Một phòng khám chuyên sàng lọc và điều trị các bệnh liên quan đến amiăng tại thị trấn nhỏ Libby, bang Montana, nơi hàng ngàn người mắc bệnh do hít phải bụi độc từ một mỏ gần đó, vừa bị chính quyền địa phương đóng cửa đột ngột.
Văn phòng Cảnh sát trưởng Hạt Lincoln đã thực hiện lệnh đóng cửa Trung tâm Bệnh liên quan đến Amiăng (CARD) vào thứ Tư vừa qua. Thị trấn Libby, với khoảng 3.000 dân, nằm gần một mỏ sản xuất amiăng trong nhiều thập kỷ, và phòng khám CARD là tuyến đầu hỗ trợ các nạn nhân.
Theo tin từ ABC News ngày 08/05/2025, việc đóng cửa diễn ra sau một phán quyết của tòa án yêu cầu tịch biên tài sản của phòng khám để trả nợ cho công ty đường sắt BNSF. Trước đó, tòa án Montana từng xác định BNSF có phần trách nhiệm trong việc gây ô nhiễm khi vận chuyển vật liệu nhiễm độc từ mỏ đi qua thị trấn. BNSF cũng đang đối mặt với nhiều vụ kiện riêng lẻ từ các nạn nhân amiăng.
Tuy nhiên, BNSF đã thắng kiện trong một vụ kiện năm 2023, cáo buộc phòng khám CARD gian lận khi chẩn đoán sai cho một số bệnh nhân để họ đủ điều kiện nhận trợ cấp của chính phủ, dù biết họ không thực sự bị bệnh. BNSF đã thách thức hơn 2.000 chẩn đoán của phòng khám, và 337 trường hợp bị tòa án xác định là sai.
BNSF khởi kiện thay mặt chính phủ liên bang, đơn vị cung cấp dịch vụ Medicare đặc biệt cho các nạn nhân amiăng ở Libby. BNSF được hưởng một phần trong khoản bồi thường 6 triệu USD từ phòng khám. Sau khi cộng thêm phí luật sư, án phí và lãi suất, BNSF cho biết hiện phòng khám còn nợ họ 3,1 triệu USD.
Bà Tracy McNew, Giám đốc điều hành phòng khám CARD, bày tỏ lo ngại rằng việc đóng cửa sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng tại khu vực Libby, khi ít người được sàng lọc các vấn đề sức khỏe liên quan đến amiăng hơn. Bà khẳng định CARD vẫn cam kết với bệnh nhân và cộng đồng Libby, sẽ chiến đấu để mở cửa trở lại sớm nhất có thể.
Phòng khám CARD đã hoạt động hơn 20 năm, cung cấp dịch vụ sàng lọc, theo dõi và điều trị cho bệnh nhân mắc các vấn đề do phơi nhiễm amiăng. Phòng khám đã tuyên bố phá sản sau phán quyết trong vụ kiện gian lận. Tuy nhiên, họ vẫn tiếp tục hoạt động và chưa trả tiền theo một thỏa thuận phá sản với chính phủ liên bang (có sự tham gia của BNSF). Luật sư của CARD cho rằng nỗ lực thu nợ của BNSF đã vi phạm thỏa thuận phá sản này.
Vụ việc này cho thấy những thách thức phức tạp mà các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm môi trường phải đối mặt, ngay cả khi đã có những nỗ lực hỗ trợ y tế. Việc một phòng khám chuyên biệt bị đóng cửa chắc chắn là một cú sốc lớn đối với những người dân vốn đã chịu nhiều đau khổ tại Libby.
