Trong cuộc bầu cử liên bang Canada vừa qua, một hiện tượng đáng chú ý đã xảy ra: nhiều cử tri vốn trung thành với Đảng Bảo thủ lại quyết định bỏ phiếu cho Đảng Tự do.
Lý do chính được đưa ra là sự phản đối đối với ông Pierre Poilievre, lãnh đạo Đảng Bảo thủ. Nhiều người xem ông Poilievre như “Trump của Canada” hay đại diện cho phong trào “Maple MAGA”, với phong cách vận động tranh cử được cho là học hỏi từ cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Các chuyên gia nhận định, chiến dịch của ông Poilievre có những điểm tương đồng với ông Trump, như việc công kích đối thủ bằng biệt danh hay chỉ trích “chủ nghĩa thức tỉnh” (wokeism). Những đặc điểm này không giúp ích gì cho ông Poilievre khi ông Trump ngày càng bị nhiều người Canada xem là “kẻ thù của Canada”.
Trước đó vài tuần, với cách tiếp cận mạnh mẽ, tập trung vào các vấn đề kinh tế và chính phủ nhỏ gọn, cùng với sự bất mãn về cách xử lý kinh tế của Thủ tướng tiền nhiệm Justin Trudeau, ông Poilievre đã có lợi thế đáng kể trong các cuộc thăm dò.
Tuy nhiên, cục diện thay đổi chóng mặt. Thủ tướng Justin Trudeau bất ngờ tuyên bố từ chức. Cùng lúc đó, ông Donald Trump trở lại chính trường Mỹ và có những động thái gây căng thẳng với Canada, như đe dọa sáp nhập Canada thành bang thứ 51 hay áp thuế 25% lên hàng hóa nước láng giềng.
Những phát ngôn và hành động này của ông Trump đã thổi bùng chủ nghĩa dân tộc tại Canada, khiến nhiều người kêu gọi tẩy chay hàng hóa Mỹ. Tâm lý chống Trump lan rộng khắp Canada, làm cho phong cách “hung hăng” của ông Poilievre trở nên kém hấp dẫn trong mắt nhiều cử tri Bảo thủ.
Khi ông Mark Carney, cựu Thống đốc Ngân hàng Canada và Ngân hàng Anh, được chọn làm lãnh đạo lâm thời và ứng viên của Đảng Tự do, những lo ngại về kinh tế dưới thời Đảng Tự do và sự bất mãn với ông Trudeau dường như tan biến. Ông Carney được xem là ứng viên có thể đối đầu với ông Trump, và điều này đã tạo ra một lựa chọn mới cho những cử tri cảm thấy “vô gia cư” về mặt chính trị.
Ông Derek Ouellette, một cử tri Bảo thủ lâu năm, chia sẻ rằng việc bỏ phiếu cho Đảng Tự do là điều ông chưa từng nghĩ tới, nhưng ông tự hào vì đã làm vậy. Ông thấy cách nói chuyện của ông Poilievre “giống hệt những gì đang diễn ra ở phía Nam biên giới” (ám chỉ Mỹ).
Một cử tri Bảo thủ khác, bà Chantal Dugdale, 57 tuổi, cũng lần đầu tiên bỏ phiếu cho Đảng Tự do. Bà không thể chấp nhận “những lời lẽ thù hằn” và phong trào “Maple MAGA” ở Canada. Bà cho rằng Canada cần sự đoàn kết và thông điệp tích cực.
Theo NBC News, các chuyên gia tin rằng ông Mark Carney có lẽ đã không thể giành chiến thắng nếu không có tác động từ ông Donald Trump. Dù cử tri Canada đã mệt mỏi với Đảng Tự do sau 10 năm, nhưng họ còn lo ngại hơn về những lời đe dọa từ ông Trump.
Ngay cả ông Trump cũng nhận thức được ảnh hưởng của mình. Trong một cuộc phỏng vấn, ông nói rằng trước khi ông xuất hiện, Đảng Bảo thủ đang dẫn đầu, nhưng sự không ưa của người Canada đối với ông đã khiến cuộc bầu cử trở nên sít sao.
Kết quả bầu cử cho thấy ông Carney giành chiến thắng (dù là chính phủ thiểu số), và đáng chú ý, ông Poilievre thậm chí còn mất ghế nghị sĩ mà ông đã giữ suốt hai thập kỷ. Thật trớ trêu, như lời bà Dugdale, ông Poilievre kêu gọi “thay đổi”, và cuối cùng ông ấy đã nhận được sự thay đổi theo cách không ngờ tới.
