Các nhà lập pháp tại North Carolina vừa có một tuần làm việc gấp rút trước hạn chót quan trọng, tập trung vào các vấn đề nóng bỏng như quyền tiếp cận súng, quyền của phụ huynh và cách ứng phó với tình trạng nhập cư không giấy tờ.
Không giống những năm trước thường có các phiên họp đêm khuya đầy tranh cãi, kỳ họp lần này có vẻ có trật tự hơn. Nhiều dự luật ưu tiên của phe Cộng hòa đã kịp thời được thông qua tại ít nhất một viện của Quốc hội bang trước “hạn chót chuyển tiếp” (crossover deadline) vào thứ Năm vừa qua, đảm bảo chúng vẫn còn cơ hội trở thành luật.
Theo tin từ ABC News, một số dự luật đáng chú ý đã được thông qua bao gồm: việc cấp giấy phép mang súng ngắn che giấu trọn đời và nới lỏng yêu cầu huấn luyện khi gia hạn; cấm người nhập cư không giấy tờ nhận một số phúc lợi của bang; và yêu cầu trẻ vị thành niên phải có sự đồng ý của phụ huynh đối với nhiều loại điều trị y tế hơn.
Cụ thể về vấn đề súng đạn, Hạ viện đã thông qua dự luật cho phép cấp giấy phép mang súng che giấu trọn đời. Phe Dân chủ bày tỏ lo ngại rằng việc bỏ qua quy trình gia hạn định kỳ sẽ không thể cập nhật được các thay đổi về tình trạng sức khỏe tâm thần hay nghiện ngập của người sở hữu súng. Tuy nhiên, phe Cộng hòa lập luận rằng giấy phép không ngăn chặn hành vi xấu.
Cả Hạ viện và Thượng viện cũng đã thông qua các dự luật riêng rẽ cho phép một số người có giấy phép mang súng che giấu (như giáo viên) được phép mang súng vào trường học tư thục từ mẫu giáo đến lớp 12, nếu được ban lãnh đạo trường cho phép, nhằm tăng cường an ninh trường học.
Liên quan đến chính sách siết chặt nhập cư của Tổng thống đương nhiệm Donald Trump, Hạ viện đã thông qua dự luật cấm một số cơ quan nhà nước cung cấp phúc lợi cho người nhập cư không giấy tờ. Các trường đại học công lập cũng được yêu cầu xác minh người nộp đơn là cư dân hợp pháp của Mỹ mới được xem xét học phí nội bang và hỗ trợ tài chính.
Về quyền của phụ huynh, một dự luật được Hạ viện thông qua yêu cầu trẻ vị thành niên cần sự đồng ý của phụ huynh cho hầu hết các điều trị y tế, trừ trường hợp mang thai. Luật hiện hành cho phép trẻ vị thành niên tự quyết định điều trị các bệnh lây qua đường tình dục, mang thai, lạm dụng chất gây nghiện và các vấn đề sức khỏe tâm thần. Phe Cộng hòa cho rằng dự luật này duy trì “vai trò thiết yếu” của phụ huynh, trong khi phe Dân chủ lo ngại nó có thể khiến thanh thiếu niên ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ cho các vấn đề nhạy cảm.
Một dự luật khác được Thượng viện thông qua nhằm bảo vệ phụ huynh khỏi bị cáo buộc bỏ bê con cái chỉ vì nuôi dạy con theo giới tính khi sinh.
Một dự luật đáng chú ý nhưng không kịp vượt qua hạn chót là mở rộng các phương pháp tử hình của bang từ chỉ tiêm thuốc độc sang cả ghế điện và xử bắn. North Carolina chưa thực hiện án tử hình nào kể từ năm 2006 do các vấn đề pháp lý.
Tiếp theo, lãnh đạo Hạ viện và Thượng viện sẽ quyết định số phận của các dự luật được viện kia thông qua. Quá trình ngân sách bang cũng đang được đẩy nhanh, với dự kiến Hạ viện sẽ thông qua kế hoạch chi tiêu hai năm của mình trước cuối tháng Năm.
Trong bối cảnh này, Thống đốc mới của bang, ông Josh Stein thuộc Đảng Dân chủ, cũng có những ý tưởng riêng về ngân sách và luật pháp. Quyền phủ quyết của ông có thể có trọng lượng lớn hơn, bởi phe Cộng hòa hiện chỉ còn thiếu một ghế để đạt đa số tuyệt đối có thể bác bỏ quyền phủ quyết này.
