Vì sao Trump liên tục công kích Cục Dự trữ Liên bang Mỹ?
Cựu Tổng thống Donald Trump nổi tiếng với việc chỉ trích những người mà ông không ưa, và một trong số đó là người đứng đầu ngân hàng trung ương Mỹ.
Jerome Powell, người được Trump bổ nhiệm làm Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) từ năm 2018, gần như ngay lập tức đã trở thành mục tiêu công kích. Trump gọi ông trên mạng xã hội là “đồ ngốc” và đặt câu hỏi về những thông tin cho rằng tổng thống muốn loại bỏ ông.
Không chỉ phải điều hành nền kinh tế đang đối mặt với nguy cơ suy thoái ngày càng tăng, Powell còn bị Trump công khai đe dọa sa thải. Trên mạng xã hội, Trump viết: “Việc sa thải Powell không thể đến đủ nhanh!”.
Động thái này làm dấy lên lo ngại rằng Trump có thể can thiệp sâu hơn vào Fed so với nhiệm kỳ trước. Tuy nhiên, căng thẳng dịu bớt khi Trump phủ nhận ý định sa thải Powell.
Donald Kohn, một thành viên cấp cao tại Viện Brookings và là cựu phó chủ tịch Fed, cho rằng sự thay đổi giọng điệu này nhằm trấn an thị trường tài chính. Tuy nhiên, ông không nghĩ rằng cuộc chiến về Fed đã kết thúc.
Vấn đề của Trump với Powell là gì?
Mâu thuẫn giữa Trump và Fed xuất phát từ việc ngân hàng này nên ấn định lãi suất ở mức nào. Trump luôn thích chính sách lãi suất thấp, vì nó giúp việc vay tiền trở nên dễ dàng hơn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Ông phản đối việc Fed tăng lãi suất trong nhiệm kỳ của mình và hiện đang thúc ép Powell cắt giảm lãi suất, cho rằng lạm phát đã hạ nhiệt và việc giữ lãi suất quá cao có thể gây tổn hại không cần thiết cho nền kinh tế.
Đe dọa sự độc lập của Fed?
Trump không phải là chính trị gia đầu tiên chỉ trích ngân hàng trung ương hoặc thúc ép giảm lãi suất. Tuy nhiên, việc ông gây áp lực lên Fed đã phá vỡ truyền thống tôn trọng sự độc lập của Fed từ các đời tổng thống Mỹ trong những thập kỷ gần đây.
Nhiều nhà kinh tế lo ngại rằng sự can thiệp chính trị vào các ngân hàng trung ương có thể dẫn đến giá cả leo thang và gây bất ổn kinh tế.
Sarah Binder, giáo sư tại Đại học George Washington, cho biết niềm tin vào sự độc lập của Fed là yếu tố then chốt để duy trì niềm tin của thị trường vào khả năng kiểm soát lạm phát. Bà cảnh báo rằng nếu niềm tin này bị lung lay, chi phí đi vay có thể tăng lên.
Trump có thể sa thải Powell không?
Powell khẳng định rằng Trump không có quyền hợp pháp để loại bỏ ông. Tuy nhiên, tính hợp lệ của tuyên bố này vẫn còn là vấn đề tranh luận pháp lý.
Theo luật, các thống đốc của Fed chỉ có thể bị cách chức vì những lý do chính đáng, nhưng không rõ liệu sự bảo vệ này có áp dụng cho vai trò chủ tịch hội đồng quản trị hay không.
Mark Spindel, người sáng lập công ty tư vấn đầu tư Potomac River Capital, lưu ý rằng truyền thống “độc lập” của Fed đã phát triển theo thời gian, thường là sau các cuộc khủng hoảng chính trị hoặc kinh tế.
Ông nói: “Những thứ đã cho đi có thể bị lấy lại”.
