹ em không có tiền án tiền sự, và đang trong quá trình xin visa T dành cho nạn nhân buôn người.
Sau 24 giờ bị giam giữ cùng các con, cha mẹ em và 5 người con (bốn người mang quốc tịch Mỹ, một người không) đã bị đưa đến biên giới và thả sang phía Mexico. Đối mặt với quyết định “bất khả thi” là chia lìa vĩnh viễn hoặc bị trục xuất cùng nhau, họ đã chọn đi cùng các con.
Hiện tại, gia đình đang ở một khu vực tại Mexico mà họ lo sợ về sự an toàn, đặc biệt khi nơi này được biết đến với các vụ bắt cóc công dân Mỹ. Ưu tiên hàng đầu của họ là tìm cách trở lại Mỹ để con gái có thể tiếp tục điều trị y tế chuyên sâu.
Khối u não của bé gái được chẩn đoán năm ngoái và em đã phẫu thuật. Tuy nhiên, tình trạng này được mô tả là một “tình trạng mới lạ” chưa được đặt tên cụ thể. Các bác sĩ chuyên khoa tại Mỹ là những người có kinh nghiệm cần thiết để theo dõi ca bệnh này, yêu cầu kiểm tra và chụp chiếu ba tháng một lần. Ca phẫu thuật đã cứu sống em nhưng để lại di chứng ảnh hưởng đến khả năng nói và vận động bên phải cơ thể. Trước khi bị trục xuất, em thường xuyên tái khám, trị liệu phục hồi chức năng và uống thuốc chống co giật.
Việc tiếp cận y tế tại Mexico gặp nhiều khó khăn. Theo thông tin từ nhóm hỗ trợ pháp lý, phải mất hai ngày với vô số cuộc gọi mới sắp xếp được lịch khám và chụp MRI tạm thời cho em ở Monterrey. Điều này cho thấy việc chăm sóc y tế cần thiết cho em ở đây là một thách thức lớn.
Gia đình đang nỗ lực xin giấy phép nhân đạo (humanitarian parole) để được quay lại Mỹ. Họ đang nhận được sự hỗ trợ từ một số thành viên Quốc hội, bao gồm các Dân biểu Adriano Espaillat, Sylvia Garcia và Joaquin Castro, những người dự kiến gặp gỡ gia đình tại Monterrey. Các luật sư đại diện cho biết sự quan tâm của công chúng và áp lực từ các nhà lập pháp là rất quan trọng trong những trường hợp như thế này.
Đáng chú ý, đây không phải là trường hợp cá biệt. Theo nguồn tin NBC News, đã có ít nhất năm trường hợp tương tự được công khai, trong đó công dân Mỹ là trẻ em bị trục xuất cùng cha mẹ không có giấy tờ, bao gồm cả một bé trai 4 tuổi mắc ung thư giai đoạn 4 bị đưa về Honduras tháng trước.
Phía Bộ An ninh Nội địa (DHS) Hoa Kỳ trước đó đã phản hồi về các trường hợp tương tự, cho rằng thông tin về việc trục xuất trẻ em Mỹ là “không chính xác”. Họ nhấn mạnh rằng khi cha mẹ không có giấy tờ bị xử lý theo lệnh trục xuất nhanh và không tuân thủ, họ sẽ phải đối mặt với hậu quả. DHS cũng cho biết cha mẹ luôn được hỏi liệu họ muốn bị đưa về cùng con hay muốn gửi con cho người thân chăm sóc. Họ còn đề cập đến việc cha mẹ có thể “tự nguyện rời đi” bằng cách sử dụng ứng dụng CBP One, một công cụ được phát triển dưới chính quyền Trump.
Tuy nhiên, mẹ của bé gái 11 tuổi chia sẻ từ Mexico rằng khi bị giam giữ, họ đã phải đưa ra quyết định “tồi tệ nhất, một quyết định bất khả thi” giữa việc bị chia cắt vĩnh viễn với các con hoặc bị trục xuất cùng nhau.
Việc cha mẹ không có giấy tờ bị bắt giữ tiềm ẩn nguy cơ mất quyền nuôi con. Nếu không có giấy ủy quyền hoặc thỏa thuận giám hộ hợp pháp, trẻ em mang quốc tịch Mỹ có thể bị đưa vào hệ thống chăm sóc nuôi dưỡng của Mỹ, khiến việc đoàn tụ sau này trở nên vô cùng khó khăn.
Gia đình dự định nộp đơn xin giấy phép nhân đạo trong tháng này. Theo trang web của Sở Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS), các lý do khẩn cấp để xin giấy phép này có thể bao gồm việc cần điều trị y tế quan trọng hoặc chăm sóc người thân bị bệnh nặng. Hy vọng của họ là sự ủng hộ từ Quốc hội sẽ giúp đơn xin của họ được chấp thuận, cho phép bé gái trở lại Mỹ để tiếp tục cuộc chiến giành lại sức khỏe.
