Chỉ vài ngày sau cuộc bầu cử ở Canada, mà kết quả phụ thuộc vào việc ai sẽ đối đầu tốt nhất với Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông lại trở thành tâm điểm của một cuộc bầu cử khác ở Úc.
Uy tín của Mỹ đang giảm mạnh ở Úc, quốc gia sẽ bỏ phiếu vào thứ Bảy trong bối cảnh bất ổn tài chính toàn cầu do các mức thuế mà Trump áp đặt lên các đối tác thương mại trên toàn thế giới, bao gồm cả Úc, một đồng minh của Mỹ và đối tác an ninh quan trọng trong việc đối phó với Trung Quốc.
Giống như ở Canada, đảng đối lập bảo thủ của Úc, Đảng Tự do, đã sẵn sàng giành chiến thắng trước khi Trump trở lại nắm quyền, nhờ sự tức giận của công chúng về chi phí sinh hoạt và giá nhà ở cao kỷ lục. Nhưng kể từ đó, đảng này đã mất sự ủng hộ của cử tri, những người ngày càng lo ngại về cách chính phủ của họ sẽ đối phó với Trump.
Hai cuộc thăm dò cho thấy Đảng Tự do đang bị Đảng Lao động trung tả, do Thủ tướng Anthony Albanese lãnh đạo, bỏ xa.
Đối thủ của ông, Peter Dutton, đã đẩy Đảng Tự do đi xa hơn về phía cánh hữu kể từ khi trở thành lãnh đạo đảng vào năm 2022.
Những động thái của ông gợi nhớ đến Trump, bao gồm cam kết cắt giảm 41.000 việc làm trong khu vực công, đề xuất giảm số lượng người di cư hợp pháp đến Úc và bổ nhiệm một bộ trưởng phụ trách hiệu quả chính phủ, khiến đối thủ gọi ông là “Dutton DOGE-y”.
Mặc dù Dutton nói rằng ông là “người của riêng mình”, nhưng mối liên hệ của ông với Trump dường như đã trở thành một gánh nặng đối với cử tri Úc, theo John Blaxland, một giáo sư về nghiên cứu an ninh và tình báo quốc tế tại Đại học Quốc gia Úc.
Một cuộc thăm dò được công bố vào tháng trước bởi Viện Lowy, một tổ chức nghiên cứu, cho thấy chỉ 36% người Úc bày tỏ bất kỳ mức độ tin tưởng nào vào Hoa Kỳ – mức thấp nhất trong lịch sử hai thập kỷ của cuộc thăm dò hàng năm.
Blaxland mô tả sự coi thường của Trump đối với các liên minh lâu đời và cách tiếp cận “có đi có lại” đối với chính sách đối ngoại của Mỹ là “gây chóng mặt” cho các chính trị gia, nhà hoạch định chính sách và cử tri ở Úc, nơi bỏ phiếu là bắt buộc.
Chính quyền Trump đã đối xử với Úc như một kẻ ăn bám khác, áp thuế 10% đối với tất cả hàng xuất khẩu sang Mỹ, mặc dù Mỹ thường có thặng dư thương mại với Úc thay vì thâm hụt.
Trong khi 81% người Úc không tán thành thuế quan của Trump, phần lớn (80%) tiếp tục nói rằng liên minh Mỹ là quan trọng đối với an ninh của Úc.
Những con số đó phản ánh sự phân đôi về kinh tế và an ninh mà Úc phải đối mặt: làm thế nào để cân bằng mối quan hệ an ninh với Mỹ và lợi ích thương mại với Trung Quốc.
Albanese đã dành thời gian làm thủ tướng để ổn định quan hệ với Trung Quốc, vốn đã lao dốc dưới thời chính phủ bảo thủ trước đó, khiến Trung Quốc áp đặt các hạn chế thương mại trừng phạt.
Trung Quốc là đối tác thương mại hai chiều lớn nhất của Úc, chiếm 25% thương mại hàng hóa và dịch vụ của nước này trong giai đoạn 2023-24. Mỹ là đối tác thương mại hai chiều lớn thứ ba của Úc và là nguồn đầu tư nước ngoài lớn nhất.
Nếu Hoa Kỳ, quốc gia đã áp thuế 145% đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc, “thực sự gây tổn hại cho nền kinh tế Trung Quốc, thì điều đó sẽ có tác động lớn đến Úc”, Stuart Rollo, một nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Trung tâm Nghiên cứu An ninh Quốc tế tại Đại học Sydney, cho biết.
Rollo nói rằng ông lo lắng Úc có thể bị kẹt ở giữa nếu Mỹ cố gắng gây áp lực buộc các đồng minh giảm quan hệ kinh tế với Bắc Kinh.
Nếu không có Mỹ, Úc sẽ bị cắt đứt khỏi công nghệ quân sự quan trọng và ít được bảo vệ hơn trước sự xâm lược của Trung Quốc.
Sự dễ bị tổn thương của Úc đã được thể hiện vào tháng Hai khi quân đội Trung Quốc tiến hành các cuộc tập trận bắn đạn thật ngoài khơi bờ biển nước này, buộc hàng chục chuyến bay thương mại phải đổi hướng.
Đó là lý do tại sao các chính trị gia Úc ở cả hai bên đều nói rằng họ vẫn cam kết với AUKUS, hiệp ước an ninh giữa Úc, Mỹ và Anh, ngay cả khi người Úc đặt câu hỏi liệu họ có còn có thể dựa vào Mỹ để bảo vệ hay không.
Theo AUKUS, Úc sẽ mua một số tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân từ Mỹ như một biện pháp răn đe chống lại Trung Quốc.
Nhưng Úc sẽ khó có thể trả tiền cho những chiếc tàu ngầm đó nếu không có mối quan hệ thương mại với Trung Quốc, James Laurenceson, giám đốc Viện Quan hệ Úc-Trung Quốc tại Đại học Công nghệ Sydney, cho biết.
Cả Albanese và Dutton đều giảm nhẹ mọi sự không chắc chắn xung quanh quan hệ Mỹ, nhưng Laurenceson tin rằng những rạn nứt đang xuất hiện trong sự ủng hộ lưỡng đảng đối với liên minh.
Nguồn: NBC News
