Trong phiên điều trần trước Thượng viện về ngân sách Bộ An ninh Nội địa (DHS) cho năm tài khóa 2026, Bộ trưởng Kristi Noem đã có màn tranh cãi nảy lửa với các Thượng nghị sĩ Dân chủ, đặc biệt là về trường hợp của Kilmar Abrego Garcia và cách DHS chi tiêu.
Thượng nghị sĩ Chris Van Hollen (bang Maryland), người từng đến El Salvador gặp Abrego Garcia, đã chất vấn Bộ trưởng Noem liệu chính quyền Trump có tuân thủ phán quyết của Tối cao Pháp viện yêu cầu tạo điều kiện cho Abrego Garcia trở lại Mỹ hay không. Bộ trưởng Noem trả lời chung chung rằng chính phủ đang tuân thủ lệnh tòa nhưng không xác nhận có cho người này quay lại hay không.
Bộ trưởng Noem gay gắt đáp lại: “Điều tôi có thể nói là chúng tôi đang tuân theo lệnh tòa. Việc ông ủng hộ một kẻ khủng bố đã biết rõ là điều đáng báo động.”
Đáp lại, Thượng nghị sĩ Van Hollen khẳng định ông không “bảo lãnh cho người này” mà chỉ quan tâm đến quy trình pháp lý công bằng (due process). Ông còn mỉa mai rằng Bộ trưởng Noem đang phát biểu mang tính chính trị, và Bộ trưởng Noem cũng “đá lại” rằng ông Van Hollen mới là người “biện hộ” cho các nạn nhân của tội phạm do người nhập cư bất hợp pháp gây ra.
Trước đó, Tối cao Pháp viện vào ngày 10/4 đã tái khẳng định phán quyết của tòa án cấp dưới, yêu cầu chính quyền Trump phải tạo điều kiện cho Abrego Garcia trở lại Mỹ sau khi gia đình ông đệ đơn kiện.
Thượng nghị sĩ Chris Murphy (bang Connecticut) cũng gây áp lực lên Bộ trưởng Noem, hỏi liệu bà đã đọc phán quyết Tối cao Pháp viện chưa, nhấn mạnh rằng phán quyết 9-0 yêu cầu Mỹ phải tạo điều kiện cho người này được thả. Bộ trưởng Noem trả lời rằng Garcia là công dân El Salvador, quyết định có trở lại hay không là tùy thuộc vào Tổng thống El Salvador. Bà nhấn mạnh Abrego Garcia không phải công dân Mỹ và là một cá nhân nguy hiểm.
Đầu phiên điều trần, Thượng nghị sĩ Murphy đã chỉ trích dữ dội Bộ trưởng Noem, nói rằng “bộ của bà đã mất kiểm soát.”
“Bà đang chi tiêu như thể không có ngân sách. Bà sắp hết tiền cho năm tài khóa này. Bà đang từ chối chi tiêu bất hợp pháp các khoản tiền đã được Quốc hội ủy quyền và ủy ban này phân bổ,” ông Murphy nói. “Bà đang trắng trợn vi phạm luật pháp từng giờ, từng ngày. Bà từ chối cho phép những người đến biên giới phía Nam nộp đơn xin tị nạn… Bà không có quyền lựa chọn điều đó.”
Ông Murphy còn cho rằng DHS sẽ hết tiền cho các vấn đề di trú vào tháng 7 và cáo buộc bộ này không đảm bảo quy trình pháp lý cho người di cư. “Những gì bà đang làm với cả những cá nhân có quyền hợp pháp ở lại đây, như Kilmar Abrego Garcia, hay những sinh viên chỉ đơn giản là biểu tình phản đối chính sách của ông Trump, là vô đạo đức, và đúng như chủ đề, là bất hợp pháp. Bà không có quyền trục xuất một người có visa du học mà không qua quy trình pháp lý, chỉ vì họ phát ngôn theo cách làm Tổng thống phật ý. Bà không thể trục xuất những người di cư mà tòa án đã cấp bảo vệ nhân đạo khỏi bị trục xuất,” ông Murphy nhấn mạnh.
Bộ trưởng Noem cũng nhắc lại rằng chính quyền Biden trước đây đã cho phép hơn 20 triệu người nhập cảnh bất hợp pháp vào Mỹ.
Ngoài ra, Bộ trưởng Noem còn được hỏi về kế hoạch của chính quyền Trump đối với Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) và Cơ quan An ninh Cơ sở hạ tầng và An ninh Mạng (CISA). Bộ trưởng Noem từng bày tỏ mong muốn giải tán FEMA và trả lại tiền cho các bang.
Thượng nghị sĩ Shelley Moore Capito (bang Tây Virginia), một thành viên Cộng hòa, đã bày tỏ sự thận trọng, đề nghị Bộ trưởng Noem “cân nhắc kỹ” về việc giải tán FEMA. Đây là lần đầu tiên một Thượng nghị sĩ Cộng hòa bày tỏ lo ngại về kế hoạch này. Bà Capito lo ngại các bang nhỏ, thường xuyên chịu thiên tai như lũ lụt, sẽ gặp khó khăn trong việc cung cấp cứu trợ nếu không có FEMA.
“Tôi nghĩ đó là một chức năng thiết yếu, và tôi lo ngại, nếu bà giao tất cả cho các bang, khả năng của các bang để thực sự xử lý việc này là một vấn đề — vì vậy tôi đề nghị bà cân nhắc kỹ,” bà Capito nói.
Về CISA, Bộ trưởng Noem cho rằng dưới thời chính quyền Biden, cơ quan này hoạt động như một “bộ sự thật”, tập trung vào an ninh bầu cử, kiểm duyệt và quyết định đâu là sự thật. Bà nói chính quyền Trump đang đưa CISA trở lại mục tiêu ban đầu của DHS là hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, cũng như cơ sở hạ tầng quan trọng như lưới điện, hệ thống nước, vốn dễ bị tấn công mạng và ảnh hưởng từ nước ngoài.
Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Gary Peters (bang Michigan), một thành viên Dân chủ, lưu ý rằng chỉ có 15 trong số 3.000 nhân viên của CISA làm việc về vấn đề thông tin sai lệch.
Theo tin từ ABC News ngày 8/5/2025.
