Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Nga và Ukraine “rất gần một thỏa thuận”, chỉ vài giờ sau khi phái viên Steve Witkoff của ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin hội đàm ở Moscow.
Ông Trump nói rằng đó là một “ngày đàm phán tốt đẹp”, trong khi Điện Kremlin mô tả các cuộc đàm phán – mà Ukraine không có mặt – là “mang tính xây dựng”.
Trước đó, ông Trump cho biết trên mạng xã hội rằng “hầu hết các điểm chính đã được thống nhất” và kêu gọi Nga và Ukraine gặp nhau “ở cấp rất cao” và “hoàn tất nó [thỏa thuận]”.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết trong bài phát biểu video của mình vào cuối ngày thứ Sáu rằng “cần có áp lực thực sự đối với Nga” để chấp nhận một lệnh ngừng bắn vô điều kiện.
Đầu ngày hôm đó, ông Zelensky nói với BBC rằng các vấn đề lãnh thổ giữa Kyiv và Moscow có thể được thảo luận nếu một “lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện” được thống nhất.
Các báo cáo cho thấy Ukraine sẽ phải từ bỏ phần lớn lãnh thổ bị Nga sáp nhập theo đề xuất hòa bình của Mỹ.
Ông Trump – người đã phát biểu với các phóng viên khi đến Rome dự tang lễ của Giáo hoàng Francis vào thứ Bảy – cho biết ông sẽ ủng hộ Nga giữ bán đảo Crimea, nơi đã bị Moscow sáp nhập bất hợp pháp vào năm 2014. Ông Zelensky bác bỏ ý kiến này.
Nga đã phát động một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022 và Moscow hiện đang kiểm soát gần 20% lãnh thổ Ukraine.
Hôm thứ Sáu, giao thông đã bị dừng lại ở Moscow khi một đoàn xe chở ông Witkoff đến trước các cuộc đàm phán cấp cao, chuyến thăm thứ tư của ông tới Nga kể từ đầu năm.
Các cuộc đàm phán kéo dài ba giờ được mô tả là “rất hữu ích” bởi trợ lý của ông Putin, Yuri Ushakov.
Ông nói rằng nó đã đưa “lập trường của Nga và Mỹ đến gần nhau hơn, không chỉ về Ukraine mà còn về một loạt các vấn đề quốc tế khác”.
“Đặc biệt về cuộc khủng hoảng Ukraine, khả năng nối lại các cuộc đàm phán trực tiếp giữa đại diện Nga và Ukraine đã được thảo luận đặc biệt,” ông nói thêm.
Đầu tuần này, ông Putin lần đầu tiên kể từ những giai đoạn đầu của cuộc chiến đã ra tín hiệu rằng ông sẵn sàng đàm phán với ông Zelensky.
Những nhận xét của ông được cho là để đáp lại đề xuất của tổng thống Ukraine về một lệnh ngừng bắn kéo dài 30 giờ vào dịp lễ Phục sinh sẽ được kéo dài trong 30 ngày. Vẫn chưa có lệnh ngừng bắn nào được thống nhất.
Kyiv đã phải chịu áp lực ngày càng tăng từ ông Trump để chấp nhận các nhượng bộ về lãnh thổ như một phần của thỏa thuận với Moscow để chấm dứt chiến tranh.
Crimea đã trở thành một điểm nóng đặc biệt.
Ông Zelensky đã nhiều lần bác bỏ ý kiến công nhận bán đảo này là một phần của Nga, nói với các phóng viên ở Kyiv hôm thứ Sáu: “Lập trường của chúng tôi không thay đổi – chỉ có người dân Ukraine mới có quyền quyết định lãnh thổ nào là của Ukraine.”
Tuy nhiên, trong những nhận xét sau đó, ông gợi ý với BBC rằng “một lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện sẽ mở ra khả năng thảo luận mọi thứ”.
Ông cũng đề cập đến những bình luận của ông Trump trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Time, trong đó tổng thống Mỹ nói rằng “Crimea sẽ ở lại với Nga”.
“Những gì Tổng thống Trump nói là đúng, và tôi đồng ý với ông ấy rằng ngày nay chúng tôi không có đủ vũ khí để giành lại quyền kiểm soát bán đảo Crimea,” ông Zelensky nói.
Kế hoạch hòa bình của Washington chưa được công bố, nhưng các báo cáo cho thấy nó đề xuất Nga giữ lại vùng đất mà họ đã giành được – một điều kiện có lợi cho Moscow.
Hôm thứ Sáu, hãng tin Reuters đưa tin họ đã xem các đề xuất của Mỹ được trao cho các quan chức châu Âu vào tuần trước, cũng như các phản đề xuất tiếp theo từ châu Âu và Ukraine.
Nó nói rằng có những khác biệt đáng kể giữa chúng.
Thỏa thuận của Mỹ đưa ra sự chấp nhận pháp lý của Mỹ đối với việc Nga sáp nhập bất hợp pháp Crimea và sự công nhận trên thực tế đối với sự kiểm soát của Nga đối với các khu vực bị chiếm đóng khác, bao gồm toàn bộ khu vực Luhansk.
Ngược lại, người châu Âu và Ukraine sẽ chỉ thảo luận về những gì xảy ra với lãnh thổ Ukraine bị chiếm đóng sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực.
Theo Reuters, kế hoạch của Mỹ cũng loại trừ việc Ukraine gia nhập liên minh quân sự Nato.
Khi cuộc gặp giữa ông Witkoff và ông Putin diễn ra, ông Trump tuyên bố các cuộc đàm phán đang đi đúng hướng.
Ông nói với các phóng viên ở Mỹ: “Họ đang gặp ông Putin ngay bây giờ, khi chúng ta nói chuyện, và chúng ta có rất nhiều việc đang diễn ra, và tôi nghĩ cuối cùng chúng ta sẽ kết thúc với rất nhiều thỏa thuận tốt, bao gồm các thỏa thuận thuế quan và các thỏa thuận thương mại”.
Ông cho biết mục tiêu của mình là mang lại một kết thúc cho cuộc chiến ở Ukraine mà ông nói là đang cướp đi sinh mạng của 5.000 người Ukraine và Nga mỗi tuần, đồng thời nói thêm rằng ông tin rằng “chúng ta khá gần” với một thỏa thuận hòa bình.
Ông Trump cũng cho biết ông Zelensky đã không ký “các giấy tờ cuối cùng về Thỏa thuận Đất hiếm rất quan trọng với Hoa Kỳ”.
Ông nói: “Nó đã trễ ít nhất ba tuần,” và nói thêm rằng ông hy vọng nó sẽ được ký “ngay lập tức”.
Thỏa thuận khoáng sản được nói đến từ lâu, vốn sẽ cho Hoa Kỳ một cổ phần trong các mỏ tài nguyên thiên nhiên phong phú của Ukraine, dự kiến được ký kết vào tháng Hai nhưng đã bị trật bánh sau một cuộc gặp gỡ gay gắt giữa ông Trump và ông Zelensky ở Washington.
Lập trường của Nga và Ukraine trong việc đảm bảo một thỏa thuận hòa bình dường như vẫn còn cách xa nhau, khi không có đại diện nào từ Ukraine được mời tham gia các cuộc đàm phán ở Moscow.
Viết trên mạng xã hội hôm thứ Sáu, ông Zelensky chỉ trích Nga vì không đồng ý với lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày do Mỹ đề xuất vào ngày 11 tháng 3 và kêu gọi các đồng minh gây thêm áp lực lên nước này.
Ông nói: “Đã 45 ngày kể từ khi Ukraine đồng ý với đề xuất của Tổng thống Trump về sự yên tĩnh trên bầu trời, biển cả và tiền tuyến,” ông nói. “Nga bác bỏ tất cả những điều này. Nếu không có áp lực, điều này không thể được giải quyết. Cần phải gây áp lực lên Nga.”
Ông nói rằng Nga đang được phép nhập khẩu tên lửa từ các quốc gia như Triều Tiên, mà ông nói sau đó đã sử dụng trong một cuộc tấn công tên lửa chết người vào Kyiv hôm thứ Năm, khiến 12 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương.
“Áp lực không đủ đối với Triều Tiên và các đồng minh của họ cho phép họ chế tạo những tên lửa đạn đạo như vậy. Tên lửa đã giết chết cư dân Kyiv chứa ít nhất 116 bộ phận nhập khẩu từ các quốc gia khác và hầu hết trong số đó, thật không may, được sản xuất bởi các công ty Mỹ,” ông Zelensky cáo buộc.
Sau cuộc tấn công vào Kyiv, ông Trump cho biết ông đang “gây rất nhiều áp lực” lên cả hai bên để chấm dứt chiến tranh và trực tiếp gửi lời đến ông Putin trong một bài đăng trên mạng xã hội, nói: “Vladimir DỪNG LẠI!”
Tuy nhiên, kể từ đó, ông Trump đã đổ lỗi cho Kyiv vì đã bắt đầu cuộc chiến, nói với tạp chí Time: “Tôi nghĩ điều gây ra chiến tranh bắt đầu là khi họ [Ukraine] bắt đầu nói về việc gia nhập Nato.”
Trước các cuộc đàm phán giữa ông Witkoff và ông Putin, một tướng lĩnh cấp cao của Nga đã thiệt mạng trong một vụ đánh bom xe ở thủ đô Nga. Điện Kremlin cáo buộc Ukraine phải chịu trách nhiệm. Kyiv đã không bình luận.
Theo nguồn tin từ BBC News
