Trong một diễn biến khá bất ngờ, Thượng nghị sĩ Marco Rubio, người từng là đối thủ của cựu Tổng thống Donald Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng, giờ đây lại trở thành cánh tay phải đắc lực của ông Trump.
Ban đầu, nhiều người trong và ngoài chính quyền dự đoán ông Rubio sẽ là một trong những thành viên Nội các đầu tiên bị thay thế, nhất là với quan điểm đối ngoại “diều hâu” trước đây, có vẻ không hoàn toàn khớp với chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump.
Thế nhưng, mọi chuyện lại đi theo hướng ngược lại. Ông Rubio ngày càng được Tổng thống tin tưởng, đến mức hiện đang nắm giữ tới bốn vai trò quan trọng chưa từng có trong chính quyền.
Như lời ông Trump từng nói hồi đầu tháng này: “Khi tôi gặp vấn đề, tôi gọi Marco. Anh ấy giải quyết được.”
Ông Rubio bắt đầu với vị trí Ngoại trưởng, được Thượng viện phê chuẩn gần như tuyệt đối (99-0). Sau đó, ông Trump và đội ngũ của mình đã sáp nhập cơ quan phát triển quốc tế USAID vào Bộ Ngoại giao và bổ nhiệm ông Rubio làm quyền giám đốc. Tiếp theo, ông được giao thêm vai trò quyền lãnh đạo Cơ quan Lưu trữ Quốc gia. Và mới tuần trước, ông còn thay thế Mike Waltz trở thành quyền Cố vấn An ninh Quốc gia.
Andrew Tabler, cựu quan chức cấp cao tại Bộ Ngoại giao và Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC), nhận định đây là “một biểu hiện của sự tin tưởng”, cho thấy Tổng thống quý mến Ngoại trưởng Rubio, bất chấp những dự đoán ban đầu.
Ông Trump gợi ý rằng sự sắp xếp tạm thời này có thể kéo dài tới sáu tháng. Dù điều này thể hiện sự tin cậy của Tổng thống, nhưng nhiều người đặt câu hỏi liệu một người có thể đảm đương hiệu quả bốn trọng trách lớn như vậy cùng lúc hay không.
Joel Rubin, cựu quan chức Bộ Ngoại giao, thẳng thắn bày tỏ: “Marco Rubio rất tài năng nhưng không ai có thể làm được điều đó.” Ông cho rằng khối lượng công việc này “không công bằng với cá nhân, không công bằng với người đóng thuế, và không công bằng với Tổng thống Trump, người cần lời khuyên mạnh mẽ, độc lập từ một cố vấn an ninh quốc gia.”
Lịch sử chỉ ghi nhận Henry Kissinger là người gần nhất từng kiêm nhiệm cả hai chức vụ Ngoại trưởng và Cố vấn An ninh Quốc gia, cách đây nửa thế kỷ (1975-1977). Tuy nhiên, bối cảnh thế giới hiện nay phức tạp hơn rất nhiều.
Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho biết: “Tổng thống đã tập hợp một đội ngũ cực kỳ tài năng, hoàn toàn cam kết đặt nước Mỹ và người dân Mỹ lên hàng đầu. Ngoại trưởng Rubio mong muốn phục vụ với tư cách là cố vấn an ninh quốc gia tạm thời, đồng thời đảm bảo công việc quan trọng tại Bộ Ngoại giao tiếp tục không bị gián đoạn.”
Tuy nhiên, vai trò Cố vấn An ninh Quốc gia truyền thống đòi hỏi sự gần gũi với Tổng thống, sẵn sàng tư vấn bất cứ lúc nào. Điều này khó duy trì khi cùng một người còn phải thường xuyên di chuyển nước ngoài cho các nhiệm vụ ngoại giao.
Việc ông Rubio kiêm nhiệm nhiều vai trò diễn ra sau đợt cải tổ rộng rãi trong Hội đồng An ninh Quốc gia, nơi nhiều nhân sự cấp cao đã rời đi. Tình trạng thiếu hụt nhân sự này, theo nhiều nguồn tin, càng làm tăng áp lực.
Michael Allen, cựu trợ lý đặc biệt của Tổng thống và giám đốc cấp cao tại NSC, nhấn mạnh rằng cố vấn an ninh quốc gia “là một trong những mối quan hệ thân cận nhất của Tổng thống.” Ông cần phải “ở gần Tổng thống mọi lúc, hoặc ít nhất là có thể báo cáo cho Tổng thống bất cứ lúc nào. Vì vậy, đây là thêm nhiệm vụ cho Rubio trong khi họ đã thiếu người.”
Dù vậy, ông Allen cũng thừa nhận sự thoải mái cá nhân của Tổng thống với cố vấn an ninh hàng đầu có thể quan trọng hơn những lo ngại về cấu trúc – ít nhất là trong ngắn hạn.
Mặt khác, một số ý kiến cho rằng việc ông Rubio được thăng chức có thể mang tính biểu tượng nhiều hơn là thực tế, đặc biệt trong một Nhà Trắng nơi ảnh hưởng không phải lúc nào cũng đi đôi với chức danh.
Mark Feierstein, cựu quan chức cấp cao tại USAID, đặt câu hỏi: “Tôi nghĩ vấn đề không phải là ‘Marco Rubio có thể làm bốn việc không?’, mà là ‘Liệu ông ấy có được phép làm công việc duy nhất của mình – là Ngoại trưởng không?’” Ông cho rằng các đối tác nước ngoài có thể thấy ông ấy dễ chịu trong các cuộc họp, nhưng họ không nhất thiết tin rằng ông ấy có thể đưa ra quyết định có trọng lượng.
Ông Feierstein chỉ ra việc giải thể USAID, sự xuất hiện của các cố vấn không chính thức như Stephen Miller, và việc bổ nhiệm các đặc phái viên như Steve Witkoff, những người có thể bỏ qua ông Rubio. “Bạn có rất nhiều người báo cáo trực tiếp cho Trump hoặc người khác. Vì vậy, bây giờ chỉ là hỗn loạn,” ông nói.
Ngay cả lập trường tư tưởng của ông Rubio cũng gây thắc mắc. Từng là người ủng hộ chính sách đối ngoại cứng rắn khi còn ở Thượng viện, trong những tháng gần đây, ông lại điều hành một bộ máy đối ngoại có các hoạt động tiếp cận Nga và cắt giảm ngân sách Bộ Ngoại giao mạnh mẽ – những động thái mà có lẽ trước đây ông sẽ phản đối.
“Ông ấy đã quyết định thích nghi,” Feierstein nhận xét.
Tuy nhiên, khả năng kết nối với cử tri và đóng vai trò là người bảo vệ chính sách của Tổng thống có thể là chìa khóa cho sự tồn tại lâu dài của ông. Việc tranh cãi với những tiếng nói như Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard hay Phó Tổng thống JD Vance về chính sách đối ngoại chỉ gây thêm rắc rối cho Tổng thống.
Theo nguồn tin từ Fox News ngày 08/05/2025, ông Tabler vẫn giữ thái độ lạc quan: “Rubio tràn đầy năng lượng, ông ấy nắm rõ các vấn đề. Ông ấy đã làm việc về chính sách đối ngoại nhiều năm. Đó là một dấu hiệu tích cực. Nhưng một người có thể làm công việc đó trong bao lâu – và trong hoàn cảnh nào – thì tùy thuộc vào chính ông ấy.”
