Các chuyên gia về Iran vừa đưa ra cảnh báo quan trọng tới đội ngũ đàm phán của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump về chiến lược thương lượng hạt nhân của Tehran. Lời cảnh báo này nhằm giúp Mỹ tránh lặp lại những sai lầm trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015 dưới thời Tổng thống Barack Obama, mà ông Trump từng chỉ trích là “thỏa thuận tồi tệ, một chiều” và không ngăn được Iran phát triển bom hạt nhân.
Theo Fox News, một báo cáo từ tổ chức United Against Nuclear Iran (UANI) đã chỉ ra 10 chiến thuật mà Iran thường sử dụng để đạt được nhượng bộ lớn trong khi vẫn duy trì khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân. Báo cáo này, được đặt tên theo cuốn sách nổi tiếng của ông Trump là “Nghệ thuật đàm phán”, phân tích cách Iran tận dụng các chiêu trò để vượt qua Mỹ và các đồng minh.
Dưới đây là tóm tắt 10 chiến thuật chính của Iran theo báo cáo của UANI:
- Đánh lừa: Đưa ra những lời hứa mơ hồ về lợi ích trong tương lai để kéo dài đàm phán mà không đưa ra cam kết cụ thể.
- Chiến thuật “cảnh sát tốt, cảnh sát xấu”: Lợi dụng sự phân hóa giả tạo giữa phe “ôn hòa” và “diều hâu” để moi móc nhượng bộ, dù quyền lực tối cao đều nằm trong tay Lãnh tụ tối cao.
- Hứa hẹn cơ hội kinh doanh béo bở sau khi dỡ bỏ cấm vận: Vẽ ra viễn cảnh đầu tư hấp dẫn để lôi kéo các chính phủ và công ty phương Tây, sau đó “lật kèo”.
- Đe dọa cường điệu, gây hoang mang: Đưa ra các mối đe dọa được thổi phồng để kích động tâm lý phản chiến và làm tê liệt các chính sách cứng rắn của Mỹ.
- Nghệ thuật mơ hồ: Tránh đưa ra cam kết rõ ràng, dựa vào ngôn ngữ nước đôi để dễ dàng phủ nhận trong khi vẫn hưởng lợi từ các thỏa thuận.
- Kéo dài thời gian và nhượng bộ “làm màu”: Tham gia vào các cuộc đàm phán kéo dài, mệt mỏi để trì hoãn hành động, chỉ đưa ra những cử chỉ bề ngoài để tránh hậu quả thực sự.
- Tự nhận là nạn nhân hậu thuộc địa: Lấy cớ những bất công trong lịch sử để biện minh cho hành vi hiện tại và đổ lỗi cho phương Tây.
- Chia để trị: Khoét sâu mâu thuẫn trong liên minh phương Tây, đặc biệt là giữa Mỹ và châu Âu, hoặc thậm chí trong nội bộ chính quyền Mỹ.
- Tâm lý chợ búa và Taarof (lễ nghi xã giao kiểu Iran): Áp dụng chiến thuật mặc cả kiểu chợ búa – đưa ra yêu cầu cao ban đầu, nhượng bộ chậm rãi, che giấu ý định thật dưới vỏ bọc lịch sự giả tạo.
- Chiến dịch gây ảnh hưởng và thông tin: Chọn lọc thông tin để rò rỉ và định hướng truyền thông, khiến Iran trông như một bên hợp lý, thúc đẩy ngoại giao.
Các chuyên gia UANI nhấn mạnh rằng những chiến thuật này giúp Iran tối đa hóa lợi ích với nhượng bộ tối thiểu. Họ cho biết, những phân tích này được rút ra từ kinh nghiệm trực tiếp của những người từng đàm phán với các quan chức Iran, các chuyên gia chính sách bản địa, cũng như quan sát từ những người theo dõi Iran lâu năm.
Trong bối cảnh các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Mỹ và Iran vẫn đang diễn ra, với khả năng vòng đàm phán tiếp theo sẽ được tổ chức ở châu Âu, Iran được cho là đang tìm cách chia rẽ EU và Mỹ để làm suy yếu liên minh phương Tây. Chiến lược tổng thể của Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei được cho là dựa trên phương pháp “phương Tây không có Mỹ”, xuất phát từ chủ nghĩa chống Mỹ mạnh mẽ của ông và Cộng hòa Hồi giáo.
Theo nguồn tin Fox News, Iran đang cố gắng dùng các “chiêu trò” để che đậy việc họ chỉ đưa ra những nhượng bộ tương tự như thỏa thuận JCPOA năm 2015. Tehran tìm cách thao túng các cuộc đàm phán hạt nhân để giảm thiểu “điều kiện lý tưởng cho Israel và/hoặc Mỹ thực hiện hành động quân sự chống lại Tehran”. Các chuyên gia nhận định, chính những lời đe dọa quân sự của ông Trump nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran đã buộc Tehran phải ngồi vào bàn đàm phán.
Cựu Tổng thống Donald Trump có thể ưu tiên giải pháp ngoại giao để ngăn chặn Iran tiến tới vũ khí hạt nhân, nhưng gần đây ông tuyên bố sẽ là người “dẫn đầu cuộc chiến” chống lại chế độ này nếu đàm phán thất bại. Ông cũng cho rằng chính quyền Tổng thống Joe Biden đã để Iran “trở nên giàu có”.
