Tổng thống Donald Trump mới đây cho biết Mỹ đang tiến gần đến việc hoàn tất một thỏa thuận thương mại “hẹp” với Vương quốc Anh. Đây được xem là một bước đi nhỏ trong bối cảnh Nhà Trắng đang theo đuổi chính sách thuế quan khá mạnh tay trên toàn cầu.
Theo thông tin từ phía Anh, thỏa thuận này sẽ giúp giảm thuế nhập khẩu xe hơi từ Anh vào Mỹ từ 27.5% xuống còn 10%, đồng thời loại bỏ thuế đối với thép nhập khẩu từ Anh. Ngược lại, Anh sẽ giảm bớt các rào cản thương mại đối với thịt bò và ethanol nhập khẩu từ Mỹ.
Thỏa thuận này đã được Tổng thống Trump và Thủ tướng Anh Keir Starmer phê duyệt vào đêm thứ Tư vừa qua, sau nhiều tuần đàm phán căng thẳng. Đây là thỏa thuận đầu tiên mà ông Trump ký kết với một quốc gia khác kể từ khi ông gây sốc với tuyên bố áp thuế quan “chưa từng có” trên toàn thế giới vào tháng trước.
Dù sau đó ông đã tạm dừng áp thuế theo từng quốc gia trong 90 ngày, thị trường và giới doanh nghiệp vẫn tỏ ra lo ngại trước cách tiếp cận thương mại “thất thường” của ông. Nhiều thành viên trong chính quyền Trump từng khoe rằng các nước đang “chạy đua” để ký thỏa thuận mới nhằm tránh thuế cao. Tuy nhiên, ông Trump lại liên tục thay đổi giọng điệu về việc liệu hàng chục thỏa thuận cần thiết có thành hiện thực hay không.
Có lúc ông nói đã “làm được 200 thỏa thuận” (một con số bất khả thi), lúc khác lại tuyên bố “chúng ta không cần ký thỏa thuận!” vì các nước khác “muốn một phần thị trường của chúng ta, còn chúng ta không quan tâm đến thị trường của họ”. Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết chưa có cuộc đàm phán chính thức nào bắt đầu với Trung Quốc – quốc gia mà thị trường mong chờ một thỏa thuận nhất.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell cũng nhận định hôm thứ Tư rằng chính sách thuế quan đã tạo ra một môi trường kinh tế “rất, rất bất ổn”.
Ban đầu, khi thông tin về thỏa thuận với Anh được ông Trump đăng trên mạng xã hội, chứng khoán Mỹ đã tăng điểm trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa. Tuy nhiên, đà tăng này nhanh chóng bị xóa bỏ sau khi nhiều hãng tin đưa tin rằng thỏa thuận này chỉ có “phạm vi giới hạn” và “chung chung”.
Sau đó, ông Trump lại đăng bài viết khác, mô tả thỏa thuận là “đầy đủ và toàn diện”, sẽ “củng cố mối quan hệ giữa Mỹ và Vương quốc Anh trong nhiều năm tới”. Ông cũng nói thêm rằng “nhiều thỏa thuận khác” sẽ nối tiếp, một số đang trong giai đoạn đàm phán “nghiêm túc”.
Ông Trump từng nhiều lần gợi ý rằng các quốc gia nước ngoài rất muốn ký thỏa thuận với Washington để tránh tác động tồi tệ nhất từ làn sóng thuế quan ông công bố tháng trước. Anh là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ.
Việc ông Trump từng ủng hộ Brexit và gợi ý về một thỏa thuận thương mại với Anh ngay trong nhiệm kỳ đầu tiên cho thấy một số nền tảng đã được chuẩn bị trước khi chính sách thuế quan năm nay được đưa ra.
Thỏa thuận này được xem là một điểm cộng cho ông Trump, người từng nói các nước “chết vì muốn làm ăn” sau khi ông công bố thuế quan. Cố vấn thương mại của Trump, Peter Navarro, từng lạc quan cho rằng có thể có “90 thỏa thuận trong 90 ngày”. Tuy nhiên, sau hơn một tháng, đây mới là thỏa thuận đầu tiên.
Ông Trump vẫn phải đối mặt với những chỉ trích rằng thuế quan có thể làm tăng giá cho người tiêu dùng và gây tổn hại nền kinh tế. Bản thân ông cũng thừa nhận thuế nhập khẩu có thể dẫn đến giá cao hơn. Chính sách thuế quan cũng gây ảnh hưởng chính trị, với tỷ lệ ủng hộ của ông Trump về vấn đề này khá thấp trong các cuộc khảo sát gần đây, theo NBC News.
Về phía Anh, quốc gia này rất muốn ký thỏa thuận với Mỹ – đối tác thương mại lớn nhất của mình – để giảm bớt tác động của thuế quan Mỹ lên ngành công nghiệp ô tô, thực phẩm, đồ uống và thép. Sau khi rời Liên minh châu Âu vào năm 2020 (Brexit), Anh đang tích cực tìm kiếm các thỏa thuận mới để thay thế thương mại thông suốt trước đây.
Tuy nhiên, ngân hàng JPMorgan nhận định thỏa thuận với Anh có phạm vi hạn chế và tác động kinh tế đối với Anh sẽ “rất nhỏ”, cho rằng động thái này dường như ưu tiên yếu tố chính trị hơn là thực chất kinh tế. JPMorgan cũng dự đoán thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Anh khó có thể bị loại bỏ hoàn toàn, mà có thể được đặt ở mức cơ bản 10% mà ông Trump áp dụng cho các nước khác.
Tin từ NBC News ngày XX/XX/202X.
