Kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng ở châu Âu (V-E Day) năm nay diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa châu Âu và Mỹ đang chịu nhiều áp lực.
Ông Marcel Schmetz, 91 tuổi, người Bỉ, vẫn không thể quên những hình ảnh kinh hoàng khi những chiếc xe tải chở đầy thi thể binh sĩ Mỹ bị thương tới nghĩa trang gần nhà vào năm 1945. Ký ức đó đã ăn sâu vào tâm trí ông, thôi thúc ông xây dựng một bảo tàng tại nhà để tưởng nhớ sự hy sinh của những người lính trẻ đến từ Mỹ và khắp thế giới, những người đã chiến đấu chống lại quân đội của Adolf Hitler để chấm dứt Thế chiến II ở châu Âu.
Tương tự, tại Normandy, Pháp, bà Marie-Pascale Legrand vẫn đang chăm sóc ông Charles Shay, một người Mỹ 100 tuổi, người đã đổ bộ lên bãi biển đầy máu lửa vào ngày D-Day lịch sử và chiến đấu để giải phóng châu Âu.
Sau ngày D-Day, phải mất gần một năm giao tranh ác liệt nữa thì Đức mới đầu hàng vào ngày 8 tháng 5 năm 1945. Lễ kỷ niệm 80 năm ngày này đang được lên kế hoạch trên khắp châu Âu, đánh dấu một trong những ngày quan trọng nhất của lục địa trong những thế kỷ gần đây.
Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, giọng điệu từ Washington đã trở nên gay gắt hơn. Chính quyền Trump đã đặt câu hỏi về liên minh kéo dài hàng thập kỷ và áp đặt các biện pháp trừng phạt thương mại đối với Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh. Trump khẳng định rằng khối thương mại EU tồn tại để “chơi xỏ” Hoa Kỳ ngay từ đầu.
Các đồng minh thời chiến hiện đang tham gia vào một cuộc chiến thương mại. Giáo sư Hendrik Vos thuộc Đại học Ghent nhận định: “Sau tất cả những gì đã xảy ra, chắc chắn sẽ để lại những vết sẹo.”
Mặc dù vậy, sâu trong những ngọn đồi xanh và khu rừng Ardennes, nơi diễn ra Trận Bulge và ông Schmetz sinh sống, cũng như dọc theo những vách đá lộng gió ở Normandy của bà Legrand, những mối liên hệ vẫn tồn tại, tách biệt khỏi những biến động của địa chính trị.
Ông Schmetz nói: “Đối với tất cả những người chỉ trích người Mỹ, chúng tôi chỉ có thể nói rằng đối với chúng tôi, họ đều tốt cả. Chúng ta không bao giờ nên quên điều đó.”
Bà Legrand chia sẻ rằng khoảnh khắc thay đổi mọi thứ đối với bà là khi nghe Tổng thống Mỹ Ronald Reagan phát biểu năm 1984 về sự hy sinh và chủ nghĩa anh hùng của những người lính Mỹ. Bà nhận ra rằng “máu của họ nằm trong đất của chúng ta và chúng ta phải thể hiện lòng biết ơn. Chúng ta phải làm điều gì đó.”
Bà đã tình nguyện giúp đỡ các cựu chiến binh Đồng minh từ lâu trước khi gặp ông Shay. Ông cô đơn, ốm yếu khi bà đưa ông về chăm sóc tại nhà ở Normandy.
Bà nói: “Đó là một biểu tượng mạnh mẽ, mang một chiều hướng mới trong thời đại ngày nay,” bà đề cập đến mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương đầy biến động, vốn đã đặt mối quan hệ giữa các đồng minh mà Trump gọi là “không thể phá vỡ” chỉ sáu năm trước, dưới áp lực cực độ.
Theo nguồn tin từ ABC News.